Nga từng kiểm soát khu vực rộng lớn ở tỉnh Kharkov trong vài tuần đầu sau khi phát động "chiến dịch quân sự đặc biệt" ở Ukraine (24-2-2022), trước khi bị Ukraine đẩy lùi. Giờ đây, nhiều tín hiệu cho thấy Nga đang có ý định quay lại vùng đất quan trọng này.

Bước đi từ "vùng đệm"?

Hôm 9-4, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã tới thị sát các công sự ở Kharkov, vận động sự hỗ trợ quân sự nhằm bảo vệ thành phố lớn thứ hai của Ukraine này.

Nằm sát biên giới với Nga, Kharkov được cho là địa điểm chiến lược quan trọng Ukraine phải giữ. Thực tế kể cả khi bị "đẩy lùi", các lực lượng Nga vẫn tấn công thành phố này bằng tên lửa và máy bay không người lái (drone) cũng như bắt đầu sử dụng bom dẫn đường.

Nỗi lo về việc Nga tấn công quy mô lớn vào Kharkov được dấy lên sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin tái đắc cử. Tin đồn từ truyền thông phương Tây và báo chí đối lập của Nga còn đề cập tới ý định tái chiếm Kharkov.

Cơ sở cho thông tin này là việc ông Putin đề cập tới mục tiêu tạo ra một "vùng đệm" an ninh tại Kharkov nhằm giúp các vùng đất ở Nga như Belgorod hay Kursk nằm ngoài tầm bắn của Ukraine. Trang tin Meduza mô tả kế hoạch của ông Putin gồm chiếm lấy Kharkov, sau đó từ từ khép lại cuộc chiến với Ukraine khi đã tạo xong "vùng đệm".

Giới lãnh đạo Ukraine đánh giá nghiêm túc các thông tin này. Tổng thống Zelensky cảnh báo Nga có thể tổ chức cuộc tấn công lớn vào cuối tháng 5 hoặc đầu mùa hè năm nay.

Trong khi đó, trao đổi với trang Politico đầu tháng này, ông Andriy Yermak - chánh văn phòng tổng thống Ukraine - cho rằng Kharkov là mục tiêu nhiều khả năng bị Nga nhắm tới nhất trong một đợt tổng tấn công.

Ông Oleksandr Pavliuk, chỉ huy lực lượng mặt đất Ukraine, tuyên bố Nga đang thành lập một lực lượng 100.000 quân cho cuộc tấn công mùa hè.

Chưa rõ chiến thuật của Nga

Thực tế tới nay phía Nga chưa đưa ra bất kỳ thông tin nào liên quan tới hoạt động ở Kharkov. Các ý kiến về khả năng Nga dồn sức chiếm thành phố này cũng là chủ đề gây tranh cãi trong giới chuyên gia.

Phe hoài nghi cho rằng khó có chuyện Nga dồn từ 100.000 tới 150.000 quân để đánh chiếm Kharkov. Nhà quan sát quân sự người Israel David Sharp lưu ý đó là quân số tương đương 40-50% toàn bộ lính Nga đang tham chiến tại Ukraine và điều này rõ ràng không khả thi với tình trạng chinh chiến trên nhiều mặt trận như hiện nay.

Một mặt, những người chỉ trích Nga cho rằng tin đồn chiếm Kharkov được Nga đưa ra như đòn tâm lý chiến với Ukraine. Mặt khác, đây cũng có thể là cách Ukraine nêu bật nhu cầu viện trợ vũ khí trong bối cảnh thiếu hụt hiện nay.

Giai đoạn từ khóa Kharkov nổi lên cũng là lúc Tổng thống Zelensky cố gắng thuyết phục Mỹ thông qua gói viện trợ 60 tỉ USD cũng như vận động các nước cung cấp vũ khí tầm xa cho Kiev.

Thực ra các quan chức Ukraine cũng nhận định hiện nay chưa thấy mối đe dọa về việc Nga tấn công mạnh ở Kharkov, thậm chí nguồn tình báo cũng không ghi nhận cuộc tập trung binh lính quy mô lớn từ phía Nga. Ngày 10-4, Thị trưởng Kharkov Ihor Terekhov còn tự tin rằng Nga "chắc chắn" sẽ không thể vươn tới thành phố này.

Những ngày qua, Kharkov với hơn 1 triệu dân đang hầu như tê liệt vì các cuộc không kích của Nga. Hôm 9-4, Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock kêu gọi các nỗ lực quốc tế cấp tốc trong việc gửi hệ thống phòng không cho Ukraine và khẳng định Nga đang muốn "san phẳng" Kharkov.

Ukraine tố Nga tấn công dồn dập vùng Kharkov, khiến 4 người chết

Các quan chức Ukraine cáo buộc Nga triển khai các đòn không kích vào chiều tối 3-4 và sáng sớm 4-4 nhắm vào các hạ tầng dân sự ở vùng Kharkov, khiến ít nhất 4 người thiệt mạng.