Cục Hàng không Việt Nam (Cục Hàng không) cho rằng, hành khách có “hộ chiếu vắc-xin” là người đã được tiêm vắc-xin, cộng với có kết quả xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2 sẽ được nhập cảnh Việt Nam và giảm đến mức tối thiểu thời gian cách ly tập trung.

Hiện chưa có các quy định pháp lý liên quan đến việc triển khai "hộ chiếu vắc-xin" tại Việt Nam cũng như đòi hỏi cần có những thỏa thuận liên quan ở cấp Chính phủ, liên bộ giữa Việt Nam và các nước để triển khai áp dụng đối với khách quốc tế nhập, xuất cảnh Việt Nam. Để có thể sớm mở lại các chuyến bay quốc tế thường lệ, việc sử dụng "hộ chiếu vắc-xin", kết hợp với việc hành khách có kết quả xét nghiệm PCR âm tính là giải pháp hữu hiệu để có thể khởi động lại thị trường vận tải hàng không quốc tế.

Khu vực ga đi quốc tế của sân bay Tân Sơn Nhất trước khi 'tê liệt' hoàn toàn vì dịch COVID-19. Ảnh: Quốc Thái

Đồng thời, Cục Hàng không cũng đưa ra kế hoạch triển khai các chuyến bay quốc tế thường lệ có chở khách vào Việt Nam trên cơ sở thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đối với việc nghiên cứu, thúc đẩy việc nối lại chuyến bay thương mại thường lệ tới các nước.

Theo đó, ở giai đoạn 1, các hãng chỉ tổ chức các chuyến bay trọn gói (combo) sau khi có phê duyệt của các cơ quan có thẩm quyền, bao gồm chi phí vé máy bay, xét nghiệm COVID-19, khách sạn cách ly và tiền ăn trong 15 ngày... Trong giai đoạn 2 bắt đầu từ tháng 7/2021, sẽ triển khai các chuyến bay thường lệ chở khách vào Việt Nam có cách ly sau khi nhập cảnh, cho cả công dân Việt Nam và nước ngoài có xét nghiệm âm tính với COVID-19.

Các chuyến bay này trước mắt sẽ thực hiện trên các đường bay giữa Việt Nam và Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) với tần suất 4 chuyến/tuần/chiều cho các hãng hàng không của mỗi bên. Dự kiến giai đoạn này có lượng hành khách cần cách ly là 6.000-7.000 hành khách/tuần.

Từ giai đoạn 3 dự kiến từ tháng 9/2021, tùy thuộc vào tiến trình tiêm vắc-xin tại Việt Nam và đánh giá về tính miễn dịch cộng đồng sau khi tiêm vắc-xin rộng rãi trong xã hội, Cục Hàng không Việt Nam sẽ triển khai các chuyến bay thường lệ chở khách vào Việt Nam không yêu cầu cách ly sau nhập cảnh khi áp dụng cơ chế “hộ chiếu vắc-xin”.

Theo đó, thị trường triển khai được xác định là các quốc gia/vùng lãnh thổ công bố chấp nhận hiệu quả phòng dịch COVID-19 của cùng loại vắc-xin mà Việt Nam đã công bố để áp dụng rộng rãi trong lãnh thổ Việt Nam. Tần suất ban đầu dự kiến 7 chuyến/tuần/chiều cho các hãng hàng không của mỗi bên.

Thông tin thêm, khái niệm "hộ chiếu vắc-xin", hay một loạt các khái niệm khác liên quan như "digital green pass", "green pass" có thể được hiểu là ghi chép về dữ liệu sức khỏe cá nhân, bao gồm tài liệu, giấy tờ chứng minh đã tiêm vắc-xin hay đã có chứng nhận xét nghiệm âm tính, được xác thực trên nền tảng số.

Cục Hàng không cho biết, việc tiêm vắc-xin có thể phòng chống dịch bệnh về lâu dài, tuy nhiên để có thể khôi phục hoạt động vận tải hành khách quốc tế thường lệ một cách nhanh chóng thì cần ứng dụng công nghệ 4.0 trong việc chứng nhận đã tiêm vắc-xin hoặc đã có xét nghiệm âm tính. Sử dụng hộ chiếu vắc-xin, kết hợp với việc hành khách có kết quả xét nghiệm PCR âm tính là giải pháp hữu hiệu để có thể khởi động lại thị trường vận tải hàng không quốc tế thường lệ. Mặt khác, việc sử dụng dữ liệu điện tử sẽ hạn chế việc làm giả dữ liệu.

Trên thực tế, hiện đã xuất hiện tình trạng làm giả giấy chứng nhận xét nghiệm âm tính COVID-19 để du khách có thể vượt qua các quy định liên quan đến kiểm soát dịch bệnh do nhiều nước đặt ra. Cụ thể, từ cuối năm 2020, truyền thông quốc tế đã cảnh báo về sự xuất hiện của thị trường chợ đen hoạt động ngầm và đang sôi động dần lên chuyên bán các giấy tờ giả chứng nhận kết quả xét nghiệm COVID-19 âm tính; trong đó đã có một số trường hợp bị các nhà chức trách phát hiện từ Brazil tới Bangladesh.

Ngoài ra, một ưu điểm nữa của "hộ chiếu vắc-xin" là việc tạo lập một ứng dụng về sức khỏe cho phép các cá nhân lưu trữ hồ sơ sức khỏe của họ một cách an toàn và riêng tư trên điện thoại. Việc trích xuất dữ liệu qua dạng QR code khi cần cung cấp thông tin cho cơ quan có thẩm quyền cũng là một biện pháp ưu việt nhằm giúp việc xác thực thông tin nhanh chóng cũng như đảm bảo an toàn thông tin cho khách du lịch.

Đồng thời, nếu một hệ thống công nhận chung được hình thành giữa các quốc gia, việc di chuyển và tiến hành hoạt động đi lại của hành khách giữa các quốc gia sẽ trở nên cực kỳ thuận lợi và nhanh chóng cho hành khách cũng như cho cơ quan chức năng tại hai quốc gia mà vẫn đảm bảo an toàn phòng chống dịch bệnh.

Quốc Thái