Đây là đánh giá của Vụ Văn hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo Trung ương trong báo cáo công tác văn học, nghệ thuật và hoạt động của Liên hiệp các hội văn học, nghệ thuật Việt Nam, các hội văn học, nghệ thuật chuyên ngành trung ương quý 1-2024.

Báo cáo được đưa ra tại hội nghị giao ban với Liên hiệp các hội văn học, nghệ thuật Việt Nam và các hội văn học, nghệ thuật chuyên ngành trung ương quý 1 vào chiều 5-4.

Vụ Văn hóa - Văn nghệ ghi nhận quý 1 công tác văn học, nghệ thuật và hoạt động của các hội văn học, nghệ thuật đạt được nhiều thành quả tích cực.

Trên cả nước diễn ra nhiều hoạt động, chương trình nghệ thuật hưởng ứng, tuyên truyền các sự kiện chính trị, kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước, mừng xuân, mừng Đảng.

Nhân dịp đầu xuân năm mới, lãnh đạo Đảng, Nhà nước tổ chức gặp mặt ấm cúng, tình cảm với các đại biểu trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ.

Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch phối hợp với các ban, bộ, ngành liên quan tổ chức lễ trao danh hiệu nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú lần thứ 10, tạo không khí phấn khởi trong nghệ sĩ và công chúng.

Tuy nhiên, tình hình văn học nghệ thuật quý 1 còn tồn tại nhiều bất cập kéo dài từ trước đó.

'Phim ngắn' sốc, nhảm tràn lan

Việc hướng dẫn triển khai Chương trình hỗ trợ hoạt động sáng tạo tác phẩm, công trình văn học nghệ thuật, báo chí ở trung ương và các hội văn học nghệ thuật địa phương; hỗ trợ tác phẩm báo chí chất lượng cao ở các hội nhà báo địa phương giai đoạn 2021-2025 (theo quyết định của Thủ tướng) vẫn còn khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện.

Hết quý 1-2024, nhưng kinh phí từ nguồn hỗ trợ hoạt động sáng tạo tác phẩm, công trình văn học, nghệ thuật năm 2024 chưa được cấp đã ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động chung của liên hiệp và các hội.

Do thiếu kinh phí, hoạt động chuyên môn của nhiều hội dự kiến triển khai trong quý 1 phải tạm dừng, một số tạp chí chuyên ngành của các hội phải tạm đình bản.

Vụ Văn hóa - Văn nghệ đánh giá thời gian qua, liên hiệp và các hội đã có nhiều cố gắng, nỗ lực trong xây dựng, tổ chức, tìm tòi, đổi mới phương thức hoạt động, nhưng kết quả đạt được còn khiêm tốn.

Việc hưởng ứng sáng tác, tham gia các phong trào, các cuộc vận động xã hội, phát huy tính tiên phong, gương mẫu của người nghệ sĩ còn mang tính phong trào, bề rộng, thiếu chiều sâu.

Một số văn nghệ sĩ chưa ý thức được trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân, sử dụng mạng xã hội tùy tiện, vi phạm phát ngôn, trong sáng tác, biểu đạt có khuynh hướng tùy tiện, chạy theo thương mại hóa, giải trí tầm thường, cá biệt số ít bộc lộ sự dao động, hoài nghi về lý tưởng và niềm tin đối với sự nghiệp phát triển đất nước trong vận hội mới.

Về lĩnh vực phim ảnh, ngoài "vấn nạn" phim nhảm, độc hại tràn lan trên mạng, Vụ Văn hóa - Văn nghệ còn chỉ ra hạn chế đó là: một số phim gửi đi tham dự liên hoan phim ở nước ngoài khi chưa có giấy phép phân loại phim; tình trạng khán giả chưa đủ tuổi vào rạp xem không đúng quy định.

Cần tiếp tục đổi mới hoạt động của các hội

Vụ Văn hóa - Văn nghệ cũng chỉ ra nhiều nguyên nhân dẫn đến những hạn chế này. Trong đó có nguyên nhân do nguồn lực đầu tư cho sự nghiệp văn học, nghệ thuật còn hạn chế, quy định chưa thông thoáng, thiếu cơ chế đặc thù với lĩnh vực văn học, nghệ thuật.

Thêm nữa, mô hình, tổ chức bộ máy, cơ chế hoạt động của liên hiệp, các hội văn học nghệ thuật trung ương và địa phương chưa thống nhất, còn nhiều bất cập.

Công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, phát huy vai trò của đội ngũ văn nghệ sĩ chưa đồng bộ và bền vững…

Để tiếp tục phát huy những thành tích đạt được, khắc phục những khó khăn, hạn chế, thời gian tới đề nghị liên hiệp và các hội, các cơ quan có liên quan tiếp tục quán triệt sâu sắc, đầy đủ các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về văn hóa, văn học, nghệ thuật cho đông đảo đội ngũ văn nghệ sĩ.

Tiếp tục đổi mới mô hình, phương thức hoạt động của các hội, khơi dậy mọi tiềm năng, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các hội theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả…