Đã tròn 1 tuần Công ty chứng khoán VNDirect bị ngắt kết nối với hai sở giao dịch sau sự cố bị tấn công an ninh mạng. Một câu hỏi được nhiều nhà đầu tư trên thị trường đặt ra, đó là các nhà đầu tư trong những trường hợp như thế này có được đền bù thiệt hay không. Và nếu có thì sẽ như thế nào với những phiên giao dịch mà họ không thể đặt đươc lệnh do sự cố phát sinh từ hệ thống của công ty chứng khoán.

Theo Luật sư Nguyễn Thanh Hà - Chủ tịch công ty luật SBLAW thì trong các quy định của luật chứng khoán, như Nghị định 155, Thông tư 121 chỉ quy định khi có tranh chấp chứng khoán xảy ra thì các doanh nghiệp cung cấp chứng khoán cũng như nhà đầu tư sẽ giải quyết thông qua thương lượng, hòa giải, trọng tài, tòa án. Còn quy trình cụ thể để hỗ trợ nhà đầu tư giải quyết các sự cố như thế này thì luật chưa quy định cụ thể, đặc biệt là quy định về bồi thường thiệt hại của các công ty chứng khoán gây thiệt hại cho nhà đầu tư khi bị tấn công mạng.

Trong vụ việc này, theo quan điểm của luật sư Hà, các nhà đầu tư và doanh nghiệp phát hành chứng khoán nếu thấy thực sự có thiệt hại thì họ hoàn toàn có quyền thu thập các tài liệu, chứng cứ. Như công ty phát hành đã có dự kiến phát hành 10 tỷ, 100 tỷ cho phiên tiếp theo nhưng vì lỗi hệ thống không thể phát hành được, họ có thể tính toán được thiệt hại và làm việc với công ty chứng khoán để yêu cầu bồi thường thiệt hại. Nếu hai bên không giải quyết được thì có thể đưa ra tòa bằng con đường tư pháp.

Tuy nhiên, trong hoạt động của công ty chứng khoán cũng như các hợp đồng cũng quy định một số trường hợp bất khả kháng, khi sự kiện bất khả kháng xảy ra, sự kiện khách quan, người chịu sự kiện ấy không thể lường trước được và khi sự kiện xảy ra đã áp dụng đầy đủ các biện pháp nhưng không thể khắc phục được thì công ty chứng khoán hoàn toàn có thể được miễn trách nhiệm bồi thường, nếu họ chứng minh được đây là sự kiện bất khả kháng. Vì thế, cần phải đợi kết luận của các cơ quan chức năng về nguyên nhân của sự việc này thì mới xác định được trách nhiệm bồi thường của công ty chứng khoán.

Luật sư Hà cũng cho biết thêm, ở các thị trường chứng khoán phát triển trên thế giới, với các vụ việc tương tự như VNDirect, thường có hai cơ quan độc lập để đánh giá thiệt hại của các bên. Một là cơ quan quản lý của Nhà nước và hai là công ty, hiệp hội bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư chứng khoán. Giống như Ngân hàng, có cơ quan bảo hiểm tiền gửi để bảo vệ nhà đầu tư trong các trường hợp rủi ro.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!