Có thể kể ra một số vi phạm chủ yếu như: không giao hoặc chậm giao nhà đất và cấp sổ hồng; giao nhà không đúng chất lượng, thiếu tiện ích... như cam kết.

Muôn kiểu gây thiệt thòi khách mua nhà

Thời gian qua có thực trạng, nhất là tại TP.HCM, người dân mua nhà tại nhiều dự án kêu cứu đến nhiều cơ quan chức năng về việc chưa được cấp sổ hồng dù mua nhà đã lâu, thậm chí hàng chục năm... gây thiệt thòi quyền lợi cho khách hàng.

Một số điển hình về việc chủ đầu tư dự án không thực hiện đúng cam kết với khách hàng, có dấu hiệu vi phạm trong thời gian qua được ông Lê Hoàng Châu - chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM - chỉ ra như dự án Bảy Hiền Tower (quận Tân Bình) thi công xây dựng dở dang, nhiều vi phạm xây dựng, dự án chưa được nghiệm thu gây mất an toàn cho người dân vào ở. 

Hoặc với dự án chung cư Ruby Garden (quận Tân Bình), dự án Ruby Land (quận Tân Phú) chủ đầu tư thế chấp căn hộ dự án đã bán cho khách hàng khiến ngân hàng nắm giữ giấy tờ, cư dân không làm sổ được.

"Đó là hành vi vi phạm pháp luật của chủ đầu tư, có cả lỗi của phía ngân hàng không thẩm định tài sản khi nhận thế chấp...", ông Châu nhận định.

Ông Nguyễn Hải Long, trưởng phòng tư vấn pháp lý Công ty luật TNHH AGL, cũng chỉ ra thêm một số điển hình như: chủ đầu tư dự án Ruby Land (quận Tân Phú) đã tự ý biến hơn 260m2 đất công viên thành trung tâm thể dục - thể thao năm tầng để kinh doanh khiến mấy trăm hộ dân mất mảng xanh. 

Chủ đầu tư chung cư Đại Thành (quận Tân Phú) vi phạm xây dựng khiến chung cư chưa được nghiệm thu nhưng cư dân vẫn vào nhà để ở bất chấp nguy hiểm... 

"Các lỗi do chủ đầu tư tự ý điều chỉnh quy hoạch, xây dựng sai phép, tăng tầng khiến người dân nhận được nhà diện tích nhỏ hơn, tiện ích công viên cây xanh, hồ bơi, hầm giữ xe... thiếu so với cam kết ban đầu; chủ đầu chưa hoàn tất các nghĩa vụ với Nhà nước khiến cư dân chưa nhận được sổ hồng là các dấu hiệu cho thấy chủ đầu tư vi phạm lừa dối khách hàng", ông Long phân tích.

Trên bình diện chung, đánh giá về thực trạng chủ đầu tư vi phạm các cam kết với khách hàng, ông Lê Hoàng Châu cho rằng đa số các dự án chậm tiến độ, dang dở được phê duyệt, triển khai từ trước khi Luật Nhà ở 2014 có hiệu lực. Và dự án chung cư CT6A và CT6B mà ông Lê Thanh Thản từ đó bị truy tố cũng được triển khai trong giai đoạn trước 2014.

Lời cảnh báo cho các chủ đầu tư

Từ vụ việc ông Lê Thanh Thản bị truy tố tội lừa dối khách hàng, ông Lê Hoàng Châu cho rằng đó là bài học cho Tập đoàn Mường Thanh, cá nhân ông Thản và là bài học chung cho các chủ đầu tư khác nhìn vào đó để chấn chỉnh.

"Doanh nghiệp bất động sản nói riêng không thể làm ăn chụp giựt. Doanh nghiệp cần thượng tôn pháp luật và đặt lợi ích khách hàng lên cao nhất. 

Muốn vậy, doanh nghiệp không bao giờ được đặt tư tưởng tối đa hóa lợi nhuận lên hàng đầu, thậm chí đầu cơ, trục lợi, chiếm hưởng lợi ích không chính đáng gây thiệt hại cho khách hàng", ông Châu bày tỏ.

Bổ sung thêm, ông Hải Long cho rằng tội lừa dối khách hàng, Bộ luật Hình sự qua các thời kỳ đã quy định từ lâu nhưng thực tiễn rất hiếm có trường hợp bị xử lý. Vì vậy, vụ xử lý hình sự ông Lê Thanh Thản sẽ mở ra tiền lệ. 

Từ đó, chủ đầu tư cũng nhìn vào đó mà thực hiện dự án đúng theo các quyết định đã được phê duyệt, tránh việc làm ẩu như trước, bảo đảm cung cấp cho khách hàng sản phẩm đúng chất lượng, cam kết.

Về phía người dân (từ vụ ông Thản), họ cũng có thêm một phương án lựa chọn để đấu tranh với chủ đầu tư, buộc chủ đầu tư bảo đảm quyền lợi chính đáng thay vì chỉ biết kêu cứu lên chính quyền, yêu cầu cơ quan chức năng thanh tra, kiểm tra... như trước đây. 

Cũng từ vụ việc này, người dân có thể tự tin tố cáo chủ đầu tư vi phạm ra cơ quan công an để xử lý về tội danh lừa dối khách hàng.

"Theo quy định mới về bảo vệ quyền lợi khách hàng, chủ đầu tư phải đăng ký hợp đồng mẫu về mua bán nhà ra cơ quan quản lý cạnh tranh. Khi hợp đồng mẫu được duyệt thì chủ đầu tư mới được dùng để thực hiện hợp đồng bán nhà cho khách. 

Như vậy người dân sẽ căn cứ vào nội dung hợp đồng mẫu đã được đăng ký để đối chiếu, so sánh, làm cơ sở gửi đến cơ quan chức năng xử lý chủ đầu tư trong trường hợp chủ đầu tư vi phạm cam kết trong nội dung hợp đồng", ông Hải Long gợi ý.