Tổng thống Mỹ Joe Biden (giữa) cùng Tổng thống Philippines Ferdinan Marcos Jr. (trái) và Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio tại Nhà Trắng, ngày 11-4 - Ảnh: AFP
Trong cuộc họp báo ngày 12-4, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh cho biết: "Trung Quốc kiên quyết phản đối bất kỳ hành vi nào kích động, hoặc lên kế hoạch chống đối, hoặc làm tổn hại đến an ninh và lợi ích chiến lược của nước khác".
Căng thẳng âm ỉ kéo dài giữa Trung Quốc và các nước láng giềng ở Biển Đông đã trở thành tâm điểm trong ngày 11-4, khi các nhà lãnh đạo Mỹ, Nhật Bản và Philippines gặp nhau tại Nhà Trắng.
Đứng đầu chương trình nghị sự của cuộc họp là áp lực ngày càng tăng của Trung Quốc ở Biển Đông, vốn đã leo thang bất chấp lời kêu gọi cá nhân của ông Biden gửi tới Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào năm ngoái.
Ông Biden khẳng định rằng hiệp ước phòng thủ chung có từ những năm 1950 giữa Washington và Manila sẽ yêu cầu nước này đáp trả một cuộc tấn công vũ trang nhắm vào Philippines ở Biển Đông.
"Các cam kết quốc phòng của Mỹ với Nhật Bản và Philippines là không thể lay chuyển", ông Biden nhấn mạnh trong bối cảnh căng thẳng giữa Manila với Bắc Kinh trên Biển Đông leo thang những tháng gần đây.
"Chúng tôi bày tỏ quan ngại sâu sắc về hành vi nguy hiểm và hung hăng của Trung Quốc ở Biển Đông. Chúng tôi cũng lo ngại về việc quân sự hóa các thực thể cải tạo và các yêu sách hàng hải bất hợp pháp ở Biển Đông", Hãng tin AFP dẫn tuyên bố chung của ba nước sau cuộc họp.
Hoạt động hợp tác hàng hải đa phương giữa Úc, Mỹ, Nhật Bản và Philippines trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines, ngày 7-4 - Ảnh: AFP
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh cho biết tuyên bố chung này là một "cuộc tấn công bôi nhọ" và Bắc Kinh đã triệu tập một nhà ngoại giao Nhật Bản để phản đối.
"Nhật Bản và Philippines tất nhiên có thể phát triển quan hệ bình thường với các nước khác, nhưng họ không nên mời phe phái đối lập vào khu vực, càng không nên tham gia vào hợp tác ba bên với cái giá là làm tổn hại đến lợi ích của quốc gia khác", bà Mao Ninh nói thêm.
Philippines và Trung Quốc đã xảy ra một số xung đột trên biển vào tháng trước, trong đó có việc sử dụng vòi rồng và cảnh báo lẫn nhau. Trung tâm tranh chấp nằm ở bãi Cỏ Mây, nơi có một số ít binh sĩ Philippines đồn trú trên một tàu chiến mà Manila đã neo đậu vào năm 1999 để củng cố yêu sách chủ quyền.
Nhật Bản cũng có tranh chấp với Trung Quốc về các đảo ở biển Hoa Đông.
Trung Quốc thông báo hoàn thành diễn tập hải quân và không quân ở Biển ĐôngCùng lúc với Mỹ, Philippines, Nhật Bản và Úc diễn tập ở Biển Đông, quân đội Trung Quốc cũng tổ chức diễn tập quân sự nhằm chuẩn bị sẵn sàng cho chiến tranh.