Nghiên cứu sinh tiến sĩ Xiong Yuelei (31 tuổi) đã sở hữu con búp bê đầu tiên khi tìm hiểu về xu hướng "nuôi dạy con cái bằng búp bê" đang phát triển ở Trung Quốc cho một bài luận của mình. Một năm sau khi hoàn thành bài luận nghiên cứu, Xiong Yuelei đã trở thành thành viên nhiệt huyết của một cộng đồng trực tuyến gồm hầu hết là phụ nữ trẻ, coi búp bê như con đẻ của mình.

Những người trong cộng đồng này thường xuyên đăng ảnh và video của các "con" để thu hút lượt thích, lượt chia sẻ và nhận xét từ các "bà mẹ" cùng sở thích.

Xiong, đã kết hôn được ba năm và giờ đây cô tận dụng mọi cơ hội để khoe "đứa con" có tên là Lucie của mình. Lucie có mái tóc dài màu xanh bạc hà và nụ cười ngọt ngào thường trực. Mặc dù Lucie là con gái nhưng Xiong nói rằng ngoại hình của Lucie được lấy cảm hứng từ một nam nghệ sĩ trẻ nổi tiếng.

Sau khi nuôi Lucie được vài tháng, Xiong đã nâng cấp cho con búp bê một bộ khung xương, để cô có thể đặt Lucine ở nhiều tư thế khác nhau, chẳng hạn như kiễng chân hoặc nghiêng đầu.

Xiong cho biết: "Tôi đã lắp một bộ xương vì muốn con tôi trông dễ thương hơn một chút", đồng thời giải thích rằng nhiều người sở hữu búp bê tin rằng việc lắp một bộ xương sẽ khiến búp bê của họ có "linh hồn".

Theo những phát hiện được công bố trên Tạp chí Báo chí và Truyền thông Trung Quốc, sự thỏa mãn của những người nuôi búp bê này phần lớn đến từ việc có thể điều chỉnh búp bê và tạo cho chúng những cá tính riêng theo ý thích, chẳng hạn như mặc quần áo và làm đẹp cho chúng theo một phong cách cụ thể. Cũng giống như bất kỳ người mẹ hoặc người cha thực thụ nào, họ rất vui khi "đứa con" của mình được khen ngợi.

Đại đa số thành viên trong cộng đồng "nuôi búp bê" thường xuyên chia sẻ hình ảnh búp bê của họ trong cách khung cảnh sinh hoạt ngày thường như ngồi trong quán cà phê với một tách cà phê, ngắm cảnh tại một điểm du lịch, hoặc tham gia một buổi hòa nhạc. Xiong cũng thường đăng ảnh của Lucine trên mạng xã hội và trong các nhóm trò chuyện, cô cho biết: "Tôi thực sự thích cảm giác được chia sẻ những hình ảnh đó và tương tác cùng mọi người.

Đối với một số người, việc chụp những bức ảnh đẹp là bằng chứng về việc họ nuôi dạy con cái tốt. Thậm chí đôi khi, phản ứng trực tuyến đối với búp bê cũng ảnh hưởng đến tâm trạng của người nuôi chúng. Một người phụ nữ sở hữu bộ sưu tập búp bê nói với Xiong rằng, cô này cũng dành sự ưu ái hơn cho những con búp bê được nhiều lượt thích và sẽ ít chụp ảnh cũng như giảm bớt việc xuất hiện trên video của những con không có nhiều lượt thích.

Một con búp bê tên là Toffee thậm chí còn có trang dành riêng cho người hâm mộ trên nền tảng mạng xã hội Douban. Một người dùng viết: "Tôi thấy Toffee rất dễ thương, nhưng sự thu hút của nó còn đến từ những lượt thích và lời khen ngợi mà nó nhận được. Lúc đầu, nó chỉ là một con búp bê dễ thương đơn thuần, nhưng những 'bà mẹ' khác đã ban cho nó một linh hồn".

Xiong cho biết những người đam mê thường đặt mua búp bê theo nhóm từ người làm búp bê chuyên nghiệp. Giá thiết kế và sản xuất dao động từ 40 - 70 nhân dân tệ (gần 140 - 240 nghìn đồng) và mỗi nhóm mua thường có 50 - 100 người. Thời gian chờ đợi thông thường sẽ là 3 tháng, nhưng Xiong phải đợi 1 năm để nhận được Lucie kể từ khi đặt hàng.

Một số người còn đặt làm búp bê làm theo yêu cầu, có giá từ 2.000 - 3.000 nhân dân tệ (gần 7-10 triệu đồng). Xiong quan sát thấy những người chủ này có xu hướng chú ý hơn đến từng chi tiết, lựa chọn cẩn thận màu da và màu tóc của búp bê cũng như có những yêu cầu nghiêm ngặt về đường thêu. Cô nói: "Ngay cả sự khác biệt 1 milimet trong khoảng cách giữa hai mắt cũng sẽ quyết định liệu con búp bê đó có đẹp trong mắt họ hay không".

Dù được sản xuất hàng loạt hay đặt làm riêng, quần áo vẫn là khoản chi phí lớn nhất, với giá dao động từ 40 - 100 nhân dân tệ (khoảng 130 - 340 nghìn đồng) cho các trang phục bao gồm đồng phục học sinh, trang phục truyền thống của dân tộc và trang phục hình động vật. Chủ sở hữu cũng sử dụng đạo cụ để tạo ra "không gian sống" cho búp bê như người thật, với bàn, ghế, máy tính, máy ghi âm, thảm, cây cối...

Ngoài ra, các bố mẹ của búp bê còn cho những đứa con của mình đi học mẫu giáo, với hình thức tạo không gian giao lưu trực tuyến hoặc gửi vào một địa điểm cố định như giữ trẻ truyền thống.

Xiong nhận thấy những người bố mẹ thích nuôi búp bê chủ yếu là những người trẻ đang học đại học hoặc mới bắt đầu sự nghiệp. Nhiều người được phỏng vấn thậm chí còn cho biết họ từng cân nhắc việc không kết hôn và không sinh con.

Theo quan điểm của Huang Weizi, người từng hướng dẫn Xiong làm luận án tiến sỹ tại Đại học Khoa học và Công nghệ Ma Cao, nhiều phụ nữ trẻ thích nuôi búp bê vì họ đã chứng kiến hoặc trải qua việc nuôi dạy con cái cực đoan ngoài đời thực, với nhiều bậc phụ huynh đặt quá nhiều áp lực lên con cái. Trong khi ở thế giới búp bê, hầu hết chúng đều đáng yêu và được mặc đồ đẹp, các bà mẹ khen ngợi nhau và ai cũng cảm thấy hài lòng.

Huang và Xiong cũng nhận thấy rằng những người được phỏng vấn hầu hết đều đang trong giai đoạn chuyển tiếp như rời xa cha mẹ để đi học ở thành phố khác, cố gắng sống tự lập hay lần đầu tiên đi làm. Việc nuôi búp bê đóng vai trò là một kho chứa cảm xúc và trở thành con đường để họ kết nối với thế giới bên ngoài, giúp họ giảm bớt áp lực và cô đơn trong cuộc sống.

Xiong phát hiện ra rằng một số phụ nữ trẻ sẽ hành động với búp bê của họ giống như cách mẹ họ đã nuôi dạy họ. Ví dụ, những người hay được mẹ mua cho những bộ quần áo đẹp, họ cũng sẽ làm điều tương tự cho búp bê của mình. Tuy nhiên, cũng có trường hợp như một nữ sinh viên năm 2 đại học, vì cảm thấy bản thân không nhận được đủ tình yêu thương từ cha mẹ khi còn nhỏ, vì vậy cô chỉ muốn dành cho búp bê của mình những thứ tốt nhất và mặc cho chúng những bộ quần áo đẹp nhất.

Tuy nhiên, rất ít người chia sẻ sở thích của mình với cha mẹ hoặc người thân lớn tuổi, vì việc chơi búp bê thay vì chuẩn bị có con có thể bị coi là điềm xấu ở một số gia đình. Khi Xiong biết rằng mẹ cô đang lên kế hoạch bất ngờ đến thăm nhà cô ngay trước Tết Nguyên đán, Xiong đã dành cả buổi tối để đóng gói những con búp bê của mình và giấu chúng trong tủ quần áo. Cô lo lắng mẹ cô sẽ chỉ trích cô vì tham gia vào các hoạt động trẻ con.