Trong suốt sự nghiệp 32 năm làm cảnh sát, vó ngựa của Reeves đã in dấu khắp vùng đất rộng 75.000 dặm vuông (hơn 190.000 km2), gieo nỗi sợ cho những kẻ trốn nã. Người cảnh sát da màu thường xuyên đặt mình vào vòng hiểm nguy để bắt hơn 3.000 tội phạm nhưng chưa bao giờ bị thương. Chiến tích của Reeves làm lu mờ tất cả những cảnh sát nổi tiếng cùng thời.
Trước khi ghi dấu ấn trong lịch sử chấp pháp, Bass Reeves xuất thân là nô lệ trên trang trại của một nhà lập pháp bang Arkansas. Hồi nhỏ, Reeves được chủ giao làm nhiều công việc tay chân như gánh nước và phụ việc đồng áng. Do Reeves nhanh nhẹn, ông chủ cho cậu bé làm người hầu thân cận đến khi mất.
Nội chiến Mỹ nổ ra, Reeves bị chủ mới buộc tham chiến cho Liên minh miền Nam, phe ủng hộ chủ nghĩa nô lệ. Nhưng chỉ ít lâu sau, ông bỏ trốn vào đầu thập niên 1860. Nhiều nguồn cho rằng Reeves ẩu đả với chủ nhân sau mâu thuẫn khi chơi bài và trốn để tránh trừng phạt. Còn theo một số dị bản, Reeves đã bỏ trốn sau khi hay tin nô lệ ở những nơi khác đang được giải phóng.
Trên đường trốn nã, Reeves tìm được nơi trú ẩn bên bộ lạc da đỏ Creek và Seminole - sau này là bang Oklahoma. Lúc đó, ông học ngôn ngữ, tập tục của người da đỏ và rèn luyện khả năng dò tìm. Kỹ thuật bắn súng, đặc biệt là súng trường, của Reeves thuần thục đến mức ông bị cấm tham gia thi đấu bắn gà tây.
Khi mọi nô lệ ở Mỹ được giải phóng vào năm 1863, Reeves không còn là kẻ trốn nã. Ông trở về quê nhà Arkansas dựng trang trại. Một năm sau, Reeves cưới vợ và lần lượt sinh 5 trai 5 gái. Thỉnh thoảng, ông dùng khả năng dò tìm để giúp lực lượng chấp pháp truy lùng tội phạm.
Bass Reeves là cảnh sát da đen đầu tiên của vùng phía Tây sông Mississppi. Ảnh: Wikimedia Commons.
Tới năm 1875, chính quyền liên bang lần đầu bổ nhiệm thẩm phán phụ trách vùng lãnh thổ người da đỏ. Địa bàn này đặc biệt phức tạp vì đã trở thành nơi ẩn náu lý tưởng của tội phạm trong bối cảnh hỗn loạn thời nội chiến. Vì thế, tân thẩm phán cho người chiêu mộ 200 cảnh sát tư pháp để truy lùng những kẻ trốn nã.
Do thông thuộc lãnh thổ người da đỏ và cũng từng trốn nã, Reeves mau chóng được tuyển dụng. Theo AJC, Reeves là cảnh sát tư pháp da đen đầu tiên của vùng đất nằm phía Tây sông Mississppi. Nhiệm vụ của ông là đưa tội phạm về quy án, bất kể còn sống hay đã chết.
Với chiều cao hơn 1,8 m, Reeves thường cưỡi con ngựa lông bạc cao lớn trong lúc tuần tra địa bàn rộng hơn 190.000 km2, đeo hai khẩu súng lục bên hông và luôn đội mũ đen, mặc quần áo đẹp giữa miền viễn Tây bụi bặm. Danh tiếng của Reeves mau chóng lan đi khắp vùng.
Những chuyến truy lùng tội phạm của Reeves thường kéo dài nhiều ngày, Khi trở về, ông được trả công tác phí và tiền thưởng, thường là 1.000 USD hoặc hơn. Mỗi lần như vậy, Reeves thu lợi nhuận khoảng 400 USD sau khi trừ chi phí. Người cảnh sát sau đó sẽ đi thăm gia đình trước khi tiếp tục lên đường.
Trong sự nghiệp 32 năm làm cảnh sát, Reeves bắt sống hơn 3.000 tội phạm nguy hiểm và phải bắn hạ 15 kẻ để tự vệ. Ông nhiều lần bị phục kích nhưng chưa bao giờ trúng đạn của kẻ địch, dù một vài lần bị bắn rơi mũ hoặc thắt lưng. Điều này khiến Reeves được gắn cho biệt hiệu "Người cảnh sát bất bại".
Tránh đạn không phải tài năng duy nhất của Reeves. Ông tận dụng chính việc mình không biết đọc biết viết để truy lùng tội phạm. Trước khi lên đường, Reeves nhờ người đọc thông tin trên xấp lệnh truy nã rồi ghi nhớ trong đầu. Gặp nghi phạm, ông nhờ họ đọc hộ lệnh bắt hoặc lá thư để đánh lạc hướng. Khi đối phương phân tán tập trung cũng là lúc Reeves rút súng.
Reeves cũng là bậc thầy hóa trang với nhiều vỏ bọc như cao bồi, nông dân, hoặc thậm chí là tội phạm. Một lần, hay tin hai anh em trốn truy nã đang ẩn náu gần biên giới bang Texas, Reeves dặn đồng nghiệp hạ trại cách mục tiêu khoảng 28 dặm. Một mình ông đi bộ vào "hang cọp" - nhà mẹ ruột của hai tội phạm.
Reeves mặc quần áo cũ và chiếc mũ có 3 lỗ đạn, giấu súng, còng tay và phù hiệu. Tới nơi, ông nói với người mẹ rằng mình bị cảnh sát truy đuổi và bắn thủng mũ. Bà lập tức mời Reeves vào nhà, cho ăn uống và kể hai con trai mình cũng đang trốn nã.
Còn hai kẻ trốn nã khi về nhà cũng đồng ý cho Reeves nhập bọn. Tới sáng, Reeves dậy sớm và lặng lẽ tra tay hai anh em này vào còng. Ông bắt họ đi bộ 28 dặm tới nơi đồng đội chờ sẵn. Tiếng người mẹ mắng chửi Reeves vang lên suốt cả quãng đường.
Reeves được ghi nhận là làm việc với tinh thần nghiêm túc. Kể cả khi đối mặt tình huống mâu thuẫn đạo đức, ông vẫn đặt luật pháp lên trên tất cả. Năm 1902, Benny, một con trai của Reeves, bị cáo buộc giết vợ. Dù không đành lòng, ông vẫn yêu cầu nhận nhiệm vụ bắt con trai về quy án. Benny cuối cùng bị phạt 22 năm tù.
Tới năm 1907, khi Oklahoma trở thành một bang của Mỹ, văn phòng liên bang cắt giảm quy mô. Trong khi nhiều đồng đội tìm công việc khác, Reeves chuyển sang làm cho phòng cảnh sát thành phố Muskogee. Tội phạm không bao giờ xảy ra trong những buổi tuần tra của Reeves, lúc này đã 69 tuổi.
Năm 1909, Reeves nghỉ hưu sau khi bị chẩn đoán mắc bệnh viêm thận. Một năm sau, ông qua đời ở tuổi 71 và được chôn cất tại nơi chưa xác định thành phố Muskogee. Hiện, thi thể Reeves vẫn chưa được tìm thấy.
Một diễn viên đứng trước bức tượng đồng cao 7,5 m khắc họa Bass Reeves tại bang Arkansas. Ảnh: Living in Arkansas/Mauren Kennedy.
Tuy Reeves có thành tựu vượt qua các cảnh sát nổi tiếng cùng thời, huyền thoại về ông dường như bị lãng quên trong lịch sử. Chỉ tới những năm gần đây, câu chuyện của ông mới bắt đầu được nhiều người chú ý hơn.
Năm 2013, tên Reeves được đưa vào Con đường Danh vọng ở bang Texas, nơi vinh danh những cao bồi nổi tiếng miền viễn Tây. Người ta cũng dựng tượng ông tại bang Arkansas và đặt tên cho cây cầu ở bang Oklahoma. Năm 2019, hình tượng của ông xuất hiện trong "Watchmen" - seri phim truyền hình về siêu anh hùng của kênh HBO.
Quốc Đạt (Theo AJC, Texas Monthly, The Norman Transcript)
Xem thêm: lmth.4414624-yat-neiv-neim-tas-hnac-ev-iaoht-neyuh/ten.sserpxenv