Giảm cân, giảm mỡ bụng luôn là từ khóa nhận được nhiều sự quan tâm không chỉ phái nữ mà còn có nam giới. Trên thị trường cũng xuất hiện nhiều phương pháp giảm cân, giảm mỡ thần tốc dưới sự hỗ trợ của các loại thực phẩm như kẹo ngậm, trà, cà phê, ngũ cốc… Tuy nhiên tác dụng thực sự của những loại thực phẩm hỗ trợ giảm cân này vẫn là dấu chấm hỏi lớn cho người tiêu dùng.

Thực phẩm hỗ trợ giảm cân chứa chất cấm

Vào tháng 1-2023, truyền thông Nhật Bản liên tiếp đưa tin về những vụ bắt giữ nhiều người Việt bị cáo buộc tàng trữ, buôn bán một số sản phẩm thạch giảm cân nhãn hiệu Detoxeret, chứa thành phần sibutramine chưa được chính phủ nước này phê duyệt. Đây cũng là hoạt chất bị cấm sử dụng ở Việt Nam do có tác dụng không mong muốn.

Thực tế, nhiều người đã phải nhập viện vì sử dụng thực phẩm hỗ trợ giảm cân cấp tốc mua trên mạng. Cơ quan chức năng cũng thu giữ và tiêu hủy các sản phẩm thực phẩm chức năng, sản phẩm hỗ trợ giảm cân chứa sibutramine như sản phẩm thực phẩm bổ sung cà phê Hoàng gia, viên uống giảm cân Seven Days….

Một bài quảng cáo giảm cân nhẹ nhàng 7-12 kg/tháng chỉ bằng cách ăn kẹo giảm cân được đăng tải trên mạng xã hội. Ảnh: chụp màn hình

Theo khảo sát, chỉ cần gõ từ khóa giảm cân trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, Youtube, hay trên công cụ tìm kiếm Google… hàng nghìn các từ khóa, bài viết giới thiệu sản phẩm cấp tốc chỉ cần uống thuốc mà không cần ăn kiêng “cam kết dùng 10 viên giảm luôn 7kg”, hay “liệu trình 30 viên giảm ngay 4 – 8kg”, hay “giảm 2-4kg trong vòng 7 ngày chỉ với 1 viên kẹo dứa sau ăn sáng 30 phút, tối 2 viên detox lúc đi ngủ”…

Với những lời giới thiệu này, các bài đăng cho biết luôn trong tình trạng “cháy đơn hàng”, “không đủ số lượng giao cho khách” và đăng tải hình ảnh hàng trăm đơn hàng đang đóng gói và tin nhắn xin tư vấn của khách.

Thực hư tác dụng của các sản phẩm giúp giảm cân thần tốc

Trao đổi với PLO, Thạc sĩ Bác sĩ (Ths-BS) Đặng Ngọc Hùng, Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng cho rằng người tiêu dùng nên cần sớm thay đổi suy nghĩ “giảm cân nhanh trong thời gian ngắn”. Thực tế việc giảm cân là một quá trình. Trong khi, với các phương pháp giảm cân an toàn bền vững, người thực hiện sẽ giảm từ từ, giảm theo thể trạng.

“Chúng ta cần nhớ rằng cân nặng chúng ta cần nhiều thời gian để tăng, và cũng cần khoảng thời gian dài để điều chỉnh lại trọng lượng cân bằng. Việc giảm cân nhanh, vội vã chỉ làm cho cơ thể rối loạn nặng nề hơn”- Ths-BS Đặng Ngọc Hùng nhấn mạnh.

Tương tự, BS-CKII Đỗ Thị Ngọc Diệp, Phó chủ tịch Hội dinh dưỡng Việt Nam, nhìn nhận các loại thuốc giảm cân hay kem tan mỡ cấp tốc, không rõ nguồn gốc, chất lượng thường không dựa trên cơ chế giảm cân khoa học là tác động trực tiếp vào mỡ trắng. Chính vì thế các phương pháp giảm cân này thường đem lại kết quả không tốt cho người dùng.

Dựa theo thành phần và công dụng thì những loại thuốc giảm cân cấp tốc thường tác động lên hệ thần kinh trung ương của người sử dụng, gây chán ăn hoặc làm cơ thể mất nước qua đường tiêu hóa, đường tiết niệu.

"Do đó, những sản phẩm này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nguy hiểm như tiêu chảy kéo dài, dẫn tới rối loạn vận mạch, rối loạn điện giải, tụt huyết áp, canxi, suy gan, thậm chí tử vong"-bà Diệp nói.

Như vậy, việc cân thấy giảm vài kilogram sau mấy ngày sử dụng thuốc giảm cân cấp tốc, thực chất là do cơ thể bị mất nước, chứ không phải là do lượng mỡ thừa bị giảm. Điều này tương tự với việc khi sử dụng kem tan mỡ cấp tốc, chúng cũng gây mất nước qua da tại vùng tiếp xúc khiến da săn lại tạm thời, tạo cảm giác thon thả cho người dùng.

Về vấn đề này BS Hùng thừa nhận, lợi dụng tâm lý mong muốn giảm cân nhanh chóng, một số người đã tư vấn các biện pháp gây mất nước để người thực hiện thấy được hiệu quả nhanh chóng. Nhưng đây là cách giảm cân không bền vững và có hại.

“Chúng ta biết rằng lượng nước chiếm từ 60 -70% trọng lượng cơ thể ở người trưởng thành. Ví dụ người 60kg chứa 36 - 42kg là nước. Hãy thử để ý, mỗi lần chúng ta bị tiêu chảy, tại sao cơ thể lại xuống cân nhanh, đó là do mất nước. Chính vì thế khi cơ thể phục hồi bù nước thì cân nặng của chúng ta trở về mức bình thường. Cho nên người giảm cân nếu mất đi 3 - 4 lít nước sẽ cảm thấy xuống 3 - 4 kg và thân hình cảm thấy nhẹ nhõm. Tuy nhiên nếu ngưng thuốc, cân nặng lại tăng lại. Chúng ta phải nhớ rằng mất nước ảnh hưởng rất nhiều quá trình chuyển hóa, điều nhiệt….”- BS Hùng lý giải vấn đề.

Vị chuyên gia dinh dưỡng này cũng đưa ra lời khuyên, giảm cân là quá trình tái cân bằng trả cơ thể về điểm cân bằng khỏe mạnh, không phải là giảm cân bằng mọi giá.

"Theo đó nguyên tắc giảm cân là hướng đến lối sống cân bằng lành mạnh, cũng như là chuyển đổi tỉ trọng cơ thể bằng cách giảm khối lượng mỡ và tăng khối lượng cơ. Có những trường hợp cân nặng không giảm nhưng có sự chuyển biến lớn về mỡ giảm đi và cơ tăng lên thì đó vẫn là sự thành công”- Ths-BS Hùng khuyến nghị.