Việc này sẽ khiến các bệnh viện (BV) ngưng khám chữa bệnh (KCB) bảo hiểm y tế (BHYT) hoặc bệnh nhân (BN) dù có BHYT cũng phải bỏ tiền túi ra trả.

Đưa bệnh viện vào thế khó, bệnh nhân vào thế kẹt

Ngày 9.5, Bộ Y tế có Công văn số 2348 về việc bãi bỏ Công văn số 2009 ngày 12.4.2018 của Bộ này gửi Bảo hiểm xã hội VN (BHXH VN) về thanh toán các dịch vụ kỹ thuật (DVKT) sử dụng máy mượn, máy do các đơn vị trúng thầu vật tư, hóa chất đặt.

Xét nghiệm tại Bệnh viện Chợ Rẫy BVCC

Lập tức ngày 12.5, BHXH VN có Công văn 126 gửi BHXH các tỉnh, thành phố, BHXH Bộ Quốc phòng và BHXH Công an nhân dân về việc bãi bỏ Công văn 2009 của Bộ Y tế. Theo đó, BHXH VN đề nghị BHXH các tỉnh dừng thanh toán theo chế độ BHYT đối với chi phí DVKT thực hiện từ các máy đặt, máy mượn theo Công văn 2009 nêu trên từ ngày 9.5. Ngoài ra, báo cáo tình hình máy đặt, máy mượn theo Công văn 2009 của Bộ Y tế trên địa bàn tỉnh, thành phố đang sử dụng tại các cơ sở KCB để thực hiện DVKT cho BN BHYT đến ngày 9.5. Đề nghị BHXH các tỉnh nghiêm túc thực hiện, báo cáo BHXH VN trước ngày 20.5.

Công văn của Bộ Y tế và BHXH VN đưa ra một cách cấp bách khiến các BV và sở y tế trở tay không kịp. Nguồn tin của PV Thanh Niên cho hay, BV Chợ Rẫy (TP.HCM) đã có công văn hỏa tốc gửi Bộ Y tế và BHXH VN liên quan đến việc bãi bỏ Công văn 2009. BV Chợ Rẫy cho rằng, sau khi nhận được Công văn 2348 của Bộ Y tế và Công văn 126 của BHXH VN, Đảng ủy, Ban Giám đốc BV đã họp khẩn và thống nhất gửi đến Bộ Y tế, BHXH VN kiến nghị một số nội dung. Theo đó, BV Chợ Rẫy xin tiếp tục được thanh toán chi phí DVKT sử dụng trên máy mượn, máy đặt của các công ty trúng thầu vật tư, hóa chất hoặc có lộ trình cho phép chuyển đổi dần trong thời gian tìm giải pháp khác thay thế.

Theo lý giải, BV Chợ Rẫy là BV đa khoa tuyến cuối duy nhất đóng trên địa bàn TP.HCM, tiếp nhận BN nặng, vượt khả năng của các BV tỉnh thành phía Nam và Tây nguyên. Hằng năm, khi chưa có dịch, BV tiếp nhận KCB cho hơn 1,5 triệu lượt BN ngoại trú (BHYT chiếm 60%) và 150.000 lượt BN nội trú (BHYT chiếm 80%), số lượng BN BHYT là rất lớn. Trong khi đó, 80% hệ thống máy xét nghiệm hiện hoạt động tại BV là máy mượn, máy đặt từ các công ty trúng thầu vật tư, hóa chất. Danh mục kỹ thuật được thực hiện trên các máy này là những xét nghiệm thiết yếu phục vụ cho chẩn đoán và điều trị BN. Nếu không được thanh toán chế độ BHYT đối với DVKT xét nghiệm thực hiện trên máy mượn, máy đặt nói trên sẽ dẫn đến hai khả năng.

Thứ nhất, BV Chợ Rẫy dừng thực hiện tất cả xét nghiệm trên các máy mượn, máy đặt từ các công ty trúng thầu vật tư, hóa chất. Điều này đồng nghĩa BV sẽ ngưng hoạt động vì không đủ các cận lâm sàng để phục vụ cho việc chẩn đoán, điều trị và tính mạng của người bệnh chắc chắn sẽ bị đe dọa.

Thứ hai, để không ảnh hưởng và đe dọa tính mạng người bệnh, BV Chợ Rẫy sẽ tiếp tục thực hiện các xét nghiệm trên các máy mượn, máy đặt nhưng BN phải tự thanh toán chi phí, và điều này sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi của BN BHYT; đồng thời có khả năng sẽ gây ra tác động lớn đến an sinh xã hội.

“Vì quyền lợi chính đáng của BN BHYT (về tài chính và sức khỏe), một lần nữa, BV Chợ Rẫy khẩn thiết kính trình Bộ Y tế, BHXH VN tiếp tục thanh toán theo chế độ BHYT chi phí DVKT thực hiện trên máy mượn, máy đặt nói trên hoặc có lộ trình cho phép BV chuyển đổi dần sang giải pháp khác thay thế”, một lãnh đạo BV Chợ Rẫy kiến nghị.

Công văn 2009 ra đời trong bối cảnh nào ?

Thực hiện ý kiến kết luận của Bộ trưởng Bộ Y tế và Tổng giám đốc BHXH VN tại cuộc họp giao ban quý 1/2018, trong đó có nội dung liên quan việc thanh toán DVKT thực hiện bằng máy mượn, máy do đơn vị trúng thầu vật tư, hóa chất đặt tại các cơ sở y tế công lập. Để bảo đảm quyền lợi cho người bệnh có thẻ BHYT, đồng thời để các cơ sở KCB thực hiện được các DVKT theo yêu cầu chuyên môn, phục vụ công tác KCB cho người bệnh có thẻ BHYT, Bộ Y tế đã ban hành Công văn 2009 ngày 12.4.2018 về thanh toán các DVKT sử dụng máy mượn, máy do các đơn vị trúng thầu vật tư, hóa chất đặt.

Theo công văn này, Bộ Y tế nêu, hiện nhu cầu trang thiết bị phục vụ công tác xét nghiệm, chẩn đoán, điều trị của các cơ sở KCB là rất lớn, trong khi ngân sách Nhà nước và các nguồn hợp pháp để đầu tư có hạn. Mặt khác, có nhiều loại vật tư, hóa chất, kể cả vật tư, hóa chất các địa phương đã đấu thầu tập trung, một số nhà cung cấp có chính sách bán với giá thống nhất trong toàn quốc hoặc địa phương, không phân biệt đơn vị có hay không có máy và sẵn sàng đặt máy tại các đơn vị trúng thầu vật tư, hóa chất hoặc các đơn vị có số lượng sử dụng lớn. Theo ý kiến của nhiều đơn vị, địa phương, nếu đã tổ chức đấu thầu theo đúng quy định thì việc các đơn vị trúng thầu đặt máy để đơn vị thực hiện dịch vụ là rất cần thiết.

Căn cứ vào Công văn số 16661 ngày 8.12.2017 của Bộ Tài chính, BHXH VN đã có Công văn số 386 ngày 31.1.2018 gửi Bộ Y tế và Công văn số 701 ngày 2.3.2018 gửi BHXH các tỉnh, thành phố trên cả nước có ý kiến không có cơ sở thanh toán chi phí DVKT thực hiện bằng máy mượn hoặc đặt tại các cơ sở y tế. Bộ Y tế thấy phần lớn các máy thực hiện theo hình thức này là máy thực hiện các xét nghiệm, chẩn đoán cơ bản, nếu không có các máy này thì nhiều BV không thực hiện được việc KCB. Nếu BHXH không thanh toán thì các BV phải thu của người có thẻ BHYT. Do vậy, nếu dừng không thanh toán BHYT thì sẽ không bảo đảm quyền lợi của người có thẻ BHYT. Bộ Y tế đã có Công văn số 1289 ngày 12.3.2018 gửi Bộ Tài chính nêu rõ việc này và xin ý kiến để hướng dẫn thực hiện.

Trong khi chờ Bộ Tài chính có công văn trả lời chính thức về việc này, để bảo đảm quyền lợi cho người bệnh có thẻ BHYT, đồng thời để các cơ sở KCB có máy để thực hiện các DVKT theo yêu cầu chuyên môn, Bộ Y tế đề nghị BHXH VN chỉ đạo BHXH các cấp tiếp tục thanh toán chi phí KCB BHYT của các DVKT thực hiện bằng các máy do các đơn vị trúng thầu vật tư, hóa chất cho mượn hoặc đặt theo kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định của luật Đấu thầu và hợp đồng đã ký. Sau khi hết hợp đồng, nếu tiếp tục thực hiện thì phải quy định rõ trong hồ sơ mời thầu đơn vị trúng thầu chịu trách nhiệm cung cấp máy hoặc xây dựng định mức sử dụng tài sản công và làm thủ tục thuê máy theo quy định của Nghị định 151/2017 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của luật Quản lý, sử dụng tài sản công. Các cơ sở KCB phải tuân thủ quy trình chuyên môn trong chỉ định sử dụng các dịch vụ.

Tuy nhiên, ngày 9.5, Bộ Y tế có Công văn 2348 về việc bãi bỏ Công văn 2009 ngày 12.4.2018 của Bộ này.