Theo Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà, tại Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/03/2023 Chính phủ giao NHNN “Chủ trì triển khai chương trình tín dụng khoảng 120.000 tỷ đồng để chỉ đạo các ngân hàng thương mại (NHTM), trong đó chủ lực là 04 NHTM nhà nước (Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank) cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ vay với lãi suất trong thời gian ưu đãi thấp hơn 1,5 - 2% so với lãi suất cho vay trung dài hạn VND bình quân của các NHTM nhà nước trên thị trường và các NHTM ngoài nhà nước có đủ điều kiện với các gói tín dụng cụ thể trong từng thời kỳ”.

Triển khai Nghị quyết của Chính phủ, NHNN đã nhanh chóng, khẩn trương làm việc với bốn NHTM nhà nước, trao đổi những thông tin có liên quan để triển khai chương trình này. Ngày 01/4/2023 vừa qua, NHNN đã có văn bản gửi các NHTM và NHNN chi nhánh 63 tỉnh, thành phố thông báo một số nội dung liên quan đến chương trình này.

Thứ nhất, về đối tượng vay vốn (khách hàng) là pháp nhân, cá nhân đầu tư dự án và mua nhà ở tại các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ thuộc danh mục dự án do Bộ Xây dựng công bố theo quy định, gồm: khách hàng là Chủ đầu tư đầu tư dự án và khách hàng là người mua nhà ở tại dự án.

Thứ hai, ãi suất cho vay áp dụng đến hết ngày 30/6/2023 đối với chủ đầu tư là 8,7%/năm; Lãi suất cho vay áp dụng đến hết ngày 30/6/2023 đối với người mua nhà là 8,2%/năm.

Kể từ ngày 01/7/2023, định kỳ 06 tháng, NHNN thông báo lãi suất cho vay trong thời gian ưu đãi cho các NHTM tham gia Chương trình.

Khi hết thời gian ưu đãi, NHTM và khách hàng tự thỏa thuận, thống nhất, đảm bảo phù hợp với quy định của pháp luật và được xác định rõ hoặc nêu rõ cách xác định tại thỏa thuận cho vay ký kết giữa ngân hàng và khách hàng.

Thứ ba, về thời gian ưu đãi, đối với chủ đầu tư: áp dụng mức lãi suất cho vay trong thời gian ưu đãi là 3 năm kể từ ngày giải ngân nhưng không quá thời hạn cho vay tại thỏa thuận cho vay ban đầu. Đối với người mua nhà: áp dụng mức lãi suất cho vay trong thời gian ưu đãi là 5 năm kể từ ngày giải ngân nhưng không quá thời hạn cho vay tại thỏa thuận cho vay ban đầu.

Thứ tư, về thời gian triển khai: thời hạn giải ngân của Chương trình đến khi doanh số giải ngân đạt 120.000 tỷ đồng nhưng không quá ngày 31/12/2030. “Xác định đây là dự án rất dài hạn nên NHNN cũng quy định phương án giải ngân rất dài, bắt đầu từ 01/4/2023 tức là ngày ban hành công văn cho đến 31/12/2030” - Phó Thống đốc cho biết thêm.

Thứ năm, về nguyên tắc cho vay: khách hàng phải đáp ứng các điều kiện được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội, nhà ở công nhân và cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ theo quy định của pháp luật và các văn bản hướng dẫn của Bộ Xây dựng; đáp ứng các điều kiện vay vốn theo quy định của pháp luật.

Mỗi người mua nhà chỉ được tham gia vay vốn theo quy định tại Chương trình này 01 lần để mua 01 căn hộ tại dự án thuộc danh mục dự án do Bộ Xây dựng công bố theo quy định, mỗi dự án của Chủ đầu tư chỉ được tham gia vay vốn theo quy định tại Chương trình này 01 lần.

Thứ sáu, về nguồn vốn, NHTM cho khách hàng vay vốn để thực hiện Chương trình bằng nguồn vốn tự huy động của chính ngân hàng. NHTM có trách nhiệm xem xét, thẩm định, quyết định cho vay đối với khách hàng theo quy định của pháp luật về cho vay và tự chịu trách nhiệm về quyết định cho vay của mình. NHTM thực hiện phân loại nợ, trích lập dự phòng và xử lý rủi ro đối với các khoản cho vay thuộc Chương trình này theo quy định của pháp luật.

Có thể nói, chương trình này được thực hiện bằng nguồn huy động của các NHTM, qua đó thể hiện tinh thần chia sẻ của ngành ngân hàng đối với các đối tượng có nhu cầu mua nhà ở thực, cũng như góp phần khuyến khích các doanh nghiệp tham gia đầu tư nhà ở xã hội, cải tạo chung cư cũ.

“Các đối tượng liên quan đến chương trình cho vay này có thể liên hệ với các NHTM để có thể triển khai thủ tục vay theo quy định của pháp luật” – Phó Thống đốc thông tin thêm.

Tại họp báo, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn cho biết thêm: Bộ Xây dựng sẽ ban hành các danh mục dự án, các tiêu chí, điều kiện, các đối tượng được vay. Sáng ngày hôm nay, trong phiên họp Chính phủ thường kỳ, một số địa phương cũng phát biểu và nhiều địa phương cũng đã công bố các dự án, nhiều địa phương đã quy hoạch xong, cũng còn một số địa phương đang triển khai rất tích cực.

Thực tế, nhiều phân tích cho thấy, vướng mắc về pháp lý cũng là một trong những nguyên nhân chính gây nên sự khó khăn cho phục hồi và phát triển của thị trường bất động sản hiện nay. Để thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững cần những giải pháp đồng bộ, sự tham gia của nhiều Bộ, ngành, chính quyền địa phương. Trong đó, tháo gỡ những vấn đề vướng mắc pháp lý cần có sự phối hợp đồng bộ từ vi mô đến vĩ mô (trong đó có việc sửa đổi Luật Đất đai và các luật liên quan như Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, đến ban hành các văn bản từ trung ương đến các địa phương). Bên cạnh đó, bản thân các doanh nghiệp bất động sản cũng phải nỗ lực để đồng hành, hợp tác với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong giải quyết các vướng mắc. Theo đó, các doanh nghiệp cũng cần phải tái cấu trúc, tái cơ cấu đầu tư, tái cơ cấu sản phẩm; cần phải chủ động, tích cực tham gia thực hiện thực hiện các giải pháp xử lý những khó khăn nội tại như cơ cấu lại doanh nghiệp, sắp xếp các dự án, sản phẩm, giá bán…để đáp ứng nhu cầu và phù hợp với thực tế thị trường.

Liên quan đến tăng trưởng GDP Quý I/2023, Phó Thống đốc nhận định, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ đạo rất sát sao các chính sách của các bộ, cụ thể là chính sách tiền tệ của NHNN phối hợp rất chặt chẽ và đồng bộ với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác. Về phía NHNN cũng đã bám sát thị trường, xác định lãi suất là cái ưu tiên, cố gắng có thể giảm lãi suất, NHNN chủ động giảm các mức lãi suất điều hành và trần lãi suất cho vay các lĩnh vực ưu tiên. Ngay khi số liệu vĩ mô Quý I được công bố ngày 29 thì ngày 31/3, NHNN trên cơ sở đánh giá tình hình lạm phát và các cân đối lớn đã xác định điều chỉnh tiếp các mức lãi suất chủ chốt còn lại có hiệu lực từ 3/4. “NHNN đã rất chủ động, linh hoạt, kịp thời giảm lãi suất. Đến ngày hôm nay, cơ bản lãi suất điều hành, lãi suất chủ chốt thị trường đã được giảm với mục tiêu là hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế, không chủ quan với lạm phát” – Phó Thống đốc nhấn mạnh.

Phương Linh