"Giai đoạn đầu của internet"

Đối với những fan hâm mộ của tiền điện tử, đợt IPO bom tấn tại Mỹ của Coinbase trong tuần này không khác gì màn "lên sàn" của Netscape – vốn đã thúc đẩy internet tiến đến thị trường tài chính chính thống khoảng 25 năm trước.

Đợt IPO của công ty kinh doanh trình duyệt web này đã thành công rực rỡ trước khi Microsoft đưa thêm Internet Explorer vào phần mềm PC bán chạy nhất của họ. Đây chính là thời điểm thị trường bắt đầu nắm bắt những lợi thế giai đoạn đầu của một công nghệ giúp thay đổi cuộc sống.

Tuy nhiên, đợt lên sàn năm 1995 này đã khiến một số nhà quản lý quỹ phải "vò đầu bứt tai": Công ty này sẽ được định giá như thế nào? Đây có thực sự là doanh nghiệp đóng vai trò thay đổi "cuộc chơi"?

Những câu hỏi tương tự đang nổi lên khắp Phố Wall trong những ngày gần đây, sau khi hơn 120 triệu cổ phiếu Coinbase – trị giá 43 tỷ USD, được giao dịch trao tay vào hôm thứ Tư và thứ Năm. Theo đó, định giá của công ty này đã lên đến 65 tỷ USD, chỉ thấp hơn một chút so với Intercontinental Exchange – doanh nghiệp sở hữu sàn NYSE.

Coinbase là công ty nắm giữ tài sản kỹ thuật số cho 56 triệu khách hàng và điều hành sàn giao dịch tiền số lớn nhất nước Mỹ. Đợt IPO của họ là ví dụ mới nhất cho thấy cách Bitcoin và các tài sản kỹ thuật số khác đang tiến đến thị trường chính thống.

Tom Jessop – chủ tịch của Fidelity Digital Assets, nhận định đợt IPO của Netscape "là thời điểm công chúng đang tò mò về lĩnh vực của họ, đặt ra những câu hỏi như ‘internet là gì’, ‘trang web là gì’. Theo ông, thương vụ mới của Coinbase có lẽ cũng mang tính thay đổi quan trọng.

Giá cổ phiếu Coinbase tăng mạnh trong phiên đầu tiên.

Thời gian gần đây, một số nhà quản lý tài sản đã đệ trình kế hoạch vận hành các quỹ ETF Bitcoin với SEC. Một số công ty – gồm Tesla, Square, đã mua lượng lớn Bitcoin trên bảng cân đối kế toán. Trong tuần này, quỹ phòng hộ Breven Howard đã dành tới 1,5% số tiền trong quỹ chính để đầu tư tiền số. Goldman Sachs – công ty tư vấn cho Coinbase về đợt niêm yết, cũng đang tái khởi động bàn giao dịch phái sinh tiền số, khi các nhà quản lý tài sản rất hứng khởi với thị trường này.

Những khó khăn của Coinbase

Song, một số ý kiến vẫn cho rằng tiền điện tử hiện vẫn chưa đạt được sự chấp thuận rộng rãi trong mảng thanh toán và các lĩnh vực cốt lõi khác của hệ thống tài chính. Chủ tịch Fed – Jerome Powell, mới đây đã gọi tiền điện tử là "phương tiện để đầu cơ". Động thái này cho thấy quan điểm bi quan về tiền số vẫn phổ biến đối với các nhà hoạch định chính sách trên thế giới.

Hơn nữa, các công tố viên, cơ quan quản lý cũng bày tỏ sự phẫn nộ, cũng như mối lo ngại về hoạt động rửa tiền do tính biến động cao của Bitcoin. Ngoài ra, những rủi ro về môi trường do hoạt động khai thác Bitcoin cũng được đưa ra. Năm 2018, tổng giám đốc Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) Agustín Carstens nói rằng "tiền số là một quả bong bóng, một kế hoạch Ponzi và thảm họa môi trường".

Quay trở lại với Coinbase. Dù việc Coinbase "lên sàn" đánh dấu thời điểm quan trọng cho thị trường tiền điện tử. Tuy nhiên, công ty này đã phải tạm dừng một số kế hoạch tham vọng. Theo nguồn tin thân cận, việc bán các token – dạng tài sản số sẽ tạo thành 1 loại cổ phiếu của Coinbase, đã bị hủy bỏ sau khi không thể tìm nhà môi giới đủ lớn và được cấp phép để giao dịch.

Đợt IPO đã giúp công ty này huy động được ít nhất 3,4 tỷ USD cho các cổ đông và họ nhanh chóng bán ra vào lúc mở cửa phiên thứ Tư. Do đó, thuơng vụ này cũng không đảm bảo sự ổn định cho sàn này hay tiền số nói chung. Hơn nữa, sự đảo chiều của giá Bitcoin có thể gây tổn hại đến triển vọng của đồng tiền này, khi lượng giao dịch vốn bùng nổ hồi tháng 1 và tháng 2 đã giảm dần.

Tương lai rộng mở của thị trường tiền số

Dẫu vậy, ngày càng nhiều công ty trong lĩnh vực này đang trong quá trình chuẩn bị niêm yết. Bakkt – nhà cung cấp dịch vụ ví kỹ thuật số được Intercontinental Exchange hậu thuẫn, đang bị niêm yết qua việc sáp nhập với một SPAC. CEO của Kraken – đối thủ của Coinbase, cũng chia sẻ về kế hoạch "lên sàn", với định giá có thể lên tới 10-15 tỷ USD.

Trong quý I, lợi nhuận ròng của Coinbase đạt ít nhất 730 triệu USD từ doanh thu khoảng 1,8 tỷ USD. Điều này cho thấy, so với các khoản phí mà các nhà môi giới, sàn giao dịch đã thành lập có thể kiếm được từ khối lượng giao dịch lớn hơn nhiều cổ phiếu, thì đây sẽ là một hoạt động sinh lời tốt.

Stephen Wink – đối tác của công ty luật Latham & Watkins, nhận định, đối với cả hệ sinh thái tiền số, đợt niêm yết của Coinbase đã "hợp pháp hóa ngành này theo một cách mới". Ông nói: "Mọi người hiểu rằng quy trình trở thành một công ty đại chúng của SEC là rất nghiêm ngặt. Do đó, yếu tố này mang lại sự an tâm rằng những gì họ đang là là có cơ sở vững chắc."