Đồ uống có đường đang âm thầm gây hại sức khỏe thế nào?

Trong đó tình trạng thừa cân béo phì làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ và cả ung thư.

Đây là thông tin được TS Angela Pratt, trưởng đại điện Văn phòng Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, gửi tới hội thảo cung cấp thông tin cho báo chí về tác hại của đồ uống có đường với sức khỏe và vai trò của chính sách thuế trong kiểm soát tiêu dùng do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức ngày 5-4.

Thừa cân, béo phì tăng nhanh

TS Angela Pratt cho hay tại Việt Nam, tỉ lệ sử dụng đồ uống có đường tăng nhanh trong 10 năm qua. Ước tính, trung bình một người dân Việt tiêu thụ 1 lít đồ uống có đường mỗi tuần.

"Vì vậy, không có gì đáng ngạc nhiên, chúng ta đã thấy tỉ lệ thừa cân và béo phì tăng nhanh, đặc biệt là ở những người trẻ tuổi.

Ở các thành phố, cứ 4 thanh thiếu niên trong độ tuổi 15-19 thì có hơn 1 người bị thừa cân hoặc béo phì. Chúng ta cần có hành động kịp thời quyết đoán để đảo ngược xu hướng tiêu cực này", TS Angela Prat nói.

Chia sẻ tại hội thảo, PGS.TS.BS Trương Tuyết Mai, phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, cho hay béo phì đã trở thành một vấn nạn trên thế giới. Tỉ lệ thừa cân, béo phì đặc biệt ở trẻ em tăng nhanh, cứ 5 trẻ có 1 trẻ bị thừa cân béo phì.

Tương tự, tại Việt Nam, tình trạng này cũng tăng lên nhanh chóng ở trẻ em, tại các thành phố lớn Hà Nội, TP.HCM tỉ lệ thừa cân, béo phì ở trẻ có thể lên tới 40%. Con số này ở người trưởng thành là 20%, có địa phương lên tới gần 30%.

Kết quả từ các nghiên cứu có giá trị cho thấy sử dụng đồ uống có đường không hợp lý là nguyên nhân gây ra thừa cân, béo phì và hàng loạt các bệnh không lây nhiễm khác.

Đồ uống có đường gây hại thế nào?

Theo PGS Mai, các nghiên cứu cho thấy nếu bạn uống 1 lon đồ uống có đường trở lên mỗi ngày sẽ làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh không lây nhiễm. Trong đó, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra đồ uống có đường làm tăng nguy cơ mắc rối loạn chuyển hóa, bệnh tim mạch, tăng huyết áp, béo phì, bệnh răng miệng.

Đã đến lúc đánh thuế đồ uống có đường?

PGS Mai dẫn chứng một nghiên cứu ở Mỹ thực hiện trên 106.000 giáo viên cho thấy tiêu thụ ≥355ml đồ uống có đường/ngày có liên quan đến bệnh tim mạch, tái thông mạch và đột quỵ.

Bên cạnh đó, nghiên cứu ở Hàn Quốc với gần 2.000 người tham gia cho thấy tiêu thụ nhiều đồ uống có đường có nguy cơ tăng huyết áp cao hơn 1,21 lần.

"Để hạn chế tiêu thụ đường, chúng ta cần có ý thức hạn chế cho thêm đường, sử dụng các sản phẩm ít đường hoặc không đường để đảm bảo cơ thể có sự cân đối lành mạnh giữa các dinh dưỡng.

Lượng đường tự do tiêu thụ một ngày không nên quá 25gr, đồng thời chúng ta nên có thói quen đọc nhãn sản phẩm để lượng đường ăn vào là bao nhiêu. Trẻ em dưới 2 tuổi không nên tiêu thụ bất kỳ loại thực phẩm hoặc đồ uống nào có thêm đường", PGS Mai khuyến cáo.

Ghi nhãn dinh dưỡng, áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt

Đại diện WHO tại Việt Nam cho hay trên thế giới, một biện pháp phổ biến để giảm tác hại từ đồ uống có đường là tăng giá của chúng bằng thuế. Hơn 100 quốc gia hiện đã áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với các sản phẩm này.

Bằng chứng, kinh nghiệm hiện tại cho thấy nếu thuế làm tăng giá đồ uống lên 10%, mọi người sẽ uống ít hơn khoảng 11%. Họ chuyển sang đồ uống lành mạnh hơn như nước suối.

Ngoài thuế, WHO cũng khuyến nghị đưa ra các biện pháp bao gồm ghi nhãn dinh dưỡng ở mặt trước đồ uống, hạn chế quảng cáo, hạn chế đồ uống có đường trong trường học và giáo dục về dinh dưỡng lành mạnh cho trẻ em và thanh thiếu niên.