Cụ thể là nếu như trước đây, TP làm quy hoạch theo kiểu mạnh ai nấy làm, nghĩa là chia TP theo địa giới hành chính thì việc sáp nhập ba quận ở phía đông TP khẳng định TP đã quy hoạch khu vực này dựa trên tiềm năng, lợi thế chung để phát triển khu vực này tốt nhất.
Hiện nay, TP đang trong quá trình điều chỉnh quy hoạch chung đến năm 2040, tầm nhìn 2060. Cũng thời điểm này, TP chuẩn bị xây dựng đề án nâng cấp năm huyện ngoại thành lên quận hoặc TP từ nay đến năm 2030. Đây là câu chuyện chưa từng xảy ra bởi trong 20 năm trở lại đây, đa số các quận mới sau này đều được thành lập thông qua việc tách phần đô thị hóa mạnh nhất của một huyện.
Nhìn tổng thể, có thể thấy các quận sau khi được tách ra thì đều phát triển tốt hơn lúc còn mặc chung “chiếc áo” với huyện cũ. Nhưng nếu xét riêng từng khía cạnh thì chưa thể khẳng định là cuộc sống của người dân có tốt hơn so với lúc còn là huyện hay không. Chúng ta có thể thấy rất nhiều nhà cao tầng mọc lên, thương mại, dịch vụ đã thay thế hẳn đồng ruộng trước đây. Diện mạo đô thị cũng sáng sủa, văn minh hơn.
Tuy nhiên, chất lượng cuộc sống của người dân nơi đó liệu có tốt hơn không thì chưa có bất kỳ đánh giá chính thức nào. Cũng vì vậy mà hàng triệu người dân TP trước đây từng là nông dân, sẵn sàng giao đất để đổi lại đô thị như hôm nay, cuộc sống của họ ra sao thì chúng ta không thể biết.
Ở TP.HCM đã từng có thời điểm người dân từ đồng ruộng lên chung cư rồi lại “tháo chạy” khỏi chung cư, dạt về vùng nông thôn hoặc về nơi ở cũ sống tạm bợ. Câu chuyện này đã là một bài học đau xót cho chính quyền TP thời gian qua. Và nó vẫn tiếp tục là một trong những câu chuyện mà TP không thể bỏ qua khi tiến hành đô thị hóa năm huyện còn lại.
Vì vậy, cho dù năm huyện phát triển theo hướng nào, vẫn là huyện, là quận, là TP, hay thậm chí sáp nhập lại như TP Thủ Đức thì câu chuyện cao nhất phải tính đến chính là chất lượng cuộc sống của người dân, chứ không chỉ là những chỉ tiêu về kinh tế, về tỉ lệ đô thị hóa. Chất lượng cuộc sống đó phải được đo lường bằng chỉ số hạnh phúc, về môi trường sống, không gian sống… Chúng tôi tin rằng yếu tố này sẽ là căn cứ quan trọng trong đề án đầu tư xây dựng năm huyện thành quận hoặc TP mà TP.HCM đang xây dựng.