Ngày 1-4, TAND TP.HCM tiếp tục xét xử bị cáo Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và 85 bị cáo khác trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các tổ chức có liên quan. Phiên tòa tiếp tục với phần đối đáp của đại diện VKS đối với các vấn đề mà luật sư (LS) bào chữa cho các bị cáo nêu trong các ngày trước đó.

Chủ mưu, điều hành toàn bộ hoạt động tại SCB

Theo đại diện VKS, trong suốt quá trình điều tra, truy tố và xét xử vụ án, VKS luôn tuân thủ nguyên tắc suy đoán vô tội, nguyên tắc tôn trọng sự thật khách quan của vụ án và không làm oan người vô tội.

VKS cũng trân trọng tiếp nhận tất cả ý kiến của LS, ý kiến tự bào chữa của các bị cáo tại phiên tòa để nghiên cứu và đánh giá khi giải quyết vụ án.

Đối đáp lại luận cứ bào chữa của các LS, đại diện VKS đã chia thành tám nhóm vấn đề.

Theo đó, LS có quan điểm cho rằng tại SCB, HĐQT và chủ tịch HĐQT mới là người có quyền quyết định mọi hoạt động của ngân hàng, Trương Mỹ Lan không phải là người có chức vụ, quyền hạn tại SCB nên không phải là chủ thể của tội tham ô tài sản.

Đối đáp lại, VKS cho biết cáo trạng của VKSND Tối cao truy tố là có căn cứ, bởi lẽ tính đến tháng 10-2022, bị cáo Lan đã thâu tóm và nắm giữ trên 91% vốn điều lệ của SCB.

Tại bảng theo dõi biến động cổ đông và sổ chứng nhận cổ đông thì các cá nhân, tổ chức đứng tên cổ phần tại SCB đều khai đứng tên hộ cho Trương Mỹ Lan.

Ngoài ra, SCB là ngân hàng thương mại cổ phần, hoạt động theo Luật Doanh nghiệp nên cơ quan quyết định cao nhất là Đại hội đồng cổ đông, không phải HĐQT quyết định. Với số lượng cổ phần trên 91% nắm giữ, Trương Mỹ Lan là người nắm quyền hạn của Đại hội đồng cổ đông và là người chủ mưu, cầm đầu, điều hành toàn bộ hoạt động tại SCB.

Bị cáo Trương Mỹ Lan coi SCB như một công cụ tài chính, như một nơi giữ tiền, bất cứ lúc nào cần tiền thì chỉ đạo các bị cáo khác rút tiền ra khỏi SCB. Còn các lãnh đạo chủ chốt khác của SCB là người thực hành, trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan.

Hành vi làm trái công vụ của Đỗ Thị Nhàn là xuyên suốt trong quá trình thanh tra và đây là phương thức, thủ đoạn để bị cáo này nhận hối lộ nên bị truy tố về tội nhận hối lộ.

Lý do Trương Mỹ Lan bị truy tố hai tội

Về quan điểm cùng thực hiện một hành vi xuyên suốt từ năm 2012 nhưng lại bị truy tố hai tội danh, đại diện VKS đối đáp cho biết giai đoạn 2012-2018, hành vi của Trương Mỹ Lan đã đủ yếu tố cấu thành tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng theo BLHS năm 1999.

Còn trong giai đoạn từ 2018 trở về sau, BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định tội tham ô tài sản đối với tổ chức, doanh nghiệp ngoài nhà nước nên VKS truy tố về tội tham ô tài sản trong giai đoạn này là đúng quy định của pháp luật.

Về xác định hậu quả thiệt hại của vụ án, LS cho rằng việc xác định thiệt hại của vụ án phải thông qua hội đồng định giá trong tố tụng hình sự. Tuy nhiên, đại diện VKS cho biết không dùng kết quả định giá của Công ty Hoàng Quân để xác định thiệt hại mà áp dụng các biện pháp điều tra, tài liệu, chứng cứ khác để xác định thiệt hại.

Đại diện VKS cũng bác bỏ quan điểm cho rằng bị cáo Trương Mỹ Lan đã cho SCB mượn tài sản để tái cấu trúc, giờ gia đình mất hết tài sản. Bởi lẽ hồ sơ vụ án và lời khai của các bị cáo trong SCB đều thể hiện các khoản vay còn dư nợ phần lớn thuộc về Trương Mỹ Lan và Vạn Thịnh Phát.

Bị cáo Lan đã dùng thủ đoạn đưa tài sản vào để tạo lập các khoản vay mới trả nợ cho các khoản vay cũ, sau đó rút, hoán đổi tài sản có giá trị bằng các tài sản không đủ điều kiện pháp lý hoặc giá trị thấp và tiếp tục lập phương án vay mới để rút tiền ra khỏi SCB.

Làm trái công vụ để nhận hối lộ

Về quan điểm của LS cho rằng trong đoàn thanh tra chỉ có bị cáo Đỗ Thị Nhàn (trưởng đoàn thanh tra) là bị truy tố tội nhận hối lộ, đại diện VKS đối đáp cho biết trong quá trình thanh tra SCB, bị cáo Nhàn đã nhận thức đầy đủ kết quả thanh tra và thực trạng yếu kém của SCB.

Tuy nhiên, bị cáo Nhàn đã lợi dụng sai phạm của SCB và thông qua Võ Tấn Hoàng Văn (tổng giám đốc SCB) để gặp Trương Mỹ Lan trao đổi, bàn bạc và đưa ra biện pháp để đối phó. Căn cứ vào hồ sơ vụ án, dữ liệu các chuyến bay, các dữ liệu khác thu thập được, lời khai của các bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn, Đỗ Thị Nhàn và Trương Mỹ Lan đều phù hợp với nhau về cách thức giao tiền, vị trí giao tiền và thời gian giao khoản tiền 5,2 triệu USD.

Cũng theo đại diện VKS, hành vi làm trái công vụ của Đỗ Thị Nhàn là xuyên suốt trong quá trình thanh tra và đây là phương thức, thủ đoạn để bị cáo này nhận hối lộ nên bị cáo này bị truy tố về tội nhận hối lộ.

HỮU ĐĂNG - SONG MAI