Trung Quốc khuyến cáo chính quyền Canberra nên nhận thức đầy đủ và tôn trọng lập trường của Bắc Kinh liên quan tới Đài Loan sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Úc Peter Dutton có phát biểu nhạy cảm về vấn đề này, tờ South China Morning Post đưa tin.
Ngày 25-4, trả lời phỏng vấn đài ABC, Bộ trưởng Dutton cho rằng xét tới những phát biểu của Bắc Kinh về Đài Loan thì xung đột liên quan tới vùng lãnh thổ này "không nên bị xem nhẹ". Ông Dutton đồng thời cảnh báo khả năng xem xét lại thỏa thuận kéo dài 99 năm cho Trung Quốc thuê cảng Darwin (vùng lãnh thổ Bắc Úc).
Trong cuộc họp báo thường kỳ ngày 26-4, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân cho biết Bắc Kinh "hy vọng phía Úc nhận thức đầy đủ sự nhạy cảm cao độ về vấn đề Đài Loan".
Ông Uông lưu ý rằng Úc nên "tuân thủ nguyên tắc 'một Trung Quốc', thận trọng trong lời nói và hành động, không gửi bất kỳ tín hiệu sai lệch nào tới các lực lượng đòi 'Đài Loan độc lập' và làm nhiều hơn những việc có lợi cho hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan và cho quan hệ Trung-Úc".
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân. Ảnh: TWITTER
Về hợp đồng thuê cảng Darwin, ông Uông hy vọng phía Úc hành xử "khách quan và hợp lý " trong quan hệ với Trung Quốc và "ngừng cản trở những trao đổi và hợp tác giữa hai nước".
Giới phân tích chính trị tại Trung Quốc cũng cảnh báo bình luận của ông Dutton có thể gây thêm tổn hại cho quan hệ song phương nhưng sẽ không gây được ảnh hưởng đáng kể lên Bắc Kinh.
"Bộ trưởng Quốc phòng Úc đưa ra nhận xét như vậy vào thời điểm này chỉ để tạo không khí trong dư luận quốc tế" - Giáo sư Dư Nam Bình thuộc Đại học Sư phạm Hoa Đông (Trung Quốc) nhận định.
Ông Dư lưu ý rằng bình luận của ông Dutton không có nghĩa là Úc sẽ can thiệp vào vấn đề Đài Loan và Canberra cũng không có "khả năng và sức mạnh", "trình độ" để can thiệp.
Còn Tiến sĩ Đinh Nhất Phàm, cựu Phó Viện trưởng Viện Phát triển thế giới thuộc Trung tâm Nghiên cứu phát triển của Quốc vụ viện Trung Quốc, cho rằng ông Dutton đang cố chứng tỏ Canberra "kiên quyết đứng về phía Mỹ".
Đồng quan điểm với ông Dư về việc Úc không có khả năng can thiệp vào vấn đề Đài Loan, ông Đinh dự đoán rằng Trung Quốc sẽ không phản ứng quá nhiều về phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Úc.
Ông Đinh cho rằng "nhiều khả năng, Úc sẽ xé bỏ hợp đồng cho thuê cảng Darwin vì Úc thường tiến hành ở đó các hoạt động quân sự với quân đội Mỹ". Tuy nhiên, "từ góc độ hoạt động thương mại, nếu Úc phá vỡ hợp dồng thì nước này cần bồi thường cho Trung Quốc".
Lo ngại tại Trung Quốc về hợp đồng thuê cảng Darwin nổi lên sau khi chính quyền Canberra đã hủy bỏ hai thỏa thuận ký giữa bang Victoria (Úc) với Trung Quốc liên quan tới Sáng kiến Vành đai và con đường đầy tham vọng của Bắc Kinh. Cơ sở cho động thái này của Úc là các luật mới được chính quyền Canberra thông qua năm ngoái nhằm hủy bỏ các thỏa thuận đe dọa lợi ích quốc gia.
Ngoài ra, căng thẳng giữa Trung Quốc và Úc còn liên quan tới cuộc điều tra nguồn gốc đại dịch COVID-19, lập trường của hai bên về Biển Đông, Tân Cương, Hong Kong... và đã lan sang các quy tắc thương mại song phương. 