Bộ ba bất khả thi
Cục dự trữ liên bang (Fed) phải đối mặt với 3 trở ngại lớn, và cuộc khủng hoảng ngân hàng gần đây đang khiến nhiệm vụ giải quyết những vấn đề này trở nên khó khăn hơn nhiều lần, theo chuyên gia kinh tế nổi tiếng Mohamed El-Erian.
Phát biểu trên Bloomberg Television, ông liệt kê 3 nhiệm vụ mâu thuẫn với nhau nhưng Fed vẫn có nhiệm vụ giải quyết cùng một lúc: giữ cho giá cả ổn định, đảm bảo có nhiều việc làm nhất có thể và giữ ổn định thị trường tài chính.
Tháng trước, sau sự kiện SVB sụp đổ khiến toàn bộ lĩnh vực ngân hàng ngấp nghé bờ vực khủng hoảng, toàn bộ thị trường tài chính đã rung lắc mạnh. Không chỉ tại Mỹ, ngân hàng hàng đầu Thụy Sĩ Credit Suisse buộc phải bán mình cho đối thủ UBS vì những lo ngại về sức khỏe tài chính trong dài hạn.
Tuy nhiên, El-Erian, người đang là cố vấn kinh tế trưởng tại Allianz, vẫn cho rằng lĩnh vực ngân hàng chưa rơi vào khủng hoảng. Ông gọi những sự kiện vừa qua là các “chấn động nhẹ”. Dù nhiều người gọi tình trạng vừa qua là khan hiếm tín dụng, ông nhận định đó chỉ là làn sóng suy giảm tín dụng.
Trong khi khan hiếm tín dụng là hiện tượng bao trùm toàn bộ nền kinh tế, suy giảm tín dụng chỉ xảy ra trong một số bộ phận. Đặc biệt, các doanh nghiệp nhỏ sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn so với các ông lớn.
El-Erian ước tính tình trạng suy giảm tín dụng sẽ gây ra những tác động lên nền kinh tế tương đương với việc Fed tăng lãi suất 25 – 50 điểm cơ bản. Sau hơn 1 năm thắt chặt chính sách tiền tệ, tổng cộng Fed đã tăng lãi suất cơ bản thêm 475 điểm cơ bản để chiến đấu với lạm phát.
Thị trường dự báo Fed sẽ tiếp tục tăng lãi suất thêm 25 điểm cơ bản tại cuộc họp tháng 5, sau đó tạm dừng lộ trình tăng lãi suất. Xác suất Fed hạ lãi suất vào cuối năm đang ngày càng tăng lên, theo công cụ FedWatch của sàn CME.
Lạm phát dai dẳng
Trước đó, trong chương trình Squawk Box của CNBC, El-Erian đã đưa ra một số nhận định đáng chú ý về lạm phát. Ông cho rằng dù đã giảm xuống còn 5,6% trong tháng 3, nếu nhìn kỹ hơn vào từng mặt hàng và cả các số liệu kinh tế khác, trong những tháng tới lạm phát Mỹ sẽ dai dẳng ở mức 4-5%.
Thực tế thì tỷ lệ lạm phát trong 2 năm lại tăng lên 4,14% chứ không phải giảm. Chỉ số lạm phát kỳ vọng trong các khảo sát mới nhất của Wall Street Journal và Fed New York đều tăng. Đáng chú ý hơn, lạm phát Mỹ đã vượt ra ngoài thực phẩm và năng lượng, lan sang lĩnh vực dịch vụ và đã bắt đầu ảnh hưởng đến tiền lương. Lạm phát đã lan từ những lĩnh vực nhạy cảm với lãi suất sang những chỗ ít nhạy cảm hơn.
Theo ông, nhìn vào lịch sử thì đây đều là các dấu hiệu cho thấy Fed đã chậm chân trong việc phản ứng với lạm phát. Đồng nghĩa lãi suất sẽ phải ở mức cao hơn trong thời gian dài hơn để chống đỡ với lạm phát.
Mohamed El-Erian hiện là Chủ tịch của Queens College, Cambridge và cố vấn kinh tế trưởng của tập đoàn tài chính đa quốc gia Allianz. Ông đã cảnh báo về lạm phát ngay từ khi Fed vẫn khẳng định lạm phát chỉ là tạm thời.
Tham khảo CNBC, Bloomberg