Bị cáo Trương Quốc Cường tại phòng xử án - Ảnh: DANH TRỌNG
Sáng 13-5, phiên xét xử cựu thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường và 13 bị cáo trong vụ án buôn thuốc giả liên quan đến Công ty VN Pharma tiếp tục phần xét hỏi.
Trả lời thẩm vấn, cựu thứ trưởng thừa nhận trách nhiệm là người đứng đầu Cục Quản lý dược, Bộ Y tế (thời điểm xảy ra vụ án).
Theo bị cáo, quy trình đăng ký thuốc, trước đây quy chế có nội dung phân công nhóm trưởng, báo cáo thủ trưởng. Năm 2007, quy chế cao hơn, bỏ hết các nội dung này nên bị cáo không được nghe cấp dưới báo cáo, từ đó dẫn đến sai phạm.
Chủ tọa truy vấn: "Việc cấp thuốc của doanh nghiệp nước ngoài phải qua Cục Lãnh sự. Tuy nhiên, thuốc mang nhãn mác Health 2000 của VN Pharma nhập khẩu vào Việt Nam không có qua Cục Lãnh sự".
Ông Cường cho hay có được cấp dưới tham mưu, áp dụng công văn cũ, không phải qua Cục Lãnh sự. Nhưng ông không nghe, bảo phải qua Cục Lãnh sự. Tuy nhiên, thực tế không có loại giấy tờ này khi thuốc nhập khẩu vào Việt Nam.
"Thời gian bị cáo làm cục trưởng thì thiếu mỗi giấy tờ này. Bị cáo thấy có thiếu sót?", chủ tọa đặt câu hỏi.
Ông Cường thừa nhận "có thiếu sót" và cho hay trong quy trình thẩm định mới không có báo cáo cục trưởng, ông chỉ là người đứng đầu, phụ trách chung, việc thẩm định đã được giao cụ thể cho từng cấp và "bị cáo không trực tiếp làm nên không phát hiện ra".
"Việc thiếu sâu sát như vậy dẫn đến hậu quả đặc biệt nghiêm trọng như thế thì bị cáo thấy trách nhiệm của mình đến đâu?", chủ tọa truy vấn.
Bị cáo Cường đáp: "Bị cáo là người đứng đầu, mọi việc xảy ra bị cáo xin nhận hoàn toàn trách nhiệm. Tuy nhiên mong tòa xem xét vì bị cáo không được cấp dưới báo cáo. Nhưng vụ việc đã xảy ra thì bị cáo xin nhận trách nhiệm là người đứng đầu".
Hội đồng xét xử thẩm vấn các bị cáo - Ảnh: DANH TRỌNG
Giả thích về cáo buộc không có biện pháp ngăn chặn khi cơ quan điều tra đã có cảnh báo về lô thuốc này không rõ nguồn gốc xuất xứ, ông Cường cho hay, cách đây hơn chục năm, ông cũng đã chủ động đi xác minh về thông tin này.
Tuy nhiên, cựu thứ trưởng do hay do thông tin phản hồi không rõ ràng, đặc biệt "khi bị cáo trao đổi thì các phòng chức năng không có phòng nào tham mưu cho bị cáo có thể thu hồi số thuốc này".
Nghe bị cáo Cường nói, chủ tọa giải thích: "Đây là sai lầm lớn, nếu lúc đó bị cáo thận trọng và phối hợp, báo cáo bộ trưởng Bộ Y tế, các chuyên ngành thì hậu quả không đến mức như vậy.
Nhưng bị cáo đã rất thờ ơ. Bị cáo cho rằng phải đủ văn bản pháp lý mới làm, đó chính là sự không nhanh nhạy của bị cáo".
Theo cáo buộc, từ năm 2008 - 2014, ông Trương Quốc Cường là cục trưởng Cục Quản lý dược, phó chủ tịch thường trực Hội đồng xét duyệt thuốc Bộ Y tế, là người chịu trách nhiệm trước bộ trưởng Bộ Y tế và trước pháp luật về mọi hoạt động của Cục Quản lý dược.
Bị cáo Cường là người chịu trách nhiệm quản lý toàn bộ hoạt động của nhóm thẩm định nhưng đã không quản lý được kết quả thẩm định và để cấp dưới có nhiều sai phạm dẫn đến 7 hồ sơ không đủ điều kiện nhưng vẫn được thẩm định đạt, đề nghị cấp số đăng ký.
Những sai phạm từ khâu thẩm định là một trong những nguyên nhân trực tiếp dẫn đến hậu quả thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ, giả nhãn mác Health 2000 Canada được nhập khẩu vào Việt Nam tiêu thụ cho người bệnh.
Đáng chú ý, từ trước khi cấp phép cho thuốc lưu hành, cựu thứ trưởng Trương Quốc Cường đã nhận được cảnh báo của cơ quan điều tra nhưng không đình chỉ lưu hành, thu hồi thuốc giả.
Sau khi xảy ra vụ án VN Pharma giai đoạn 1, Cục Quản lý dược đã có văn bản gửi Đại sứ quán Canada tại Việt Nam để xác minh thông tin Công ty Health 2000 Canada.
Cơ quan điều tra và Bộ Y tế Canada đã có 2 email gửi Cục Quản lý dược với nội dung: "Cả Helix Pharmaceuticals Inc. và Health 2000 Inc. đều không sở hữu giấy phép sản xuất thuốc hợp lệ... do đó các công ty này không có bất kỳ sản phẩm nào được cấp phép lưu hành tại Canada".
Cán bộ của phòng đăng ký thuốc đã in 2 email trên ra và báo cáo cục trưởng, tuy nhiên ông Cường chỉ bút phê vào báo cáo nội dung ngắn gọn: "cần có con dấu + chữ ký".
Tiếp đó, khi lần thứ hai được cấp dưới báo cáo nội dung trên, ông Cường cũng chỉ bút phê vào phiếu trình với nội dung: "Tôi đã đề nghị cần có công văn chính thức. Đề nghị lưu hồ sơ báo cáo cơ quan chức năng khi có yêu cầu".
Viện kiểm sát cho rằng mặc dù nhận được các thông tin cảnh báo trên nhưng ông Cường không quyết định đình chỉ lưu hành, thu hồi, dẫn đến hậu quả là sau ngày 21-11-2014, 4 loại thuốc giả nhãn mác Health 2000 Canada vẫn được cung cấp cho các đơn vị kinh doanh dược, các cơ sở y tế để bán, sử dụng điều trị cho người bệnh, có trị giá hơn 3,7 tỉ đồng.
Truy tố thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường vì liên quan vụ buôn bán thuốc giả TTO - Viện kiểm sát cáo buộc thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường đã thực hiện không đúng, không đầy đủ trách nhiệm được giao, để 6/7 loại thuốc giả nhãn mác Health 2000 được nhập khẩu và tiêu thụ tại Việt Nam.