Bệnh nhân béo phì T.T.S. trước phẫu thuật - Ảnh: BVCC
"Chi phí cho một cuộc mổ nội soi thu gọn dạ dày vào khoảng 120 - 130 triệu đồng/ca mổ. Sau khi thu gọn dạ dày, bệnh nhân tiếp tục được hướng dẫn chế độ ăn uống và tập luyện phù hợp để giảm cân.
PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn (phó viện trưởng Viện Phẫu thuật tiêu hóa - kiêm chủ nhiệm khoa phẫu thuật ống tiêu hóa Bệnh viện Trung ương Quân đội 108)
Đối diện với việc phải nằm một chỗ vì các bệnh lý do béo phì, nhiều người buộc phải tìm đến phương pháp cuối cùng: phẫu thuật giảm béo. Tại Việt Nam đã có nhiều người giảm cân bằng cách mổ nội soi thu nhỏ 80% thể tích dạ dày.
Ai có thể phẫu thuật giảm béo?
Theo báo cáo mới nhất của Liên đoàn Phẫu thuật giảm béo thế giới "International Federation for the Surgery of Obesity" (IFSO), năm 2019 trên toàn thế giới đã có hơn 800.000 bệnh nhân được phẫu thuật giảm cân. Số bệnh nhân này được thực hiện tại hơn 1.000 bệnh viện thuộc các quốc gia khác nhau.
Hiện có các phương pháp phẫu thuật giảm cân được áp dụng như: thu nhỏ dạ dày hình ống, nối tắt dạ dày với ruột non, thắt đai dạ dày. Đa số các phương pháp phẫu thuật giảm béo được kỹ thuật viên thực hiện dưới hình thức nội soi.
Ở Hà Nội, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã có bệnh nhân thành công trong phẫu thuật giảm béo. Đó là một thanh niên Hà Nội 26 tuổi, cao 1,86m, nặng 162kg, BMI 46,8. Bệnh nhân này bị béo phì 20 năm, đã thực hiện rất nhiều phương pháp giảm cân như gặp chuyên gia dinh dưỡng thực hiện dinh dưỡng liệu pháp, tập gym trong nhiều năm nhưng đều không hiệu quả.
Bệnh nhân được phẫu thuật tại viện vào tháng 6-2019. Bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn là người thực hiện thành công nhiều ca phẫu thuật giảm béo từ năm 2019 đến nay. Trong tháng đầu tiên, nam bệnh nhân béo phì này đã giảm 19kg, các tháng sau giảm từ 6-8kg, đến tháng thứ 6 giảm được 31kg.
Đến nay sau một năm rưỡi phẫu thuật, cân nặng đã giảm được gần 50kg, sức khỏe ổn định, anh có thể tham gia các hoạt động thể dục thể thao đều đặn hằng ngày. Dự định của anh là sẽ cưới vợ trong thời gian tới.
Cũng theo bác sĩ Tuấn, phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày điều trị bệnh béo phì được viện thực hiện từ tháng 3-2019 đến nay đã thực hiện cho khoảng 30 bệnh nhân. Phẫu thuật này chỉ áp dụng cho những bệnh nhân béo phì đơn thuần với BMI ≥ 35kg/m2, hoặc bệnh nhân BMI ≥ 30kg/m2 mà có kết hợp bệnh lý như: tiểu đường, rối loạn chuyển hóa. Độ tuổi có thể phẫu thuật được là từ 18 - 60.
Trước đó, anh Đ.H.T., 26 tuổi, nặng 141kg với chiều cao hơn 1,7m. Hiện tại sau phẫu thuật anh chỉ còn 99kg, giảm 41kg. Anh tâm sự: "Tôi học đại học xong, nhưng do quá béo nên không dám đi xin việc. Hai mẹ con suốt ngày tìm mọi cách giảm cân cho tôi. Nhưng càng giảm càng tăng. Béo phì khiến tôi đi lại khó khăn, ngủ cũng mệt, leo cầu thang là cực hình, hay bị tê bì chân tay".
Sau khi giảm cân, anh cảm thấy như có cuộc đời thứ hai: khỏe mạnh, vui vẻ, yêu đời hơn, có người yêu và việc làm như mơ ước.
Bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn trong một ca phẫu thuật thu gọn dạ dày - Ảnh: NVCC
Liệu pháp cuối cùng cho những người béo phì nguy hiểm
Bác sĩ Tuấn cho biết hầu hết người mong muốn phẫu thuật giảm béo đều đang có các bệnh lý nặng kèm theo. Trước Tết Nguyên đán 2021, bác sĩ Tuấn đã phẫu thuật cho một nữ bệnh nhân người Thái Bình, hai tay tê buốt, chân bị thoái hóa khớp gối không đi lại được.
Gần 3 năm nay chị Minh (nhân vật đổi tên theo yêu cầu) không có một giấc ngủ trọn vẹn. Do cân nặng quá khổ với 113kg, đêm nào chị cũng bị chuột rút, tê buốt các khớp gối. Không những vậy, mọi hoạt động của người bình thường đối với chị đều trở lên vô cùng khó khăn.
Chị Minh chia sẻ: "Tôi đi được vài ba bước thôi là cả người đã thở không nổi, nói gì đến làm việc. Thậm chí khi đi xe được 2 - 3km là các khớp ngón tay của tôi đã tê rần và không thể cầm lái nổi". Nỗi lo sợ ập tới khi chị Minh nằm ngủ bị ép tim, thậm chí ngưng thở khi ngủ.
"Tôi sợ một đêm nào đó mình ngủ và không thể tỉnh lại. Chưa kể sau này lỡ biến chứng nặng hơn, tôi nằm đó thì cuộc đời coi như chấm dứt. Tôi mới hơn 40 tuổi thôi", chị Minh kể.
Tình cờ biết được đến phương pháp phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày cùng với PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, chị Minh đã vay mượn để quyết tâm xuống Hà Nội và thực hiện bằng được phương pháp này.
Chị chia sẻ: "Tôi đọc được tin là gọi ngay cho bác Tuấn. Mặc dù cận tết, ai cũng hối hả ngược xuôi để chuẩn bị cho một cái tết đầm ấm. Nhưng với tôi, được thay đổi cuộc đời chính là mùa xuân lớn nhất. Không thiếu người cấm cản, nhưng tôi bảo họ đâu phải là tôi thì làm sao họ hiểu được. Dù chỉ chữa khỏi được một ngày thôi thì cũng mãn nguyện rồi".
Gần 10 năm sống chung với béo phì, chị Minh bị stress, nóng nảy, trong người bứt rứt, đi cà nhắc vì đau xương khớp. Và chị cũng bị đủ thứ bệnh như tiểu đường, gan nhiễm mỡ, máu nhiễm mỡ, gần đây còn bị ép tim. Lo lắng nhất là chị sợ mình quá béo, phải nằm một chỗ thì khổ chồng con. Thậm chí chị đã mua sẵn thuốc ngủ phòng khi mình nằm một chỗ thì tự giải quyết.
Sau phẫu thuật hiện chị Minh đã giảm gần 20kg, bệnh tiểu đường cũng đã thuyên giảm và không còn phải uống thuốc trị tiểu đường nữa.
Một bệnh nhân béo phì cận tử khác cũng phải thu gọn bao tử là người có BMI 47,25. Đó là chị T.T.S. ở Thái Bình cao 1,56m nhưng cân nặng 115kg. Chị bị thoái hóa khớp gối, gan nhiễm mỡ, hạn chế vận động do nặng nề, ngại giao tiếp, tự ti và đã thử qua rất nhiều phương pháp như ăn kiêng, tập luyện, uống thuốc giảm cân... nhưng tất cả đều không hiệu quả.
Có lần chị S. đã giảm được 10kg sau khi thực hiện tiêm tinh chất tại một thẩm mỹ viện, nhưng sau đó một khoảng thời gian thì cân nặng tăng trở lại và lần này là tăng 20kg. Hiện tại chị đã giảm được gần 20kg sau 3 tháng thu gọn dạ dày và đang tiếp tục chế độ ăn theo bác sĩ hướng dẫn để giảm cân.
Tuy nhiên, phương pháp phẫu thuật dạ dày cũng không thể thực hiện rộng rãi vì nhiều lý do. Trong đó chống chỉ định với các trường hợp: bệnh nhân đang có bệnh lý ác tính, có bệnh lý dạ dày, không đồng ý mổ...
Phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày nhằm mục đích loại bỏ hoàn toàn vùng phình vị lớn, nơi tiết ra hormone Ghrelin (loại hormone tạo cảm giác thèm ăn, tạo cảm giác đói). Đồng thời loại bỏ khoảng thể tích 70 - 80% dạ dày phía bờ cong lớn tạo ra một ống dạ dày hẹp với thể tích 150 - 200ml.
Phương pháp này giúp bệnh nhân béo phì giảm cân theo hai cách: Một là khi dạ dày thu nhỏ hơn đáng kể để họ thấy no và ngừng ăn sớm hơn, điều này có nghĩa là họ sẽ hấp thụ ít calo hơn. Mục đích thứ hai của phẫu thuật này là cắt bỏ phần dạ dày có sản xuất Ghrelin - một loại hormone liên quan đến cơn đói, vì vậy bệnh nhân không có cảm giác đói và thèm ăn.
Béo phì và cuộc chiến tìm 'mình hạc xương mai' - Kỳ 5: Cuộc chiến với cái cân chưa hồi kết TTO - Không phải ai cũng có thể giảm cân dù đã cố gắng không dưới 100 lần. Điều gì khiến họ bỏ cuộc? Càng mập, cân nặng càng trở thành 'nhà tù' với nhiều người trước định kiến xã hội và bệnh tật nghiêm trọng cận kề nếu không thể giảm cân.