3 cao tốc cần hơn 84.000 tỉ đồng
Chiều 13.5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) tiếp tục họp phiên thứ 11 cho ý kiến về việc trình QH xem xét, quyết định chủ trương đầu tư 3 dự án đường cao tốc trọng điểm phía nam, gồm: Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng; Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột; Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1).
 |
Các dự án cao tốc trọng điểm phía nam vẫn chưa rõ ràng về nguồn vốn Hiền Lương |
Theo tờ trình của Chính phủ, tổng mức đầu tư của 3 dự án là hơn 84.600 tỉ đồng. Trong đó, dự án đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (dài 188,2 km) sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 44.691 tỉ đồng, dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (53,7 km) khoảng 17.837 tỉ đồng, dự án cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột (117,5 km) khoảng 21.935 tỉ đồng.
Các dự án sử dụng từ 5 nguồn vốn: nguồn vốn thuộc Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 đã được phân bổ của Bộ GTVT (khoảng 33.494 tỉ đồng); nguồn vốn từ Chương trình phục hồi, phát triển
KT-XH (gọi tắt chương trình, khoảng 9.620 tỉ đồng); nguồn ngân sách địa phương tham gia đầu tư (khoảng 8.358,5 tỉ đồng); nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách T.Ư năm 2021 (khoảng 13.796 tỉ đồng); và nguồn vốn năm 2026 được ưu tiên bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030.
Cần nghiên cứu kỹ lưỡng, giải trình thuyết phục
Nêu ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch QH Vương Đình Huệ đặc biệt lưu ý tính khả thi về nguồn vốn của cả 3 dự án. Lấy ví dụ, dự án cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Chủ tịch QH cho biết, theo báo cáo của Chính phủ sẽ áp dụng cơ chế chỉ định thầu để giảm 5%, khoảng 708 tỉ đồng, nên nhu cầu vốn trong giai đoạn 2022 - 2025 sẽ giảm xuống chỉ còn 16.845 tỉ đồng, thay vì 17.553 tỉ đồng. Chủ tịch QH đề nghị phải ghi đủ tổng mức đầu tư là 17.533 tỉ đồng, còn tiết kiệm được ở đâu và như thế nào thì sau này mới tính.
Chưa xem xét việc phân bổ vốn 3 chương trình mục tiêu quốc gia
Tại phiên họp ngày 13.5, UBTVQH không đồng ý xem xét, biểu quyết thông qua các kế hoạch phân bổ vốn ngân sách T.Ư giai đoạn 2021 - 2025 và năm 2022 cho các bộ, ngành T.Ư và địa phương thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia với tổng số vốn khoảng 100.000 tỉ đồng do còn nhiều vấn đề cần phải được Chính phủ rà soát, giải trình cụ thể với UBTVQH. UBTVQH cũng chưa đồng ý xem xét việc bổ sung kế hoạch đầu tư vốn ngân sách T.Ư năm 2022 khoảng 18.000 tỉ đồng cho các bộ, cơ quan T.Ư và địa phương với lý do tương tự. UBTVQH thống nhất đề nghị Chính phủ chuẩn bị lại các tờ trình nói trên để trình lại UBTVQH quyết định.
Cũng trong chiều 13.5, UBTVQH bế mạc phiên họp thứ 11 sau 3 ngày làm việc.
Tương tự, đối với nguồn vốn đầu tư công trung hạn đã được phân bổ cho Bộ GTVT nay chuyển sang cho các dự án hay nguồn vốn cam kết từ ngân sách địa phương, vốn tăng thu tiết kiệm chi năm 2021, Chủ tịch QH cũng cho là con số chưa chắc chắn vì tới nay Chính phủ vẫn chưa có báo cáo cụ thể nào. Riêng nguồn vốn từ chương trình, Chủ tịch QH cho rằng “rõ nhất” nhưng số vốn lại quá bé, chiếm khoảng hơn 10% trong tổng mức đầu tư các dự án. Trong khi đó, chính nhờ số vốn này mà các dự án lại được hưởng các cơ chế đặc thù của chương trình.
Ngoài ra, việc chuẩn bị đầu tư, phân cấp cho địa phương, tính khả thi về vận hành, thu phí… cũng còn nhiều vấn đề cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, giải trình thuyết phục.
Giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể thay mặt Chính phủ nhận trách nhiệm vì tới nay Chính phủ chưa trình được danh mục dự án của chương trình và khoản tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách T.Ư năm 2021. Đối với khoản tiết kiệm được nguồn vốn đã phân bổ cho Bộ GTVT, ông Thể nói sau khi rà soát thì tiết kiệm được hơn 11.700 tỉ đồng để chuyển cho các dự án khác. Riêng đối với nguồn vốn 8.300 tỉ cam kết của các địa phương, ông Thể giải thích do quá gấp nên các tỉnh thống nhất để UBND tỉnh gửi văn bản cam kết trước trong khi chờ HĐND tỉnh thông qua nghị quyết. “Hy vọng trước khi QH thảo luận thì sẽ có nghị quyết của các địa phương liên quan đến 8.300 tỉ này”, ông Thể nói.