Thông tư 03/2022 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định các điều kiện để các trường xác định chỉ tiêu. Trong số này có tỉ lệ sinh viên/giảng viên quy đổi.
Theo quy định, có 7 khối ngành với 25 lĩnh vực đào tạo khác nhau. Thông tư 03 quy định tỉ lệ sinh viên/giảng viên quy đổi theo từng lĩnh vực như sau:
Các trường dựa vào trình độ và chức danh của giảng viên để tính quy đổi khi xác định chỉ tiêu tuyển sinh.
Kết thúc mỗi năm học, các trường phải công khai các thông tin liên quan, bao gồm tỉ lệ sinh viên/giảng viên. Hầu như các trường đều có tỉ lệ sinh viên/giảng viên cao hơn so với tỉ lệ khi xác định chỉ tiêu. Tỉ lệ cao có nghĩa sinh viên đông hoặc giảng viên ít hơn so với quy định.
Ở nhiều trường đại học khác, tỉ lệ sinh viên/giảng viên có sự chênh lệch không hề nhỏ. Các trường đa số là đại học đa ngành. Mỗi khối ngành có tỉ lệ khác nhau. Trong thống kê này, Tuổi Trẻ Online chọn khối ngành có tỉ lệ cao nhất của các trường làm tham số so sánh.
Trường mới thành lập chưa lâu có tỉ lệ cao nhất trong số các trường chúng tôi có số liệu thống kê.
Trường đại học Sư phạm kỹ thuật Vinh có tỉ lệ sinh viên/giảng viên cao nhất trong thống kê này. Bình quân 39,5 sinh viên/giảng viên. Khoảng 50% số trường thống kê có tỉ lệ cao nhất hơn 25 sinh viên/giảng viên.
Cùng là hai trường đào tạo khối ngành khoa học xã hội và nhân văn nhưng tỉ lệ ở Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) cao gấp đôi Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn (Đại học Quốc gia TP.HCM).
Dù các trường có tỉ lệ sinh viên/giảng viên khá cao so với tiêu chí xác định chỉ tiêu hiện nay. Tuy nhiên so với chuẩn đại học năm 2030 thì vẫn còn thấp hơn (vượt chuẩn).
Ở so sánh cao nhất, chênh lệch giữa các trường nhiều nhất khoảng hơn 5 lần. Ở chiều ngược lại, ở so sánh thấp nhất, chênh lệch giữa các trường lên đến 20 lần.
Hầu hết các trường có tỉ lệ giảng viên khối ngành cao nhất cũng có tỉ lệ khối ngành thấp nhất cao hơn khối cao nhất của rất nhiều trường đại học khác.
Chẳng hạn Khoa học xã hội và nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), Tài chính - Marketing, Hạ Long, Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TP.HCM) dù khối thấp nhất cũng đã 25 sinh viên/giảng viên.
Trường đại học Sư phạm kỹ thuật Vinh chỉ đào tạo hai khối ngành III và V. Trong đó khối ngành V có tỉ lệ cao nhất, khối ngành III lại nằm ở mức thấp nhất.
Các khối ngành kinh doanh quản lý luôn có tỉ lệ sinh viên/giảng viên cao ngất ngưởng, trong khi các khối ngành I, IV có tỉ lệ rất thấp.
Tỉ lệ giảng viên đại học có học hàm, học vị tại khu vực Đồng bằng sông Hồng nhiều hơn tất cả các vùng khác cộng lại.