Theo đài NPR, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 9-4 đã công bố đề xuất gói ngân sách cho năm tài khóa 2022 trị giá 1.500 tỉ USD, trong đó bao gồm các khoản tăng chi tiêu cho một loạt chương trình trong nước như chống đói nghèo và biến đổi khí hậu, đồng thời giữ chi tiêu cho quốc phòng ở mức tương đối ổn định.
Tài liệu đề xuất do Nhà Trắng công bố hôm 9-4 đã nêu rõ các ưu tiên chi tiêu của Nhà Trắng. Tuy các mức chi tiêu và chương trình chi tiêu cụ thể sẽ do Quốc hội quyết định, song phe đa số Dân chủ tại Quốc hội được cho là sẽ đón nhận đề xuất ngân sách dự kiến này.
Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh: AP
Đề xuất ngân sách cho năm 2022 bao gồm khoản tăng 118 tỉ USD cho chi tiêu tùy nghi, tương đương mức tăng 8,4% so với năm 2021. Chi tiêu quốc phòng về cơ bản sẽ không thay đổi nhiều, với mức tăng 12,3 tỉ USD, tương đương 1,7%, trong khi các chương trình trong nước khác tăng 15,9%.
NPR dẫn thông báo của Cục quản lý Hành chính và Ngân sách Mỹ liệt kê một số điểm nổi bật trong đề xuất ngân sách này. Cụ thể, ngân sách cho giáo dục sẽ là 102,8 tỉ USD, tăng 40,8% so với năm 2021, trong đó có 36,5 tỉ USD hỗ trợ cho các trường học khó khăn nhằm giảm sự chênh lệch với các trường giàu có hơn.
Ông Biden đã đề xuất chi 14 tỉ USD cho các sáng kiến chống biến đổi khí hậu, bao gồm khoản chi lớn cho các quy định về môi trường và nghiên cứu khoa học. Đề xuất nhấn mạnh tham vọng của Mỹ nhằm đạt được mức độ trung tính carbon vào năm 2050, đảo ngược chính sách của chính quyền người tiền nhiệm Donald Trump, vốn ủng hộ nhiên liệu hóa thạch và từng coi biến đổi khí hậu là “trò lừa bịp”.
Đề xuất cũng bao gồm khoản chi tiêu hơn 2,1 tỉ USD cho Bộ Tư pháp để chống lại tình trạng bạo lực súng đạn, tăng hơn 230 triệu USD so với ngân sách năm 2021. Khoản chi tiêu này sẽ hỗ trợ các chương trình hiện có nhằm cải thiện hệ thống kiểm tra lý lịch và thiết lập các chương trình thí điểm việc tự nguyện mua lại súng.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) của Mỹ được đề xuất gói 8,7 tỉ USD, mức tăng được cho là lớn nhất trong hai thập niên qua, nhằm hướng tới việc tăng cường sự sẵn sàng cho các cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng.
Theo NPR, đề xuất ngân sách không nêu chi tiết liên quan kế hoạch cơ sở hạ tầng và tạo việc làm trị giá 2.000 tỉ USD do ông Biden đề xuất, cũng như không đưa ra mức chi tiêu dự kiến cho các chương trình như An sinh xã hội và Medicare.
Chi tiết về những khoản chi tiêu này và các đề xuất của tổng thống vể vấn đề tăng thuế sẽ được công bố trong thời gian tới.
Đề xuất ngân sách quốc phòng nêu bật ‘thách thức từ Trung Quốc’
Theo tờ South China Morning Post ngày 10-4, ông Biden đã đề xuất gói ngân sách quốc phòng trị giá 753 tỉ USD, tăng 1,7% so với mức chi năm 2021, một phần nhằm đối phó “thách thức hàng đầu” từ Trung Quốc.
Theo đó, đề xuất này là tín hiệu mới nhất từ chính quyền ông Biden trong việc đặt cạnh tranh với Trung Quốc là “ưu tiên cấp bách”.
Đề xuất chi tiêu quốc phòng năm 2022 được đánh giá có mức tăng khiêm tốn so với 740 tỉ USD trong năm 2021.
“Ngân sách của Bộ Quốc phòng ưu tiên cho sự cần thiết chống lại mối đe dọa từ Trung Quốc được xem là thách thức hàng đầu của Lầu Năm Góc” - bản tóm tắt đề xuất ngân sách được Nhà Trắng công bố hôm 9-4 nêu rõ.
Đề xuất ngân sách cũng bao gồm các khoản đầu tư “khả thi và có trách nhiệm” vào hạm đội Hải quân Mỹ, cũng như hỗ trợ các “chương trình hiện đại hóa hạt nhân” và “tăng cường khả năng tấn công tầm xa hiện có”.
Đề xuất cũng liệt kê "sự phát triển và thử nghiệm đối với năng lực tấn công siêu thanh", cùng các khoản đầu tư vào "các công nghệ đột phá giúp thúc đẩy sự đổi mới và làm nền tảng cho sự phát triển của các năng lực phòng thủ thế hệ tiếp theo".
Đề xuất cũng nêu rõ: "Tận dụng Sáng kiến Răn đe Thái Bình Dương và hợp tác với các đồng minh và đối tác trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, Bộ Quốc phòng sẽ đảm bảo việc Mỹ xây dựng các khái niệm, năng lực và thế trận cần thiết nhằm đáp ứng những thách thức này".
