Thất bại được nhớ đến nhiều hơn thành công

"Tôi nhìn lại cuộc đời với những ngày tháng tươi đẹp. Chúng đã qua và tôi thấy mãn nguyện về chúng", Grandma Mose- Nghệ sĩ nhạc dân ca Mỹ, thọ tới 101 tuổi từng nói như vậy.

Hầu hết mọi người nhớ đến những thất bại nhiều hơn là thành công. Đó là sản phẩm của phương pháp nuôi dạy và quản lý kiểu "mặc kệ chúng - tránh xa chúng" đã ăn sâu vào trong văn hóa. Khi còn nhỏ, cha mẹ thường để bạn chơi một mình. Mỗi khi bạn gây ồn, cha mẹ thường tránh bạn ra để khỏi bị làm phiền. Bạn chỉ nhận được những lời khen "tốt lắm" một cách hời hợt khi giành được điểm A. Nhưng sẽ là những "bài giảng" đáng sợ khi bạn nhận được điểm C, D, hay tệ hơn là điểm F.

 Ở trường học, hầu hết các thầy cô sẽ đánh một dấu X vào những chỗ sai, thay vì cho điểm hay tích đúng vào chỗ bạn làm được. Khi chơi thể thao, bạn sẽ bị la hét mỗi khi đánh mất bóng. Điều này khiến bạn có những cảm xúc mãnh liệt khi mắc lỗi hay thất bại hơn là mỗi lúc thành công.

Não bộ luôn dễ dàng nhớ được các sự kiện giàu cảm xúc nên hầu hết mọi người đều không nhớ nhiều tới số lần thành công như là họ nhớ tới thất bại. Một cách để đối phó với hiện tượng này là hãy tập trung và tôn vinh những thành công của mình. Một bài tập mà tôi yêu cầu những người tham gia buổi hội thảo tuần trước làm là hãy chia sẻ những thành công mà họ có được trong tuần vừa qua. Thật bất ngờ khi điều này lại rất khó đối với mọi người. Nhiều người còn nghĩ họ chẳng giành được gì  trong thời gian đó. Đơn giản hơn rất nhiều khi họ kể về 10 thất bại trong một tuần hơn là 10 thành công trong cùng bảy ngày đó.

Nhưng có một sự thật là chúng ta đều giành được thắng lợi nhiều hơn thất bại - chỉ có điều ta đã đặt những tiêu chuẩn quá cao cho thành công. Trong chương trình GOALS (Gaining Opportunities  and Life Skills) mà diễn giả nổi tiếng Brian Tracy tạo dựng để giúp những người chưa hạnh phúc ở California, có một thành viên đã nói thẳng rằng anh ta chưa hề giành được bất kì thành công nào. 

Khi ông hỏi thăm về cuộc đời của anh, anh kể rằng anh đã rời Iran sau khi tổng thống bị lật đổ năm 1979. Anh cùng gia đình sang Đức. Tại đây anh học tiếng Đức và trở thành một người thợ ô tô. Mới đây, gia đình anh lại chuyển sang Mỹ. Sau khi học xong tiếng Anh, hiện tại anh đang theo học một lớp làm thợ hàn. Và anh nghĩ trong cuộc đời mình chưa bao giờ thành công! Khi cả nhóm hỏi rằng theo anh ta thì như thế nào là thành công, anh trả lời rằng thành công là sở hữu một biệt thự ở Beverly Hills và lái xe Cadillac. Trong suy nghĩ của anh ta, những điều khác đều không phải là thành công.

 Dần dần, với những bài giảng nhỏ một, anh đã bắt đầu nhận thấy rằng mình giành được khá nhiều thành công trong mỗi tuần. Những thứ đơn giản như đi làm đúng giờ, gia nhập vào chương trình GOALS, học tiếng Anh, kiếm tiền cho gia đình, hay mua cho con gái chiếc xe đạp đầu tiên đều là những thành công của anh.

Thẻ bài Poker cho sự tự tin và thành công

Vậy tại sao bạn nên thừa nhận những thành công của mình trong quá khứ? Lý do là vì điều đó rất quan trọng và ảnh hưởng lớn đến sự tự tin của bạn. Giả sử mỗi lần bạn cảm thấy tự tin tương ứng với một thẻ bài poker. Hãy tưởng tượng rằng bạn và Brian Tracy đang ngồi chơi poker và bạn có 10 thẻ bài còn ông là 200 thẻ. Theo bạn thì ai sẽ là người dè dặt hơn trong cuộc chơi này? Tất nhiên người đó là bạn. Nếu bạn bị thua cả hai lần, mỗi lần năm thẻ thì bạn sẽ thua cuộc. 

Còn Brian Tracy phải thua tới 40 lần thì mới phải rời cuộc chơi. Vì vậy, Brian Tracy sẵn sàng chấp nhận rủi ro bởi vì ông có đủ sức chống lại thất bại. Mức độ tự tin của bạn cũng vận hành với cơ chế như vậy. Bạn càng tự tin, bạn càng sẵn sàng đón nhận thử thách.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi bạn càng ghi nhận những thành công của mình, bạn càng có thêm tự tin để tiến lên và giành được chiến thắng. Thậm chí, ngay cả khi thất bại thì bạn cũng sẽ không gục ngã, bởi bạn luôn rất tự tin vào mình. Bạn càng mạo hiểm, thành công bạn giành được càng lớn. Sút càng nhiều, cơ hội ghi bàn của bạn càng lớn.

Bạn càng có nhiều thành công trong quá khứ, bạn càng có thêm tự tin để đạt tới thắng lợi hơn nữa trong tương lai. Vì vậy, hãy tìm ra những cách đơn giản nhưng hiệu quả để tạo dựng và duy trì sự tự tin ở mức độ cao.

Sổ ghi chiến thắng

Một cách hiệu quả để có thể tăng thêm số "thẻ poker" của bạn là hãy ghi lại những thành công bạn đạt được. Nó có thể đơn giản chỉ là một danh sách được viết trong cuốn sổ đóng gáy xoắn, một tệp tin trong máy tính của bạn. Bằng cách hồi tưởng và ghi lại thành công mình giành được mỗi ngày, bạn sẽ đưa chúng vào trong trí nhớ. Điều này sẽ làm tăng thêm lòng tự trọng và sự tự tin của bạn. Sau đó, mỗi khi cần phải tự tin, bạn hãy lấy cuốn sổ ra, đọc lại những gì bạn đã viết trong đó. 

Peter Thigpen, cựu Phó chủ tịch của Levi Strauss & Co., luôn đặt một cuốn sổ ghi chiến thắng trên bàn. Khi đạt được một thành công nào đó, ông sẽ ghi nó lại. Mỗi lần phải làm một việc lớn lao như đàm phán một hợp đồng vay tiền ngân hàng trị giá hàng triệu đô la hay phải trình bày trước hội đồng quản trị, ông đều mở cuốn sổ ra đọc để thêm tự tin. Danh sách thành công của ông bao gồm Thâm nhập vào thị trường Trung Quốc, Yêu cầu con lau dọn phòng, hay Thuyết phục được hội đồng quản trị thông qua kế hoạch mở rộng kinh doanh.

Hầu hết mọi người khi phải làm một việc gì đó to lớn đều có thói quen nhìn lại những lần thử không thành công trước đó. Điều này sẽ làm giảm sự tự tin và tăng nỗi sợ hãi của họ, khiến họ thất bại thêm lần nữa. Giữ và tham khảo cuốn sổ ghi chiến thắng sẽ giúp bạn tập trung vào thành công.

Hãy lập một cuốn sổ ghi chiến thắng của riêng bạn càng sớm càng tốt. Nếu muốn, bạn cũng có thể làm nó sinh động hơn bằng các bức ảnh, chứng chỉ hay bất kì thứ gì ghi nhận thành công của bạn.

Thảo Nguyên