Khi lỗ hổng “con chip” được giải phóng, thượng nguồn và hạ nguồn của chuỗi ngành cũng bắt đầu tìm kiếm chu kỳ tăng trưởng mới. Có công ty bỏ ra hàng chục tỷ USD để mở rộng sản xuất, có công ty tái xuất trên con đường đầy rủi ro bằng cách phát triển chip và một số lại tận dụng xu hướng này để tách biệt mảng chip khỏi hoạt động kinh doanh chung.
Vào ngày 15/4, báo cáo tài chính quý 1 năm tài chính 2021 của TSMC cho thấy doanh thu hàng quý của công ty là 12,919 tỷ USD, tăng 16,7% so với cùng kỳ năm ngoái và lợi nhuận ròng đạt 4,981 tỷ USD, tăng 19,4 %. “Chúng tôi tin rằng nhu cầu chip sẽ tiếp tục tăng và tình trạng thiếu hụt thậm chí có thể kéo dài đến năm 2022”, Giám đốc điều hành TSMC Ngụy Triết Gia cho biết.
Tuy nhiên, bất chấp tốc độ tăng trưởng vượt kỳ vọng, thị trường thứ cấp dường như không thu được lợi nhuận. Thị trường chứng khoán Mỹ mở cửa vào ngày 15/4, và giá cổ phiếu của TSMC giảm nhẹ 3%, với tổng giá trị thị trường là 628 tỷ USD. Dữ liệu rõ ràng cho thấy kể từ đầu năm nay, xu hướng giá cổ phiếu của TSMC tương đối biến động, với mức cao nhất được báo cáo là 141,8 USD và thấp nhất là 107,9 USD, với biên độ 31,24%.
Nhìn lại một năm qua, TSMC không chỉ trải qua tình thế tiến thoái lưỡng nan khi cắt nguồn cung của Huawei, mà còn trở thành mục tiêu cạnh tranh của các ông lớn công nghệ trong làn sóng thiếu chip toàn cầu. Mỗi bước đi của TSMC đều truyền đi tín hiệu nguy hiểm của chuỗi ngành công nghiệp bán dẫn trong bối cảnh hiện nay.
Kể từ cuối năm 2020, cuộc khủng hoảng thiếu chip dẫn đến việc các hãng xe hơi phải ngừng sản xuất đã lan sang toàn bộ ngành công nghiệp điện tử tiêu dùng, và đơn đặt hàng cho những xưởng đúc chip đã đầy ắp. TSMC chiếm hơn một nửa thị phần của xưởng đúc quy trình tiên tiến toàn cầu và hoạt động bùng nổ trong năm qua.
Trong cả năm 2020, tổng doanh thu của TSMC đạt 1,33 nghìn tỷ Đài tệ (tương đương 46,75 tỷ USD), tăng 25,2% so với cùng kỳ năm trước, một mức cao kỷ lục. Trong quý 4, nhờ điện thoại di động 5G và máy tính hiệu suất cao, doanh thu hàng quý đã vượt 12,676 tỷ USD, tăng 22% so với cùng kỳ năm trước; lợi nhuận ròng là 5,008 tỷ USD, tăng so với cùng kỳ năm trước 23%.
Từ góc độ cơ cấu doanh thu quy trình, trong quý IV doanh thu bán hàng wafer (đĩa bán dẫn) của TSMC, lô hàng quy trình 5nm chiếm 20%, lô hàng quy trình 7nm chiếm 29% và lô hàng quy trình 16nm chiếm 13%. Ba doanh thu từ quy trình tiên tiến này chiếm 62% doanh số bán hàng cả quý.
Xét theo quý, quy trình 7nm có tỷ trọng doanh thu cao nhất. Theo báo cáo tài chính của TSMC, doanh thu trong quý 3 năm 2020 là 12,14 tỷ USD và quy trình 5nm đóng góp 8% tương đương 970 triệu USD. Trong quý 4, 5nm đóng góp 2,535 tỷ USD, tăng 161,3% so với trước đó. Điều này không chỉ có nghĩa là khách hàng hạ nguồn có nhu cầu mạnh mẽ đối với công nghệ tiên tiến của TSMC, mà còn phản ánh rằng chu kỳ lặp lại ngược dòng và xuôi dòng của ngành chip đã mở ra.
Vào đầu năm 2021, năng lực sản xuất chip bị hạn chế. TSMC đạt 362,41 tỷ Đài tệ (tương đương 12,7 tỷ USD) trong quý đầu tiên của năm 2021, tăng 16,7% so với cùng kỳ năm ngoái; lợi nhuận ròng là 139,69 tỷ Đài tệ (khoảng 5 tỷ USD), tăng 19,4% theo năm; lợi nhuận gộp là 189,839 tỷ Đài tệ (6,7 tỷ USD), tăng 18,1% theo năm.
Từ góc độ cơ cấu doanh thu quy trình, quy trình 7nm chiếm 35% doanh thu trong quý đầu tiên của năm 2021; quy trình 5nm chiếm 14% và quy trình 16nm chiếm 14%. Ba quy trình tiên tiến chiếm 63% tổng doanh số bán wafer. So với quý trước, tấm wafer tiêu chuẩn cao cấp vẫn là chìa khóa giúp TSMC có được dòng tiền ổn định và bền vững.
Từ góc độ thay đổi trong cơ cấu doanh thu nền tảng, trong cả năm 2020, các doanh nghiệp sử dụng điện thoại di động và HPC là thiết bị đầu cuối chính ngoài ô tô đã đạt được mức tăng trưởng tích cực. Năm nay, cơ cấu doanh thu của TSMC về cơ bản cũng tuân theo logic tăng trưởng do điện thoại di động, HPC và IoT dẫn đầu.
Trong quý đầu tiên của năm 2021, cùng với sự thay đổi của nhu cầu khách hàng thị trường, năng lực sản xuất của TSMC cho các lĩnh vực kinh doanh khác nhau đã có điều chỉnh đáng kể. Theo dữ liệu báo cáo tài chính, doanh thu sản xuất chip điện thoại di động của TSMC giảm -11%, trong khi doanh thu sản xuất chip ô tô tăng 31%.
TSMC cho biết tình trạng thiếu chip cho khách hàng ô tô bắt đầu giảm bớt trong quý tới. Điều thực sự khiến thị trường lo lắng là xu hướng thiếu chip của điện thoại di động và các ngành kinh doanh khác cũng đang hình thành. Đối mặt với sự rối loạn của chuỗi công nghiệp thượng nguồn và hạ nguồn, gã khổng lồ đúc chip toàn cầu đã trở thành một mục tiêu cạnh tranh nóng bỏng, điều này cũng mang lại nhiều doanh thu.
TSMC kỳ vọng doanh số bán hàng trong quý 2 năm nay sẽ đạt 13,2 tỷ USD, cao hơn mức dự báo trung bình của các nhà phân tích là 12,8 tỷ USD. Tính theo USD, doanh thu cả năm nay có thể tăng 20%. Các nhà phân tích dự đoán những yếu tố thúc đẩy tăng trưởng chủ yếu đến từ sự gia tăng đơn đặt hàng chip ô tô và chip điện toán tốc độ cao cho máy chủ, trong khi hiệu suất hoạt động yếu hơn của chip điện tử tiêu dùng.
Kể từ năm ngoái, đã có nhiều tai nạn xảy ra tại nhà máy TSMC, chẳng hạn như bão tuyết ở Texas và gián đoạn sản xuất tại nhà máy Nhật Bản. Do tính chất chu kỳ của ngành công nghiệp chip và sự luân chuyển liên tục 24 giờ của dây chuyền sản xuất của các nhà sản xuất chất bán dẫn, mọi sự cố sản xuất đều làm trầm trọng thêm mối quan tâm của ngành.
Vào ngày 14/4, nhà máy 14B-P7 của Nanke Wafer của TSMC đã bị mất điện trong chưa đầy 5 giờ, 30.000 tấm wafer bị ảnh hưởng và thiệt hại lên tới 1 tỷ Đài tệ. Các phân tích cho rằng do sự thiếu hụt năng lực sản xuất chip điện tử ô tô nên việc giao xe mới cho khách hàng toàn cầu của hãng bị trì hoãn.