H&M thay đổi bản đồ theo ý Trung Quốc

Theo AP, Trung Quốc hôm 2/4 cho biết H&M đã đồng ý sửa đổi “bản đồ có vấn đề” sau một loạt chỉ trích gần đây nhắm vào thương hiệu thời trang quốc tế.

Thông báo không đưa ra chi tiết về những thay đổi phía H&M áp dụng, nhưng thương hiệu này được cho là đã chịu áp lực phải thay đổi bản đồ về lãnh thổ và các khu vực nhạy cảm khác trên trang web của công ty theo ý của Trung Quốc. H&M hiện chưa lên tiếng về thông tin này.

Chính quyền Trung Quốc cho biết: "Người dùng Internet đã báo cáo với ban quản lý trang web của H&M về việc có tồn tại một 'bản đồ có vấn đề về Trung Quốc', và văn phòng quy hoạch và tài nguyên thiên nhiên thành phố Thượng Hải đã yêu cầu nhanh chóng thay đổi nó”.

Các nhà quản lý của H&M đã “sửa lỗi ngay lập tức” sau khi được triệu tập để gặp gỡ các cơ quan quản lý, tập đoàn này cho biết trên tài khoản mạng xã hội của mình.

Hiện trên mạng xã hội Trung Quốc đang lan truyền thông tin “bản đồ có vấn đề” mà H&M được yêu cầu sửa lại là để thêm vào “đường lưỡi bò” phi pháp mà Trung Quốc đơn phương tuyên bố trên Biển Đông, vốn bị cộng đồng quốc tế phản đối. Tuy nhiên, thông tin này chưa được các bên xác nhận.

Động thái thay đổi bản đồ của H&M được đưa ra sau khi hãng thời trang này khốn đốn trước làn sóng tẩy chay của người Trung Quốc cũng như áp lực từ chính quyền quốc gia tỷ dân liên quan đến vấn đề Tân Cương tranh cãi gần đây.

Người dân Trung Quốc đã phản đối kịch liệt H&M, Nike và các thương hiệu giày, quần áo khác vào tuần trước sau khi Mỹ, Liên minh châu Âu, Anh và Canada áp đặt các biện pháp trừng phạt về du lịch và tài chính đối với các quan chức ở Tân Cương, khu vực ở phía tây bắc Trung Quốc.

Các kênh truyền thông Trung Quốc chỉ trích các hãng thời trang nói trên vì đã bày tỏ lo ngại về các báo cáo lao động cưỡng bức ở Tân Cương như một động thái ủng hộ lệnh trừng phạt của phương Tây. Ngay sau đó, H&M và nhiều hãng khác đã phải thay đổi lập trường ban đầu.

Vì sao H&M chịu khuất phục?

Theo Time, không một quốc gia nào trong những năm gần đây đã làm tốt hơn Trung Quốc trong việc đánh đổi động lực tối đa hóa lợi nhuận của các tập đoàn lớn thành lợi ích địa chính trị.  

Trong vài năm qua, nhiều công ty đa quốc gia bị áp lực phải thay đổi cách bản đồ thể hiện biên giới của Trung Quốc với Ấn Độ và các khu vực tranh chấp ở Biển Đông.

Trung Quốc đã sử dụng quyền tiếp cận thị trường tiêu dùng khổng lồ của mình như một đòn bẩy để gây áp lực buộc các thương hiệu phải điều chỉnh quan điểm phù hợp với quốc gia này.

Câu chuyện mới nhất xoay quanh H&M – thương hiệu thời trang đình đám của Thụy Điển. Công ty đa quốc gia này bày tỏ lo ngại về cái gọi là “cưỡng bức lao động” đối với nhân công ở Tân Cương, nơi sản xuất khoảng 20% lượng bông trên thế giới.

H&M ngừng mua bông ở Tân Cương như một động thái phản đối bằng hành động. Trong một tuyên bố, H&M cho biết họ không dùng bông vải ở Tân Cương do "quan ngại sâu sắc về các báo cáo từ những tổ chức xã hội dân sự và truyền thông liên quan đến cáo buộc lao động cưỡng bức và phân biệt đối xử người dân tộc thiểu số".

Thế nhưng, H&M có vẻ như không lường trước được hậu quả khi lấn sang những vấn đề không phải lĩnh vực của mình. Chính quyền Trung Quốc ngay lập tức đã lên tiếng phản đối kịch liệt tuyên bố trên, trong khi cư dân mạng nước này cũng phản ứng dữ dội, khơi mào cho làn sóng tẩy chay trên diện rộng.

Không dừng lại ở đó, H&M còn bị các nền tảng thương mại điện tử hàng đầu của Trung Quốc như Tmall, JD.com loại ra khỏi trang web, thậm chí chủ nhà cho thuê mặt bằng còn đóng cửa các cửa hàng và một loạt người nổi tiếng quay lưng với nhãn hàng.

Những người có ảnh hưởng ở Trung Quốc được đánh giá là nắm nhiều quyền lực trong việc chi phối hành vi của người tiêu dùng so với ở phương Tây, điều này có nghĩa là họ đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc hợp pháp hóa thương hiệu và thúc đẩy doanh số bán hàng.

Những người có ảnh hưởng và người nổi tiếng Trung Quốc thường nhạy cảm trong việc khẳng định các giá trị quốc gia. Vì vậy, trong những tranh cãi, họ thường chọn đứng về đất nước thay vì các hợp đồng với công ty nước ngoài. Một khi bị người có ảnh hưởng quay lưng, nhãn hiệu có thể sẽ chịu tổn hại nặng nề.

Ví dụ, vào năm 2019, Yang Mi, nữ diễn viên Trung Quốc và là đại sứ của Versace, đã công khai cắt đứt với thương hiệu này khi ra mắt một chiếc áo phông đi ngược chính sách “Một Trung Quốc” của đất nước. Ngay sau đó, Versace đã phải công khai xin lỗi.

Đứng trước thị trường béo bở như Trung Quốc, chiều lòng có lẽ là hành động khôn ngoan nhất. Bất kỳ ai cũng không ngoại lệ. Trong vòng một tuần, có vẻ như H&M đã thấu hiểu sự đáng sợ của làn sóng tẩy chay ở thị trường tỷ dân. Trong tuyên bố hôm 31/3 công ty đã xuống nước với tuyên bố hy vọng sẽ lấy lại được sự tin tưởng của khách hàng tại Trung Quốc.

Không còn đề cập nào đến vấn đề bông, Tân Cương hay lao động cưỡng bức. H&M chỉ nhấn mạnh muốn trở thành “một người mua có trách nhiệm, ở Trung Quốc và các nơi khác” và đang “tích cực thực hiện các bước tiếp theo liên quan đến việc tìm nguồn cung ứng nguyên liệu”.

Bị kẹt giữa những phản ứng của người tiêu dùng Trung Quốc và nguồn cung ứng bông phù hợp ở phương Tây, một số công ty khác, bao gồm Inditex, chủ sở hữu của tập đoàn thời trang Zara, cũng lặng lẽ xóa các tuyên bố về lao động cưỡng bức ở Tân Cương khỏi trang web của họ.

Hậu quả của H&M

Ban lãnh đạo H&M không bình luận về tác động của cuộc kêu gọi tẩy chay vừa qua đối với doanh số bán hàng, ngoại trừ tuyên bố rằng khoảng 20 cửa hàng ở Trung Quốc hiện đã đóng cửa.

Báo cáo thu nhập của H&M, bao gồm khoảng thời gian trước khi bị tẩy chay ở Trung Quốc, phản ánh lợi nhuận của hãng giảm sút do đang đối phó với tình trạng đóng cửa vì đại dịch.

Tình hình tổng doanh thu của công ty Thụy Điển năm vừa qua không khả quan. Doanh thu thuần của hãng trong năm 2020 đã giảm 18% từ mức 27,7 tỷ USD năm 2019 xuống còn 22,3 tỷ USD.

Trong khoảng thời gian 3 tháng từ ngày 1/12 đến ngày 28/2, công ty đã lỗ sau thuế 126 triệu USD, giảm so với lợi nhuận sau thuế 217 triệu USD của một năm trước. Doanh thu thuần của tập đoàn đã giảm xuống còn 4,5 tỷ USD từ mức 6,3 tỷ USD trong quý đầu tiên của năm tài chính trước đó.

H&M hiện có 502 cửa hàng ở Trung Quốc, đứng thứ ba về tổng số cửa hàng, sau Mỹ và Đức. Trung Quốc cũng chiếm 5,2% tổng doanh thu của H&M vào năm 2020, ở mức 339 triệu USD và là thị trường lớn thứ tư sau Đức, Mỹ, Anh.

Có thể thấy, Trung Quốc đang là thị trường màu mỡ hàng đầu của H&M ở châu Á và tiềm năng còn đang rất lớn.

Kết cục, người Trung Quốc đã cho H&M và những thương hiệu lớn khác biết rằng ai mới là chủ cuộc chơi. Và trước những vụ tẩy chay lớn, người chiến thắng ở đây không ai khác chính là ngành công nghiệp thời trang của nước này vốn từ lâu đã luôn lép vế trước các thương hiệu phương Tây.

Với sự thất vọng của công chúng đối với H&M, cổ phiếu của các tập đoàn may mặc Trung Quốc và các công ty dệt may có quan hệ với Tân Cương đã tăng mạnh trong tuần này. Với tình hình kinh doanh khó khăn, H&M dường như sẽ không muốn chọc giận Trung Quốc thêm một lần nào.