Thương vụ Việt Nam tại Algeria thông tin, tháng 8/2022, một công ty Việt Nam đã xuất khẩu sang Algeria 5 container hạt điều qua trung gian là một doanh nghiệp đặt tại Nam Phi. Công ty trung gian Nam Phi đã đặt cọc 10% giá trị tiền hàng.
Tuy nhiên, khi hàng đến cảng Mostaganem (Algeria), khách hàng là công ty Eurl ATS Food của Algeria không thể làm thủ tục thông quan vì công ty này bị Bộ Thương mại Algeria đưa vào danh sách các doanh nghiệp gian lận thương mại từ tháng 6/2022 (danh sách này này không được phía Algeria công bố).
Chủ hàng là doanh nghiệp Việt Nam và hãng tàu đã làm thủ tục đổi người nhận hàng là công ty Eurl Azur Oran (Algeria) theo đề nghị của trung gian tại Nam Phi, song hải quan Algeria không chấp nhận.
Theo hải quan cảng Mostaganem, công ty ATS Food mất năng lực pháp lý để thực hiện các thủ tục như nhập khẩu, đổi doanh nghiệp nhận hàng thay thế hay tái xuất hàng.
Theo quy định, hàng hóa nằm tại cảng 4 tháng rưỡi kể từ khi được dỡ khỏi tàu mà không có doanh nghiệp đủ điều kiện nhận hàng, hải quan Algeria sẽ tiến hành bán đấu giá để sung công quỹ.
Thương vụ Việt Nam tại Algeria cho biết, Eurl ATS Food là công ty TNHH quốc tịch Algeria, giấy phép đăng ký kinh doanh số 21B0118597 ngày 29/09/2021.
Số vốn đăng ký của công ty này là 10 000 000,00 DA (tương đương khoảng 74.000 USD). Địa chỉ: Lot n°28 Hai El Naib rue Achir Bouamer local01, Commune de Boutlelis Boutlilis, willaya d'Oran, Algerie. Điện thoại: 00213655463988. Email: eurlatsfood @gmail.com.
Eurl ATS Food hoạt động trong các lĩnh vực nhập khẩu lúa mì, đại mạch, tấm lúa mì, các loại hạt và gạo, nhập khẩu sản phẩm xay xát như bột mì, bột lúa mạch, bột lúa miến, bột gạo và các loại bột khác (tinh bột, gluten, malt).
Về sự việc này, phía Vinacas cho hay, hiện tại, số hàng này đã bị Hải quan cảng Mostaganem (Algeria) bán đấu giá và không thể kéo hàng về, doanh nghiệp đang phải đối mặt với nguy cơ mất trắng lô hàng.
Theo hãng tàu, 2 container đã bị rút hàng và 3 container còn lại vẫn ở trong kho Hải quan. Doanh nghiệp vẫn đang cố gắng làm việc với cơ quan bộ ngành Việt Nam và chính quyền Algeria để yêu cầu giải quyết, bồi hoàn lô hàng cho công ty.
Thông tin từ doanh nghiệp có 5 container điều bị thu giữ cho biết, tổng giá trị 5 container hạt điều là 466.900 USD (khoảng 11 tỉ đồng). Doanh nghiệp cho rằng, phía hải quan cảng Mostaganem, Algeria làm sai thông lệ quốc tế khi tự ý đấu giá lô hàng mà không thông báo với chủ sở hữu lô hàng. “Chúng tôi chỉ nhận được thông tin về sự vụ sau khi hải quan đấu giá công khai hạn chế lô hàng”, phía doanh nghiệp thông tin.
Nhận định về lô hàng có nguy cơ mất nên doanh nghiệp trong cuộc đã gửi công văn để cầu cứu hỗ trợ tới các cơ quan liên quan, đồng thời đã bay sang Algeria làm việc trực tiếp với Hải quan Cảng Mostaganem từ ngày 28/3/2023.
Cùng với việc bay khẩn sang Algeria để làm việc, doanh nghiệp này đã gửi công văn đề nghị gặp và làm việc với các cơ quan chính quyền của Algeria thông qua: Tổng cục Hải quan, Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính, Đại sứ quán Việt Nam và Thương vụ Việt Nam tại Algeria, Đại sứ quán Algeria tại Việt Nam, yêu cầu phía Algeria gửi văn bản chính thức làm rõ về quy trình đấu giá của hải quan, nguyên tắc xử lý và luật áp dụng.
Cho đến thời điểm hiện tại, doanh nghiệp trong cuộc chưa nhận được phản hồi từ chính quyền Algeria và toàn bộ số hàng đã bị Hải quan Cảng Mostaganem bán đấu giá, đồng thời người mua hàng đã di dời 2/5 containner hàng ra khỏi cảng.
Ngoài ra, theo thông tin doanh nghiệp trong cuộc nhận được, sắp tới sẽ có kỳ họp Ủy ban Liên chính phủ giữa Việt Nam và Algeria, doanh nghiệp này kính nhờ các cơ quan chính quyền Việt Nam (Bộ Ngoại giao và Bộ Công Thương) đặt vấn đề với Chính phủ Algeria về trường hợp của coanh nghiệp để bảo vệ quyền lợi cho công ty cũng như cần làm rõ các vấn đề về nguyên tắc xử lý và luật áp dụng để các doanh nghiệp khác tránh được các rủi ro tương tự.
Theo Hiệp hội Điều Việt Nam, Algeria là một thị trường khá lạ lẫm với doanh nghiệp Việt Nam và được đánh giá không phải là thị trường có nhu cầu tiêu thụ hạt điều ổn định, thường xuyên. Doanh nghiệp cần thận trọng với các yêu cầu giao dịch và hồ sơ điện tử mà đối tác gửi; nếu không có điều kiện tìm hiểu trực tiếp thì phải tham khảo, đối chiếu thông tin qua các cơ quan như Thương vụ Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại nước sở tại để tránh các rủi ro lừa đảo.
Để tránh rủi ro xuất khẩu, Thương vụ Việt Nam tại Algeria cũng khuyến nghị, doanh nghiệp Việt Nam cần tìm hiểu kỹ khách hàng trước khi giao dịch như đề nghị cung cấp bản sao giấy phép kinh doanh, mã số thuế, hộ chiếu trang có ảnh của người đại diện hợp pháp công ty và nhờ các cơ quan chức năng thẩm tra.
Doanh nghiệp Việt không nên quá tin tưởng vào công ty môi dù làm việc lâu năm và cần kiểm tra thông tin đối tác nhập khẩu. Phương thức thanh toán nên dùng thư tín dụng (L/C) không hủy ngang có xác nhận hoặc nhờ thu qua ngân hàng (DP, CAD at sight) yêu cầu khách đặt cọc từ 20% trở lên. Do ngân hàng Algeria không cho phép chuyển tiền đặt cọc từ trong nước nên có thể đề nghị khách đặt cọc ngoài Algeria.
Thỏa thuận, đề nghị khách thanh toán 100% tiền hàng (nếu được) trước khi tàu cập cảng Algeria để chủ động kiểm soát tiền hàng.
Ngoài ra, khi hàng vào cảng, nếu khách hay ngân hàng Algeria chậm thanh toán 1 tuần, doanh nghiệp cần thông báo ngay cho các cơ quan chức năng như Thương vụ, Vụ Thị trường châu Á-châu Phi (Bộ Công thương) để được tư vấn, hỗ trợ giải quyết kịp thời, tránh tình trạng để hàng kéo dài tại cảng dẫn tới phát sinh chi phí kho bãi, tiền phạt và hải quan sở tại bán đấu giá sung công quỹ.
Minh Hoa (t/h theo báo Công Thương, VTV, Đầu tư Online)