Ông Nguyễn Bình Phương - Phó Giám đốc bộ phận kinh doanh, chợ đầu mối nông sản thực phẩm Thủ Đức - cho biết, giá nhiều loại trái cây như xoài cát Hòa Lộc, bưởi, dưa hấu… đang rẻ do vào mùa nhưng không xuất khẩu sang Trung Quốc được. Lượng hàng về chợ nhiều khiến cung vượt cầu, giá giảm. Cũng theo ông Phương, các loại trái cây này trước đây chủ yếu được trồng tại các tỉnh miền Tây, nhưng hiện nay cũng được trồng phổ biến ở cả các tỉnh miền Đông nên lượng phân phối ra thị trường nhiều hơn, dẫn tới cung vượt cầu. 

Giá xoài đang giảm mạnh do cung vượt cầu

Chị Hà - chủ sạp trái cây tại chợ Gò Vấp, TPHCM - cho biết, giá xoài cát Hòa Lộc có lúc chỉ 40.000-50.000 đồng/kg, là mức thấp nhất từ trước đến nay. Mấy ngày nay, giá xoài mới nhích lên 60.000-70.000 đồng/kg (loại dưới 0,5kg/trái), 90.000-100.000 đồng/kg (loại 700-800g/trái) nhưng mức giá này vẫn chỉ bằng một nửa, thậm chí một phần ba lúc cao điểm (130.000-140.000 đồng/kg). 

Theo ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam - trái cây đang vào mùa, lượng trái thu hoạch nhiều nhưng lại gặp khó khăn trong xuất khẩu, đặc biệt là xuất sang Trung Quốc, do thiếu phương tiện vận chuyển, do ảnh hưởng của dịch COVID-19. Tùy loại trái và tùy thời vụ mà trái cây được giá hay rớt giá.

Ví dụ, mùa xoài ở Việt Nam đang trùng với mùa xoài của Trung Quốc nên Trung Quốc không nhập hàng. Giá xoài cát Hoài Lộc khá cao so với giá các loại trái cây khác, phí vận chuyển cao và da xoài mỏng, nước nhiều, dễ bị tróc vỏ, dập hư trong quá trình vận chuyển nên lượng hàng xuất khẩu không nhiều. Nhãn cũng khó xuất khẩu do dễ hỏng; riêng thanh long nhờ bảo quản được lâu nên dễ xuất khẩu hơn. Hiện, các thị trường nước ngoài chủ yếu nhập khẩu xoài ba màu da xanh (giống Đài Loan) trồng ở Kiên Giang, Đồng Tháp, Tiền Giang, Hậu Giang… 

Ông Nguyên cho rằng, loại trái cây nào cũng vậy, cần nghiên cứu trồng rải đều trong năm, tháng nào cũng có thì mới được giá và dễ xuất khẩu. Những trái cây chỉ rộ mùa vài tháng, lại trùng với mùa vụ ở nước ngoài thì khó xuất khẩu, chỉ tiêu thụ nội địa. Hiện, nhiều loại trái cây như xoài, dưa hấu, chuối, bưởi… ngoài bán thô, nên tìm cách đẩy mạnh cung ứng vào các nhà máy chế biến. Tuy nhiên, hiện năng lực chế biến của các nhà máy tại Việt Nam vẫn còn hạn chế.

Một số loại trái cây là đặc sản như xoài cát Hòa Lộc, bưởi Năm Roi, bưởi da xanh… chỉ có chất lượng tốt nhất khi trồng ở một số vùng đất, nhưng hiện đang được trồng khắp nơi, dẫn tới tình trạng chất lượng không đồng nhất, số lượng lại quá nhiều so với nhu cầu tiêu thụ của thị trường.

Nguyễn Cẩm