Nhà toán học nổi tiếng thế giới Yau Shing-Tung đã có một quyết định quan trọng trong cuộc đời. Ông đã tuyên bố nghỉ việc tại trường đại học Harvard - vốn làm từ năm 1987, rời Mỹ để về quê nhà giảng dạy toàn thời gian tại Đại học Thanh Hoa. Ông có mục tiêu giúp Trung Quốc trở thành cường quốc Toán học trong vòng 1 thập kỷ.

"Đây là quyết định quan trọng trong cuộc đời của ông ấy", một đồng nghiệp tại Học viện Khoa học Trung Quốc ở Bắc Kinh cho biết.

“Mặc dù ông Yau (75 tuổi) đã dành nhiều thời gian giảng dạy không công ở Trung Quốc những năm gần đây nhưng động thái lớn lần này cho thấy ông sẵn sàng bỏ lại 5 thập kỷ cuộc sống ở Mỹ và dành tất cả thời gian, năng lượng của mình để thúc đẩy sự phát triển của Toán học Trung Quốc”, người đồng nghiệp giấu tên nói.

Trong một sự kiện với sự tham gia của các quan chức chính phủ và đại diện của cộng đồng khoa học, ông Yau Shing-Tung nói bản thân muốn "tiếp quản ngọn đuốc" được truyền lại bởi người thầy quá cố và là nhà tiên phong hình học hiện đại Chern Shiing-shen để giúp Trung Quốc bồi dưỡng người trẻ cũng như đưa đất nước trở thành cường quốc toán học trong khoảng 10 năm nữa.

Sinh ra ở Quảng Đông năm 1949, ông Yau lớn lên ở Hong Kong (Trung Quốc) và theo học tại Đại học Trung Quốc vào những năm 1960 trước khi lấy bằng tiến sĩ tại Đại học California, Berkeley (Mỹ) - khi ông 22 tuổi.

Năm 27 tuổi ông chính thức trở thành giáo sư. Từ năm 1977-1987, ông tham gia giảng dạy tại Đại học California (Berkeley), Viện Toán học của Đại học Princeton và Đại học California (San Diego).

Năm 33 tuổi, ông trở thành người Trung Quốc đầu tiên giành Huy chương Fields - giải thưởng danh giá được trao cho các nhà toán học hàng đầu thế giới không quá 40 tuổi. Ông được vinh danh vì công trình nghiên cứu liên quan tới hình học vi phân và các nghiên cứu gồm lý thuyết Đa tạp Calabi-Yau.

“Toán học là sự thật duy nhất đứng vững trước thử thách của thời gian. Nó sẽ kết nối các ngành khoa học khác nhau và dẫn đường cho chúng ta tiến về phía trước", ông nói tại sự kiện.

Từ chuyến trở về quê nhà vào năm 1979, ông đã đào tạo sinh viên, bắt đầu hỗ trợ thành lập các trung tâm nghiên cứu trên khắp Trung Quốc, bao gồm Trung tâm Toán học Morningside tại Học viện Khoa học Trung Quốc, Trung tâm Khoa học Toán học Yau tại Đại học Thanh Hoa - nơi được đặt theo họ của ông.

Một đồng nghiệp của Yau cho biết nhờ những nỗ lực mà ông đã đóng góp, thứ hạng toàn cầu của khoa toán Đại học Thanh Hoa đã tăng vọt từ ngoài top 100 lên tới vị trí thứ 20 trong vòng 1 thập kỷ.

Từ năm 1998, ông Yau và một doanh nhân Hong Kong cũng đã tài trợ cho Đại hội Quốc tế các nhà Toán học Trung Quốc. Đây là một trong những sự kiện lớn và có ảnh hưởng nhất đối với cộng đồng toán học được tổ chức ba năm một lần tại quốc gia này.

Yau cũng đã tổ chức các cuộc thi toán dành cho sinh viên đại học với nỗ lực thay đổi cơ bản cách hiểu và học môn này của giới trẻ, vì phần lớn nền giáo dục ở Trung Quốc có xu hướng thiên về thi cử.

Tham khảo SCMP