Lãi suất đã ở mức thấp nhất trong 20 năm qua, trong khi kinh tế Việt Nam đã bước vào pha phục hồi. Nguồn vốn dồi dào tại các ngân hàng đang là cơ hội để các doanh nghiệp có thể vực lại lúc này.

Lãi suất thấp nhất 20 năm

Phát biểu, Phó thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú đánh giá khơi thông nguồn vốn ra thị trường là nội dung được Chính phủ, Thủ tướng, Ngân hàng Nhà nước và người dân rất quan tâm. Sắp tới được biết Thủ tướng tiếp tục có chỉ thị yêu cầu các bộ ngành làm sao hỗ trợ doanh nghiệp nhiều hơn nữa để tăng trưởng kinh tế, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.

Đặc biệt, ông Tú cho biết để tiếp tục tạo điều kiện cho khách hàng phục hồi sản xuất kinh doanh, Ngân hàng Nhà nước đã trình Chính phủ gia hạn thông tư 02 (cho phép các tổ chức tín dụng - không bao gồm ngân hàng chính sách - và chi nhánh các ngân hàng nước ngoài được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh và khách hàng gặp khó khăn trả nợ vay phục vụ nhu cầu đời sống, tiêu dùng).

Cụ thể, theo ông Tú, Ngân hàng nhà nước đề xuất cho gia hạn nợ thêm sáu tháng nữa thay vì kết thúc ngày 30-6 tới. Nếu sau đó doanh nghiệp vẫn khó khăn thì cần phải có cơ chế khác để hỗ trợ doanh nghiệp.

Cũng theo ông Đào Minh Tú, hiện vốn trong ngân hàng rất dồi dào, ngân hàng luôn đảm bảo thanh khoản đầy đủ, thậm chí dư dả. Về phía cơ quan quản lý, Ngân hàng Nhà nước sử dụng các công cụ chính sách để đảm bảo tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc tiếp cận vốn.

"Vốn nền kinh tế không thiếu. Hạn mức tín dụng Ngân hàng Nhà nước đã giao cho ngân hàng thương mại ngay từ đầu năm với mức 15%. Nếu như điều kiện nền kinh tế cho phép, nền kinh tế cần vốn cho các lĩnh vực là động lực tăng trưởng thì có thể tăng hạn mức tín dụng lên" - ông Tú nhấn mạnh. Đặc biệt, hiện lãi suất đã ở mức thấp nhất trong 20 năm qua, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp vay vốn làm ăn.

Ngân hàng tích cực tìm khách hàng

Ông Trần Hoài Nam - phó tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Phát triển TP.HCM (HDBank) - cho hay trong tháng 1-2024 tăng trưởng tín dụng của HDBank chậm bởi tâm lý trước Tết người dân, doanh nghiệp thường muốn trả nợ.

Tuy nhiên từ tháng 2, tăng trưởng tín dụng của ngân hàng này đã đi lên. Tính đến hết quý 1 tăng trưởng tín dụng của HDBank đạt 6%, tính theo con số tuyệt đối là hơn 20.000 tỉ đồng. Tổng dư nợ đạt hơn 358.000 tỉ đồng, tập trung trong các lĩnh vực động lực của nền kinh tế như nông nghiệp nông thôn, tín dụng xanh, sản xuất kinh doanh, xăng dầu...

Nhìn nhận về thị trường 2024, ông Nam kỳ vọng tín dụng tiếp tục tăng với mức dự báo đạt 13,5 - 14%. Mục tiêu này khả thi và phù hợp với mục tiêu tăng trưởng GDP, khi mặt bằng lãi suất thấp, không vướng room tín dụng và doanh nghiệp cũng đỡ áp lực về chi phí vốn.

Bà Nguyễn Thị Lộc - giám đốc điều hành miền Nam Ngân hàng Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank) - thông tin hai tháng đầu năm tăng trưởng tín dụng của Techcombank đạt khoảng 3 - 4%, riêng mảng khách hàng doanh nghiệp đã phục hồi mạnh mẽ với mức tăng gần 7% nhờ xuất khẩu khởi sắc.

Ngân hàng cũng đang triển khai hàng loạt gói cho vay ưu đãi cho từng đối tượng khách hàng. Trong đó với khách hàng doanh nghiệp lớn, Techcombank triển khai gói ưu đãi lãi suất dành cho khách hàng vay mới với lãi suất chỉ từ 5,5%/năm. Với khách hàng hiện hữu, ngân hàng này vẫn duy trì biểu lãi vay ưu đãi cho các khách hàng có lịch sử tín dụng tốt cũng như chọn Techcombank là ngân hàng giao dịch chính, sử dụng đa dạng các sản phẩm, dịch vụ, giải pháp do ngân hàng cung cấp với mức lãi suất 4,5 - 6,5%/năm. "Techcombank dùng hết hạn mức tăng trưởng tín dụng Ngân hàng Nhà nước đã cấp để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ hơn", bà Lộc nói.

Techcombank cũng đã thành lập ban phát triển kinh doanh miền Nam để kịp thời đưa ra các quyết sách phù hợp với nhu cầu và mong muốn của khách hàng cá nhân và doanh nghiệp tại địa bàn. "Kể từ đầu năm 2024 đến nay, chúng tôi đã liên tục khơi thông các kênh kết nối cùng các hiệp hội như Hiệp hội Dệt may Việt Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM và nhiều tổ chức khác nữa", bà Lộc cho biết.

Bà Đinh Thị Thu Thảo, giám đốc khối khách hàng cá nhân Ngân hàng ACB, cho biết lãi suất cho vay đối với doanh nghiệp của hệ thống này từ 4 - 6%/năm, cho vay cá nhân từ 6 - 8%/năm. Nếu cố định hai năm thì lãi suất cho vay ở mức 7%/năm. Quý 1 ACB tăng trưởng tín dụng 3,7%, trong đó cho vay cá nhân tăng 3,8% và cho vay doanh nghiệp tăng 3,5%.

Doanh nghiệp e ngại gì?

Các doanh nghiệp và đại diện các hiệp hội tham gia hội thảo đều cho rằng dù lãi suất hạ, vốn dồi dào nhưng hiện nay cả doanh nghiệp lớn lẫn doanh nghiệp nhỏ đều e ngại vay vốn bởi đơn hàng xuất khẩu và thị trường nội địa còn khó khăn.

Trực tiếp khảo sát các doanh nghiệp quy mô nhỏ tại TP.HCM về nhu cầu vay vốn, ông Nguyễn Đình Tuệ - giám đốc Trung tâm dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa thuộc Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM - phát biểu khó khăn lớn nhất hiện nay đối với doanh nghiệp là vẫn chưa nâng được khả năng bán hàng, tiêu thụ sản phẩm. Trong khi đó nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa khó khăn về tài sản đảm bảo, hạch toán chưa minh bạch, quản trị còn yếu kém...

Để khắc phục tình hình này, ông Tuệ đề xuất Nhà nước cần tăng cường các giải pháp kích cầu tiêu dùng, kích cầu đầu tư, đẩy mạnh giải ngân đầu tư công và hỗ trợ doanh nghiệp xúc tiến thương mại. Về phía ngân hàng, ông Tuệ cho rằng hạ lãi suất cho vay đối với các khoản vay cũ, giảm sự chênh lệch giữa lãi suất huy động và lãi suất cho vay.

Bà Tô Thị Tường Lan - phó tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) - cho rằng do các thị trường chính đều suy giảm đơn hàng nên doanh nghiệp ngại vay vốn. Với các doanh nghiệp thuộc nhóm 20 xuất khẩu thủy sản hàng đầu về thủy sản thường vay USD nhưng lãi suất cao và biến động tỉ giá không có lợi nên doanh nghiệp cũng giảm vay, chờ tín hiệu tích cực hơn của thị trường. Từ thực tế doanh nghiệp, bà Lan đề xuất các ngân hàng cần hạ lãi suất cho vay USD xuống dưới mức 4%, đồng thời phổ biến rộng rãi các gói ưu đãi cho lĩnh vực nông, lâm, thủy sản.

Với lĩnh vực bất động sản, ông Lê Hoàng Châu - chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM - cho rằng cái khó của hầu như tất cả các doanh nghiệp bất động sản hiện nay đó là không còn tài sản thế chấp đủ pháp lý để mang ra vay vốn. Do đó giải pháp tín dụng lớn nhất đối với lĩnh vực bất động sản đó là giải pháp "phi tín dụng", cụ thể là tháo gỡ các thủ tục pháp lý cho các dự án. Nếu dự án được khơi thông pháp lý, ngân hàng chấp nhận tài sản đảm bảo hợp pháp, tăng nguồn cung, đương nhiên vốn sẽ chảy vào lĩnh vực địa ốc.

"Báo Tuổi Trẻ góp phần thúc đẩy kết nối, là cầu nối giữa ngân hàng với doanh nghiệp, hộ kinh doanh để khơi thông nguồn vốn ra thị trường với mục tiêu góp phần đưa nền kinh tế đạt được mục tiêu tăng trưởng, vượt qua giai đoạn khó khăn mà nền kinh tế toàn cầu đang gặp phải" - nhà báo Trần Xuân Toàn, phó tổng biên tập báo Tuổi Trẻ, phát biểu tại hội thảo.