Ngày 22-4, tin từ UBND huyện Ea Kar, tỉnh Đắk Lắk cho biết UBND huyện này vừa ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty CP Quốc tế Sông Hồng (trụ sở ở Hà Nội) về hành vi lấn chiếm đất rừng đặc dụng trong Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô.

Ô tô vận chuyển cát tập kết trong khu bảo tồn để đưa đi bán. Ảnh: VŨ LONG

Hút cát ở lòng hồ nhưng đánh giá tác động ở... thượng nguồn

Theo đó, Công ty CP Quốc tế Sông Hồng tập kết tại bãi tập kết chưa được cấp phép với diện tích 11.228 m2, bị phạt 50 triệu đồng về hành vi hoạt động không đúng nội dung đã được cấp phép.

Công ty này bị phạt 100 triệu đồng về hành vi lấn, chiếm đất nông nghiệp là đất rừng đặc dụng tại khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô với diện tích 7.119 m2.

Theo hồ sơ, năm 2021, UBND tỉnh Đắk Lắk đồng ý để Công ty CP Quốc tế Sông Hồng thực hiện dự án nạo vét hồ thủy điện Krông H’năng ở huyện Ea Kar.

Cụ thể, trên cơ sở tham mưu của Sở Công Thương, tháng 7-2021, ông Nguyễn Tuấn Hà, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Đắk Lắk, ký phê duyệt phương án nạo vét tạo hồ thủy điện trên. Mục đích của việc nạo vét là để khơi thông dòng chảy, phục hồi (tăng) sức chứa và khả năng thoát lũ thượng lưu hồ chứa. Quá trình thực hiện nạo vét còn tận dụng thu hồi khoáng sản… Thời gian thực hiện 5 năm (chỉ thực hiện trong mùa cạn).

Theo đó, sẽ có chín tàu hút cát của doanh nghiệp thực hiện khối lượng khoảng 400.000 m3/năm. Tổng khối lượng khai thác dự tính khoảng 6,5 triệu m3, sản phẩm nạo vét gồm cát, sạn sỏi, bùn đất...

Bãi tập kết cát trái phép trong Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô. Ảnh: VŨ LONG

UBND tỉnh Đắk Lắk yêu cầu doanh nghiệp trên thiết lập hồ sơ, thủ tục thu hồi khoáng sản đúng quy định về luật khoáng sản, môi trường, đất đai, lâm nghiệp; đăng ký phương tiện, thiết bị sử dụng nạo vét; lắp đặt thiết bị giám sát..

Cuối năm 2021, ông Y Giang Gry Niê Knơng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk, ký phê duyệt đánh giá tác động môi trường dự án trên. Tuy nhiên, việc đánh giá tác động môi trường lại ở sông Krông H’năng thuộc khu vực thượng lưu hồ thủy điện Krông H’năng.

Sau đó, Công ty CP quốc tế Sông Hồng huy động các phương tiện để thực hiện hút cát.

Có mặt tại công trường khai thác cát trên hồi đầu tháng 4-2023, PV Pháp Luật TP.HCM nhận thấy cát được bơm lên bãi tập kết sau khi được ba tàu hút ở lòng hồ thủy điện. Cát được xúc đầy lên những xe ben tải trọng lớn để đem đi tiêu thụ.

Trong khi đó, Sở GTVT Đắk Lắk khẳng định cơ quan này chưa cấp phép hoạt động cho các phương tiện là tàu hút cát đối với Công ty CP Quốc tế Sông Hồng.

Trước thông tin doanh nghiệp trên chỉ tập trung hút cát, ông Nguyễn Văn Vượng, Phó phòng Quản lý công nghiệp- Sở Công Thương tỉnh Đắk Lắk, nói: “Việc nạo vét cát do Sở TN&MT quản lý. Sở Công Thương chỉ quản lý liên quan đến an toàn đập thủy điện”.

Trong khi đó, một lãnh đạo Sở TN&MT tỉnh Đắk Lắk lại nói: “Sở TN&MT không phải là đơn vị tham mưu cấp phép nạo vét ở hồ thủy điện mà là Sở Công Thương. Mục tiêu nạo vét là tăng dung tích hồ chứa, nâng công suất phát điện, đảm bảo quá trình vận hành thủy điện”.

PV Pháp Luật TP.HCM nêu câu hỏi: vì sao doanh nghiệp được nạo vét ở lòng hồ thủy điện nhưng lại đánh giá tác động môi trường ở lưu vực thượng nguồn sông Krông H’năng?

Vị lãnh đạo Sở TN&MT Đắk Lắk giải thích: “Ở đây lòng hồ còn bao gồm cả lưu vực thượng nguồn liên quan đến quá trình tích nước ở hồ thủy điện. Người ta chỉ đánh giá ở khu vực liên quan chứ không nhất thiết phải đánh giá ở một khu vực nhất định nào đó” (!?)

Lấn chiếm đất rừng đặc dụng

Ông Nguyễn Tuấn Hà, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh cùng đại diện các sở, ngành tỉnh Đắk Lắk, UBND huyện Ea Kar vừa trực tiếp tiến hành kiểm tra thực địa bãi tập kết của Công ty CP Quốc tế Sông Hồng.

Phương tiện hút cát tại hồ thủy điện Krông H'năng. Ảnh: VŨ LONG

Lực lượng chức năng phát hiện Công ty CP Quốc tế Sông Hồng tập kết cát trên diện tích hơn 1,1 ha chưa được cấp có thẩm quyền cấp phép. Doanh nghiệp này đã lấn chiếm hơn 7.100 m2 trên đất rừng đặc dụng thuộc khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô để làm bãi tập kết cát.

UBND huyện Ea Kar đã yêu cầu công ty này chấm dứt ngay các hành vi vi phạm trên; đồng thời di dời toàn bộ khối lượng cát đi nơi khác. UBND huyện Ea Kar cũng buộc công ty này khôi phục lại hiện trạng ban đầu trước khi vi phạm, trả lại toàn bộ diện tích đã lấn, chiếm tại khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô.

Còn ông Lê Minh Tiến, Giám đốc Ban Quản lý khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô, cho biết có khoảng 32.000 m3 cát tập kết trái phép trong khu bảo tồn. Đến nay Công ty CP Quốc tế Sông Hồng vẫn chưa thực hiện di dời bãi cát tập kết trái phép này.