Tờ The Times of India đưa tin Ấn Độ ngày 9-4 đã bày tỏ quan ngại tới Washington sau khi một tàu khu trục của hải quân Mỹ tiến hành hoạt động "tuần tra tự do hàng hải" (FONOP) trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Ấn Độ gần khu vực Lakshadweep.
Động thái trên diễn ra trong bối cảnh lãnh đạo bốn quốc gia thành viên thuộc nhóm Bộ Tứ (QUAD) - Mỹ, Nhật, Úc, Ấn Độ - hôm 12-3 đã tham dự hội nghị thượng đỉnh.
Tàu khu trục tên lửa dẫn đường lớp Arleigh Burke USS John Paul Jones của Mỹ. Ảnh: HẢI QUÂN MỸ
Theo thông báo của Hạm đội 7 của hải quân Mỹ, tàu khu trục tên mang lửa dẫn đường lớp Arleigh Burke USS John Paul Jones hôm 7-4 đã "khẳng định các quyền và tự do hàng hải" cách quần đảo Lakshadweep khoảng 240 km về phía tây, "mà không yêu cầu sự đồng ý trước của Ấn Độ". Phía Mỹ cho biết động thái này là "phù hợp với luật pháp quốc tế".
Phản ứng trước động thái trên, Bộ Ngoại giao Ấn Độ hôm 9-4 đã trích dẫn Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS), cho biết rằng các quốc gia khác không được phép tiến hành các cuộc tập trận và diễn tập quân sự trong EEZ, đặc biệt là những cuộc diễn tập có sử dụng vũ khí hoặc chất nổ, mà không có sự đồng ý của các quốc gia ven biển.
"Tàu USS John Paul Jones được giám sát liên tục trong suốt quá trình di chuyển từ Vịnh Ba Tư đến eo biển Malacca. Chúng tôi đã bày tỏ quan ngại về việc đi qua EEZ của chúng tôi tới chính phủ Mỹ thông qua các kênh ngoại giao" - tuyên bố của Bộ Ngoại giao Ấn Độ nêu rõ.
Times of India dẫn lời một quan chức cấp cao của Ấn Độ cho biết: “Ấn Độ đã phê chuẩn UNCLOS vào năm 1995 nhưng đến nay Mỹ vẫn chưa thực hiện. Hơn nữa, luật nội địa của Ấn Độ quy định bất kỳ quốc gia nào thực hiện các cuộc diễn tập quân sự trong EEZ phải đưa ra thông báo trước. Tất nhiên, nếu động thái đó không đe dọa chúng tôi, chúng tôi không coi đó là hoạt động quân sự”.
Trong tuyên bố của mình, Hải quân Mỹ cho biết: "Ấn Độ yêu cầu sự đồng ý trước cho các cuộc tập trận hoặc diễn tập quân sự trong EEZ hoặc thềm lục địa của mình, đây là một tuyên bố không phù hợp với luật pháp quốc tế. Hoạt động FONOP này nhằm đề cao các quyền, tự do và việc sử dụng hợp pháp các vùng biển được công nhận trong luật pháp quốc tế bằng cách thách thức tuyên bố trên biển quá mức của Ấn Độ” - tuyên bố của Hải quân Mỹ nêu.
“Các lực lượng của Mỹ hoạt động tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương hàng ngày, và tất cả các hoạt động được tiến hành phù hợp với luật pháp quốc tế” - tuyên bố cho biết.
Tuyên bố nêu rõ Mỹ “sẽ tiến hành các hoạt động hàng không, hàng hải và hoạt động ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép”.
“Chúng tôi tiến hành FONOP định kỳ và thường xuyên, như chúng tôi đã làm trong quá khứ và sẽ tiếp tục như vậy trong tương lai. FONOP không phải là về một quốc gia nào, cũng không phải để đưa ra các tuyên bố chính trị” - Hải quân Mỹ khẳng định.