Mẹ "hầu tòa" cùng con
Bà Lê Thị Vân (SN 1969, trú thị trấn Kim Sơn, huyện Quế Phong, Nghệ An) tới dự phiên tòa với tư cách là người đại diện hợp pháp cho bị cáo Vi Văn Quyết. Quyết là con trai bà, bị Viện KSND tỉnh Nghệ An truy tố ra trước tòa án xét xử tội "Mua bán trái phép chất ma túy" cùng với 2 người khác. Vào thời điểm phạm tội, Vi Văn Quyết mới hơn 16 tuổi.
Theo quy định đối với phiên tòa xét xử người chưa thành niên phạm tội, bà được ngồi gần con trai mình. Thế nhưng hầu như suốt cả buổi, hai mẹ con chẳng nói chuyện với nhau. Mà thực ra, khoảng cách thế hệ, cộng với cái tính ẩm ương của tuổi mới lớn khiến Quyết không mấy khi chia sẻ, tâm sự gì với mẹ.
Bà ngồi bất động, chỉ khi tòa gọi mới luống cuống đứng dậy, chưa kịp nói gì nước mắt đã trào ra. "Tôi biết cháu nó có dùng ma túy nhưng không bao giờ ngờ cháu dám đi buôn ma túy. Hôm công an đến nhà báo, dặn tôi chuẩn bị quần áo gửi vào cho cháu, tôi sốc quá, ngất xỉu tại chỗ. Tôi góa chồng, một mình nuôi 5 con...", bà khóc nghẹn.
Theo cáo buộc, tối ngày 15/10/2020, Vi Văn Quyết bị công an bắt quả tang khi đang mang 1 bánh heroin và 50 gói hồng phiến đi xe khách ra Hà Nội. Theo lời khai của Quyết, số ma túy trên được lấy từ một người đàn ông trên xã Tri Lễ (Quế Phong) cùng với Vi Văn Chung (SN 1991) từ trưa 15/10 và đang trên đường mang ra Hà Nội giao cho Lữ Văn Thôn (SN 1987). Hai đồng phạm của Quyết bị bắt giữ ngay sau đó.
Vết trượt dài được báo trước
Bố mất khi Quyết mới 11 tuổi. Thiếu sự quản lý của bố và sự cứng rắn cần thiết của mẹ, Quyết học dở lớp 8 rồi nghỉ, kết thân với đám bạn trong thị trấn lêu lổng khắp nơi.
"Nó đòi mua xe máy, tôi cũng mua cho một cái xe cũ. Thỉnh thoảng thấy xin vài trăm, nói là đổ xăng, sửa xe nên tôi cũng không nghi ngờ gì. Sau này mới biết nó nghiện ma túy gì đó. Tôi khóc hết nước mắt, khuyên ngăn con, bảo con thương mẹ, thương bố thì bỏ cái thứ chết người đó nhưng nó nào có nghe", người mẹ đưa tay lên lau nước mắt.
Quyết chơi chung với các anh lớn tuổi, có người cũng vài ba bận đi tù về. So với người mẹ suốt ngày chỉ biết khóc lóc, trách cứ, Quyết thấy chỉ có "anh em xã hội" này mới hiểu mình. Rồi Quyết biết đến ma túy, cũng từ những người anh em xã hội ấy. Lúc đầu thì họ mời, sau dần phụ thuộc vào ma túy thì Quyết phải tự xoay xở. Trong đó, không ít lần kiếm cớ để xin tiền mẹ đốt vào ma túy.
Bởi vậy, khi Lữ Văn Thôn gọi điện về bảo đi cùng Vi Văn Chung lên xã biên giới Tri Lễ, gặp một người Mông để lấy ma túy, Quyết đi ngay. Một phần vì "trượng nghĩa anh em", một phần ngầm hiểu sẽ có ma túy để dùng.
"Bố cháu mất sớm, tôi một mình nuôi con. Xin HĐXX giảm nhẹ án cho cháu, cho cháu ở gần, đừng cho cháu đi (đi thi hành án - PV) xa", bà vặn vẹo hai bàn tay vào nhau, nói vừa dứt câu đã ngồi thụp xuống, nước mắt lã chã rơi.
Suốt buổi xét xử, ít khi Quyết nhìn sang mẹ, dù rằng, nhiều lần, người mẹ đau khổ hướng ánh mắt về phía con. Kể cả khi HĐXX vào nghị án, dù chỉ ngồi cách nhau tầm 2 mét nhưng Quyết cũng chẳng nhìn hay nói chuyện với mẹ.
Khi thư ký phiên tòa giải thích thêm một lần nữa rằng bà có thể ngồi gần con mình hơn để nói chuyện, bà Vân mới khẽ khàng dịch lại gần con trai. Hai mẹ con chưa kịp cất lời thì HĐXX vào làm việc, thành ra, bà Vân cũng chưa nói được với con lời nào.
Trong vụ án này, Lữ Văn Thôn được xác định là kẻ cầm đầu, nhân thân xấu, lôi kéo người chưa thành niên phạm tội nên phải lĩnh án tử hình; Vi Văn Chung lĩnh án chung thân.
Riêng đối với Vi Văn Quyết, dù phạm tội với vai trò đồng phạm tích cực nhưng do dưới 18 tuổi, nhận thức pháp luật chưa đầy đủ, phạm tội lần đầu nên được hưởng các tình tiết giảm nhẹ theo quy định của pháp luật và bị tuyên phạt 10 năm tù.
Vi Văn Quyết và đồng bọn được dẫn giải ra khỏi phòng xét xử ngay khi phiên tòa kết thúc. Gã trai trẻ quay về phía dưới, đưa hai cánh tay bị còng lên cao vẫy chào "anh em xã hội". Bà Vân ngơ ngác đứng nhìn, định chạy theo con nhưng rồi lưỡng lự quay lưng bước theo hướng khác. Khoảng cách giữa bà và con trai như kéo rộng mãi ra...
Hoàng Lam