Ngày 24-4, Phó thủ tướng Lê Minh Khái, tổ trưởng Tổ công tác số 1, đã có cuộc họp với 5 địa phương có tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp (TP.HCM, Trà Vinh, An Giang, Vĩnh Long, Sóc Trăng) để kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nhằm đẩy mạnh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.

Có địa phương "nêu nguyên nhân cho có"

Theo kế hoạch, vốn của 5 tỉnh, thành phố trên rất lớn, tới hơn 92.000 tỉ đồng, chiếm 10% tổng số vốn đầu tư công năm 2023 của cả nước. Tuy nhiên, tiến độ giải ngân của 5 địa phương trong quý 1-2023 lại thấp hơn bình quân chung.

Phó thủ tướng Lê Minh Khái cho rằng có những nguyên nhân "nêu cho có chứ không sát thực tế". Chẳng hạn như việc địa phương nêu "không thể chủ động" quyết định nâng trần kế hoạch đầu tư công trung hạn theo thực tế, nên không thể bố trí vốn trung hạn để làm cơ sở bố trí vốn hằng năm.

Về vấn đề này, ông chỉ rõ Luật Đầu tư công đã có, kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm Quốc hội đã phê duyệt danh mục cụ thể. Thủ tướng Chính phủ đã phân bổ vốn, phê duyệt chủ trương đầu tư. Phần việc còn lại về mặt thủ tục phê duyệt dự án, kế hoạch đấu thầu… là của địa phương.

Bày tỏ sự chưa hài lòng, ông Khái đề nghị các địa phương phải phân tích và làm rõ cụ thể nguyên nhân, vướng mắc, trách nhiệm thuộc về ai. Theo đó, ông yêu cầu địa phương phải nêu nguyên nhân rõ ràng, "không cần dài dòng nhưng phải trúng", chỉ đưa vào nguyên nhân thực chất, không nêu vấn đề chung chung, "đá qua đá lại" để làm rõ trách nhiệm.

“Tại sao cùng một môi trường pháp lý như nhau, Chính phủ chỉ đạo công bằng, công khai, minh bạch, 'không ưu ái riêng một địa phương nào' mà có địa phương giải ngân tốt, thậm chí thiếu tiền xin thêm không được. Trong khi đó, nhiều địa phương lại thấp hơn mặt bằng chung?”, phó thủ tướng nêu vấn đề.

Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi thẳng thắn nhận trách nhiệm giải ngân vốn đầu tư công tại TP.HCM chậm thuộc về "UBND TP.HCM và của tôi là chủ tịch UBND TP.HCM".

Ông nhìn nhận nguyên nhân chủ quan như chuẩn bị hồ sơ, giải phóng mặt bằng và di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật. Trong thực hiện có một số trường hợp chủ đầu tư thiếu sự phối hợp.

Do vậy, vừa qua TP đã có chấn chỉnh, thành lập 13 tổ kiểm tra, đôn đốc 38 công trình, dự án. Song theo ông Mãi, dù đẩy mạnh giải ngân đầu tư công là cần thiết, nhưng cũng cần có thời gian để chuẩn bị đầu tư, giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật… đúng quy định.

Ví von việc này giống như phải "mang bầu 9 tháng 10 ngày mới sinh con được", ông Mãi cam kết sẽ nỗ lực giải ngân, thực hiện giao ban hằng tuần để kiểm tra, giám sát và đôn đốc.

Lấy kết quả giải ngân đầu tư công làm căn cứ đề bạt cán bộ

Lãnh đạo các địa phương khác cũng thẳng thắn nhận trách nhiệm và nêu ra những khó khăn vướng mắc, kiến nghị xử lý trong thời gian tới, đồng thời cam kết nỗ lực cao nhất để giải ngân đầu tư công đạt kế hoạch đề ra trong năm 2023.

Trả lời các vướng mắc của địa phương, phó thủ tướng cho rằng việc chuẩn bị đầu tư phải thực hiện sớm vì đây là khâu khó nhất.

Vì vậy cần phải lường trước các vấn đề, sát sao chỉ đạo, coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng. Kết quả giải ngân vốn đầu tư công là căn cứ để đánh giá, khen thưởng, bồi dưỡng, đề bạt cán bộ, xử lý nếu không hoàn thành nhiệm vụ.

Đặc biệt trong bối cảnh có những cán bộ e ngại, sợ trách nhiệm, thì cần phân công rõ ràng. Phát huy vai trò người đứng đầu, lãnh đạo tỉnh trực tiếp phụ trách, đôn đốc triển khai, phân loại các dự án để có các giải pháp tháo gỡ....

'Bắt trúng bệnh, kê đúng thuốc' cho dự án đầu tư công

Làm sáng rõ giữa vướng mắc cơ chế, khó khăn thực tiễn với năng lực yếu kém của sở, ngành, chủ đầu tư, nhà thầu... không chỉ giúp lãnh đạo TP "bắt trúng bệnh, kê đúng thuốc" cho các dự án...