Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) ngày 12-5 - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH

Thủ tướng tin tưởng đây cũng sẽ là những nhân tố chủ đạo định hướng, thúc đẩy, đưa quan hệ đối tác toàn diện Việt - Mỹ lên tầm cao mới, thực chất, hiệu quả hơn trong những năm tới.

Quan hệ Việt - Mỹ phát triển vượt bậc

Trong phát biểu trước đông đảo khách mời tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) ở thủ đô Washington, Thủ tướng cho biết rất vui mừng chứng kiến quan hệ hai nước Việt - Mỹ đã phát triển vượt bậc sau gần 3 thập niên bình thường hóa quan hệ. 

Mối quan hệ đó đã "đơm hoa kết trái" với nỗ lực của hai bên bằng sự chân thành, lòng tin và trách nhiệm, bằng sự cảm thông, chia sẻ và sự tôn trọng lẫn nhau để đạt được mục tiêu hai quốc gia, hai dân tộc và nhân dân hai nước mong muốn và hướng tới.

Theo Thủ tướng, hai bên đã vượt qua được những khác biệt và đạt được những nguyên tắc nền tảng cho quan hệ hai nước, như đã được khẳng định trong Tuyên bố về tầm nhìn chung Việt - Mỹ khi Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm chính thức Mỹ vào năm 2015, trong đó nhấn mạnh tôn trọng "thể chế chính trị, độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau".

Trong thư gửi Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng năm 2021, Tổng thống Joe Biden cũng nhấn mạnh: "Quan hệ đối tác toàn diện mạnh mẽ, đầy sức sống mà hai nước chúng ta đã và đang cùng nhau xây dựng là dựa trên nền tảng tôn trọng lẫn nhau, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ".

Thủ tướng nhấn mạnh Việt Nam đánh giá cao việc trong những năm qua Mỹ luôn ủng hộ một Việt Nam hùng mạnh, độc lập. Trong 27 năm kể từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ, đã có 4 vị Tổng thống Mỹ liên tiếp đến thăm Việt Nam và để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng nhân dân hai nước. 

Kể từ đầu nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden, nhiều quan chức cấp cao của Mỹ đã đến thăm Việt Nam vào thời điểm khó khăn của đỉnh dịch COVID-19 năm 2021, trong đó có Phó tổng thống Kamala Harris và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin.

"Những nền tảng quan trọng trên đây đã tạo niềm tin và sự phấn khởi cho tôi trong chuyến thăm Mỹ lần đầu tiên trên cương vị Thủ tướng nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Tôi trân trọng cảm ơn ngài chủ tịch CSIS đã mời tôi đến nói chuyện trong bối cảnh hết sức đặc biệt này và sự quan tâm của quý vị" - Thủ tướng nêu.

Nhà lãnh đạo Việt Nam cho biết cuộc trao đổi hôm nay càng thêm ý nghĩa khi diễn ra ngay trước thềm Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN - Mỹ. Đây là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên kể từ năm 2016, thể hiện quyết tâm của các nhà lãnh đạo ASEAN và Mỹ trong tăng cường hợp tác vì hòa bình, ổn định, thịnh vượng trong khu vực và trên thế giới.

Thủ tướng cho biết đại dịch COVID-19 và các chuyển dịch địa chính trị, địa kinh tế, và cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn đang tạo ra những thay đổi bước ngoặt trong cục diện thế giới với nhiều nhân tố khó dự báo, tác động đa chiều tới môi trường an ninh và phát triển của các quốc gia, thuận lợi, cơ hội và khó khăn, thách thức đan xen.

Theo Thủ tướng, chỉ cách đây một vài năm, ít ai có thể ngờ hơn 6 triệu người sẽ thiệt mạng vì đại dịch COVID-19 và cũng ít ai có thể hình dung ra xung đột ngay giữa lòng châu Âu, gây ra những hệ lụy to lớn đối với tình hình an ninh, chính trị, kinh tế, xã hội toàn cầu.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng tình hình quốc tế đang có nhiều biến động sâu sắc, nhanh chóng, khó lường - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH

"Việt Nam không chọn bên mà chọn chính nghĩa"

Trong bài phát biểu, Thủ tướng cho biết sự chân thành, lòng tin và trách nhiệm có vai trò đặc biệt quan trọng để giải quyết những vấn đề đặt ra đối với thế giới hiện nay. Chính việc thiếu vắng sự chân thành, lòng tin và trách nhiệm là một trong những nguyên nhân dẫn đến căng thẳng, xung đột ở nhiều khu vực. Thiếu sự chân thành, tin cậy là nhân tố cản trở nghiêm trọng đến hợp tác song phương giữa các quốc gia cũng như hợp tác đối phó với các thách thức khu vực và toàn cầu.

"Vì vậy, hơn lúc nào hết, chúng ta cần đẩy mạnh xây dựng, củng cố sự chân thành, lòng tin giữa các quốc gia. Đồng thời, mỗi quốc gia cần hành xử một cách có trách nhiệm, thể hiện trước hết ở việc tuân thủ những cam kết của chính mình, tuân thủ luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên Hiệp Quốc, tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau, tôn trọng thể chế chính trị mà mỗi nước đã lựa chọn và được nhân dân ủng hộ, đóng góp vào công việc chung của cộng đồng quốc tế tùy theo khả năng của mình. Chúng ta cần đề cao đối thoại để hiểu biết hơn về nhau, góp phần giải quyết các bất đồng, mâu thuẫn giữa các quốc gia" - Thủ tướng nêu.

Thủ tướng cho rằng đối thoại, hợp tác bình đẳng, cùng có lợi trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau là một trong những phương thức giải quyết hữu hiệu nhất đối với những tồn tại giữa các quốc gia cũng như trong việc xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn.

Thủ tướng chỉ ra ASEAN chính là một ví dụ minh chứng về giá trị của sự chân thành, lòng tin và trách nhiệm trong việc góp phần giải quyết những vấn đề khu vực, toàn cầu.

Trong bài phát biểu tại CSIS, Thủ tướng nhấn mạnh thông điệp khát vọng phát triển của Việt Nam gắn liền với khát vọng hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển của cả khu vực và thế giới.

"Tôi mong muốn Mỹ và các đối tác quan tâm sâu sắc, hợp tác, hỗ trợ Việt Nam hiện thực hóa khát vọng tầm nhìn chiến lược đó. Đồng thời, điều này sẽ mở ra những cơ hội rất lớn cho hợp tác toàn diện và sâu sắc hơn giữa Việt Nam với Mỹ và các nước" - ông nói.

Thủ tướng cũng chia sẻ và khẳng định những quan điểm của Việt Nam về thể hiện sự chân thành, củng cố niềm tin và tăng cường trách nhiệm trong hợp tác với các quốc gia, khu vực và cộng đồng quốc tế.

"Trong một thế giới đầy biến động, cạnh tranh chiến lược và nhiều sự lựa chọn, Việt Nam không chọn bên mà chọn chính nghĩa, sự công bằng, công lý và lẽ phải trên cơ sở các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên Hiệp Quốc; bình đẳng, tất cả cùng có lợi, cùng thắng" - ông nhấn mạnh.

Theo Thủ tướng, chính vì lẽ đó, trong giải quyết các tranh chấp, xung đột ở khu vực và trên thế giới, trong đó có Biển Đông - một vùng biển quan trọng với các nước trong và ngoài khu vực, Việt Nam luôn chủ trương duy trì hòa bình, ổn định, bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không; bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp, giải quyết bất đồng bằng các biện pháp hòa bình, thông qua đối thoại, trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS 1982); thực hiện hiệu quả và đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), phấn đấu xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) thực chất, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng quan hệ Việt - Mỹ đã phát triển vượt bậc sau gần ba thập niên bình thường hóa quan hệ - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH

"Muốn đi xa phải có bạn bè"

Thủ tướng cho biết Việt Nam luôn mong muốn tăng cường quan hệ hợp tác với Mỹ trên cơ sở chân thành, tiếp tục củng cố lòng tin, tăng cường trách nhiệm của cả hai bên, vì lợi ích chung của nhân dân hai nước, vì hòa bình, hợp tác và phát triển của khu vực và thế giới.

"Để hoàn thành các mục tiêu phát triển của quốc gia, Việt Nam không thể đi một mình. Muốn đi xa phải có bạn bè" - ông nêu thông điệp.

Với việc Mỹ và nhiều quốc gia đang hướng về khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, trong khi Việt Nam đang đẩy mạnh thực hiện các mục tiêu phát triển đầy khát vọng, Thủ tướng cho biết Việt - Mỹ đang đứng trước những cơ hội mới để đưa quan hệ đối tác toàn diện phát triển ổn định, lâu dài, thực chất, hiệu quả, đi vào chiều sâu, nhất là về kinh tế, thương mại, đầu tư, khoa học công nghệ, chuyển đổi số, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, chống biến đổi khí hậu… và trong giải quyết các vấn đề quốc tế, khu vực.

"Cùng với các lĩnh vực hợp tác truyền thống, hai bên cần hướng tới những lĩnh vực hợp tác của tương lai. Tôi đặc biệt muốn nhấn mạnh ba lĩnh vực quan trọng có nhiều tiềm năng hợp tác giữa hai nước thời gian tới - đó là tăng trưởng xanh, đổi mới công nghệ, chuyển đổi số và đa dạng hóa chuỗi cung ứng" - ông nói.

Kết thúc bài phát biểu kéo dài khoảng 1 tiếng, Thủ tướng cho biết sự chân thành, lòng tin và trách nhiệm là chìa khóa để các quốc gia giải quyết các vấn đề còn bất đồng, khác biệt trong một thế giới đầy biến động như hiện nay. Sự chân thành, lòng tin và trách nhiệm cũng đã góp phần quan trọng tạo nên sự phát triển mạnh mẽ của quan hệ Việt - Mỹ trong gần 30 năm qua.

"Tôi tin tưởng rằng, đây cũng sẽ là những nhân tố chủ đạo định hướng, thúc đẩy, đưa quan hệ đối tác toàn diện Việt - Mỹ lên tầm cao mới, thực chất, hiệu quả hơn trong những năm tới" - Thủ tướng nêu.

Thủ tướng đến Washington, bắt đầu chuyến thăm và làm việc tại Mỹ

TTO - Lúc 1h45 sáng 11-5 giờ địa phương (12h45 trưa nay giờ Việt Nam), chuyên cơ chở Thủ tướng Phạm Minh Chính và đoàn đại biểu cấp cao đáp xuống sân bay quân sự Andrews, thủ đô Washington D.C (Mỹ), bắt đầu chuyến thăm, làm việc tại Mỹ.