Ngày 13.4, PGS-TS Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TP.HCM cho biết, ngành y tế TP.HCM đang dự thảo chiến lược phòng chống ung thư gửi lấy ý kiến của các sở ngành để trình UBND TP.HCM phê duyệt.

Ung thư gia tăng

Dự thảo chiến lược phòng chống ung thư của TP.HCM xuất phát từ thực trạng ung thư đang gia tăng.

Theo thống kê của Tổ chức Ung thư toàn cầu (GLOBOCAN) năm 2020, tình hình mắc và tử vong do ung thư trên toàn thế giới có xu hướng tăng. Trong đó, Việt Nam là một trong những nước thuộc nhóm có tỷ lệ mắc cao (97,3 - 111,9/100.000 dân).

DUY TÍNH

Năm 2020, tại Việt Nam, ước tính có 182.563 ca mắc mới và 122.690 ca tử vong do ung thư. Cứ 100.000 người thì có 159 người chẩn đoán mắc mới ung thư và 106 người tử vong do ung thư.

Tỷ lệ mắc ung thư mới tại Việt Nam đã tăng lên 9 bậc (xếp thứ 90/185 quốc gia), trong đó tỷ lệ tử vong do ung thư tăng 6 bậc (xếp thứ 50/185 quốc gia) so với ghi nhận của năm 2018.

Tại TP.HCM, theo số liệu ghi nhận ung thư quần thể (do Bệnh viện Ung bướu TP.HCM làm đầu mối) cho thấy số trường hợp ung thư trong năm 2017 đã lên đến con số trên 11.000 người (11.292 người), trong đó nam giới là 5.014 và nữ giới là 6.278.

Những khó khăn trong phòng chống ung thư

Trong bối cảnh ung thư gia tăng, bệnh viện tại TP.HCM quá tải thì việc phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn còn phổ biến. Sở Y tế TP.HCM lý giải, nguyên nhân của việc này có thể là do các hoạt động tầm soát phát hiện sớm ung thư còn dàn trải, chưa tập trung nguồn lực đầu tư.

Bên cạnh đó, chương trình tầm soát phát hiện sớm, nếu có, chủ yếu được thực hiện ở nhiều bệnh viện trên địa bàn TP.HCM cho người dân có nhu cầu. Rất ít chương trình tầm soát phát hiện sớm ung thư được thực hiện trong cộng đồng.

DUY TÍNH

Năng lực chẩn đoán và điều trị ung thư hiện nay không đồng đều giữa các tuyến chuyên môn, bệnh nhân các tỉnh đổ về TP.HCM.

Hoạt động chăm sóc giảm nhẹ bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối đời tại TP.HCM cũng đã được đẩy mạnh, tuy nhiên chủ yếu tại các cơ sở y tế tuyến trên. Việc cung ứng thuốc, vật tư y tế cho chăm sóc giảm nhẹ tại tuyến y tế cơ sở, nhất là thuốc giảm đau morphin dùng trong ung thư, còn gặp nhiều khó khăn.

6 giải pháp ứng phó ung thư

Ngành y tế TP.HCM xác định việc xây dựng chiến lược phòng chống ung thư là nhiệm vụ, là trách nhiệm của ngành y tế và không chỉ là đầu tư cho hoạt động chẩn đoán, điều trị. Do đó, chiến lược phòng chống ung thư của TP.HCM bao gồm 6 giải pháp.

Thứ nhất, triển khai hiệu quả các giải pháp truyền thông, giáo dục sức khỏe, tiêm ngừa vắc xin... trong phòng ngừa ung thư.

Thứ hai, triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm tăng tỷ lệ tầm soát phát hiện sớm bệnh lý ung thư trong cộng đồng. Bao gồm cả chương trình quản lý bệnh không lây nhiễm của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại tuyến y tế cơ sở (Chương trình WHO PEN - Nghiên cứu triển khai trung tâm tầm soát và phát hiện sớm ung thư bằng công nghệ cao, mô hình Ningen dock của Nhật Bản).

DUY TÍNH

Thứ ba, xây dựng và củng cố mạng lưới y tế về chẩn đoán, điều trị ung thư rộng khắp từ tuyến y tế cơ sở đến các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa trên địa bàn. Xây dựng, hoàn thiện đồng bộ cơ sở vật chất, trang thiết bị nhằm phát triển kỹ thuật chuyên sâu trong điều trị ung thư tại các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa tuyến cuối.

Thứ tư, xây dựng, hoàn thiện mạng lưới chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư trong cộng đồng.

Thứ năm, chuyển đổi số công tác báo cáo, giám sát các trường hợp bệnh nhằm quản lý dữ liệu bệnh nhân ung thư, từng bước hình thành bản đồ điều trị ung thư tại TP.HCM.

Thứ 6, đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế trong lĩnh vực phòng chống ung thư.