Vài câu hát trong ca khúc Đi trong mùa hè khiến một bộ phận khán giả phản ứng cho là kỳ thị giới - Ảnh chụp màn hình

1. Tôi tình cờ lọt vào một lớp học nghệ thuật trong một nhà cộng đồng khá cũ và cổ ở Anh cách đây nhiều năm. Trước khi các trò chuẩn bị thu dọn đồ nghề ra về, ông thầy già hỏi các bạn thanh thiếu niên mới bước chân vào môn hội họa "Đâu là giới hạn của nghệ thuật và sự sáng tạo?".

Nhiều câu trả lời ngô nghê về "nghĩ khác lạ", "không vượt ranh giới đạo đức", "nghệ thuật không có giới hạn"... Ông thầy gốc Ireland thì nói đến những giới hạn về giác quan của mỗi người, những giới hạn về văn hóa khác nhau, những ranh giới mờ của các loại hình tác phẩm, và đường biên giữa nghệ thuật và đạo đức. 

Tất nhiên những gợi mở này phải mất rất nhiều thời gian và buổi học để mỗi bạn trẻ kia hấp thụ và định hình trên những tác phẩm của mình.

2. Chúng ta không còn nhìn thấy một màu trong phản hồi của công chúng với những tác phẩm nghệ thuật trong âm nhạc, điện ảnh, hội họa với xã hội tự do thông tin và biểu đạt như bây giờ. Một số tác phẩm nghệ thuật có thể khơi dậy sự vui thích ở một số người, nhưng có thể tạo ra sự lo lắng, bất an và cả tức giận ở một số người khác. Chúng có thể chia rẽ công chúng và trở thành điểm tranh luận.

Hôm nay cộng đồng mạng lại mất rất nhiều công sức để phê bình tác phẩm mới Đi trong mùa hè của Đen. Đó là lời nói đùa - "anh đùa đấy" như phần phân bua trong bài hát - hay đó là tác phẩm cổ vũ cho tinh thần "misogyny" - kỳ thị nữ giới. Một hiện tượng không phải là mới trong tinh thần của rap. 

Rap đã trở thành một hiện tượng văn hóa trong xã hội ở New York những năm 1970. Kỳ thị phụ nữ được phân loại là một hệ tư tưởng làm giảm phụ nữ xuống đối tượng sở hữu, sử dụng hoặc lạm dụng của nam giới được thấy nhiều trong các bài rap tiếng Anh. 

Khi so sánh các thể loại âm nhạc phổ biến ở Mỹ, có thể thấy việc sử dụng misogyny và chủ đề tình dục được thể hiện nhiều trong lời bài hát.

Với rap, đôi khi ngôn từ được "làm quá" một chút.

3. Âm nhạc có xu hướng tác động mạnh mẽ và ảnh hưởng đến tâm trí, thái độ và bản sắc của thanh thiếu niên mỗi ngày. Tất nhiên chúng ta sẽ mong giới nghệ sĩ, những người có ảnh hưởng sẽ mang đến những tư tưởng khai phóng. Nhưng nghệ thuật là tác phẩm của sáng tạo khó định lượng về giới hạn. 

Kết quả của việc kìm hãm các ý tưởng và biểu hiện nghệ thuật đôi khi hạn chế sự đa dạng của cách diễn đạt. Món quà của một nghệ sĩ với thế giới không chỉ là một tác phẩm đẹp, để đời mà còn là di sản tích cực cho nhiều thế hệ sau.

Nghệ thuật, giống như bất kỳ hệ thống nào, được tạo thành từ thông tin. Mỗi nét vẽ, mỗi nốt nhạc đều tạo ra thông tin kết nối giữa tác giả và công chúng. Thông tin không được hiểu đầy đủ có thể gây ra các phản ứng khác nhau giữa những người tiếp nhận. Do đó công chúng có quyền tiếp nhận hay phê bình bất kỳ tác phẩm nghệ thuật nào.

Các tác phẩm nghệ thuật trên các phương tiện truyền thông không phải là nguyên nhân cho bất bình đẳng giới, bạo lực gia đình, kỳ thị sắc tộc, bạo lực nói chung... Chúng ta không thể đổ lỗi cho truyền thông hay các sản phẩm nghệ thuật vì các hành vi "lỗi" của con người.

Thật khó để khẳng định nghệ sĩ phải có bất kỳ loại trách nhiệm xã hội nào, nhưng họ chắc chắn có ảnh hưởng đến xã hội của chúng ta. Một nghệ sĩ có thể đóng nhiều vai trò khác nhau và được coi là người đứng đầu danh sách tác động đối với cộng đồng, cũng như xã hội và văn hóa nói chung.

Câu chuyện không chỉ của Đen hay bất kỳ nghệ sĩ nào mà có lẽ tác phẩm sẽ cần phải tiến hóa theo nhận thức thời đại của công chúng để chúng có thể sống và tạo ra những thay đổi tích cực trong xã hội.

Khi chúng ta nhận ra được những hạt sạn trong một tác phẩm, có nghĩa chúng ta đang tiến hóa/tiến bộ.

Đen Vâu lên tiếng về ca từ bị cho là 'coi thường phụ nữ, bạo lực gia đình'

TTO - Những ngày qua, đoạn ca từ 'Đi trong mùa hè' của Đen gây tranh cãi với ý khuyên người vợ 'trật tự', không được phản biện khi chồng xem bóng đá, hay chồng có thể sẽ 'vũ phu', biến thành 'lực lượng vũ trang'.