Ngày 16.5, trả lời PV Thanh Niên về vấn đề thanh toán dịch vụ kỹ thuật (DVKT) thực hiện trên máy mượn, máy đặt, Phó tổng giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn cho biết sáng 16.5, Bộ trưởng Bộ Y tế đã có cuộc họp với BHXH Việt Nam.
Theo đó, 2 bên thống nhất Bộ Y tế có công văn gửi BHXH Việt Nam thay thế Công văn 2009 đã được bãi bỏ. Tinh thần công văn mới là sẽ thanh toán DVKT trên máy mượn, máy đặt theo hết hạn hợp đồng thầu hóa chất xét nghiệm (XN) (ví dụ hợp đồng thầu tháng 5.2022 thì kéo dài đến tháng 5.2023). Trong thời gian đó, các đơn vị phải thay đổi hình thức sử dụng như cho, tặng, xác lập quyền sở hữu, thuê… và đề nghị các bệnh viện (BV) làm triệt để.
Trước đó, ngày 9.5, Bộ Y tế có Công văn 2348 công bố hủy Công văn 2009 ngày 12.4.2018 của bộ này về việc thanh toán các DVKT sử dụng máy mượn, máy đặt. Tiếp đến, BHXH Việt Nam ngày 12.5 có Công văn 1261 thực hiện chỉ đạo Công văn 2348 của Bộ Y tế.
“Nghị định 151 quy định thuê, liên doanh liên kết, mua, cho và tặng. Nếu cho, tặng thì BV xác lập quyền sở hữu toàn dân (như một nguồn ngân sách nhà nước mua); nếu thuê thì thỏa thuận hợp đồng. Nếu liên doanh liên kết thì phải có đề án, góp vốn ra sao, hình thức như thế nào, ăn chia… rành mạch trong hợp đồng. Không còn hình thức mượn, đặt nữa”, ông Phạm Lương Sơn nói.
Theo một chuyên viên chuyên về đấu thầu trang thiết bị y tế, có nhiều bất cập mà cơ sở y tế khó có thể thuê hoặc mua được máy XN. Thứ nhất, nếu thuê máy thì phải thuê thiết bị mới, nhưng không thể thuê theo định kỳ 1 năm mà phải thuê nhiều năm. Nhưng hóa chất XN đấu thầu là hằng năm, nên không phù hợp vì không ai mua máy mới để cho thuê 1 năm. Nếu không thuê máy XN mới thì thuê máy cũ được không thì cũng không ai hướng dẫn việc này. Thứ hai, chi phí thuê máy XN tính vào đâu khi chi phí dịch vụ y tế chưa được khấu hao vào thiết bị và cơ sở y tế cũng không được thu của người bệnh. Vậy thuê máy XN thì lấy nguồn nào chi trả tiền thuê?
Về thủ tục thuê, cơ sở y tế địa phương thì UBND địa phương phê duyệt; còn cơ sở y tế thuộc Bộ Y tế thì phải gửi Bộ Y tế và Bộ Tài chính thống nhất, sau đó đấu thầu thuê thiết bị. Quy trình đấu thầu thiết bị rất lâu, trong khi việc sử dụng trên bệnh nhân là không thể chờ được. “Thường đa số máy XN là hóa chất “đóng”, tức máy hãng nào xài hóa chất hãng đó, cả thế giới đều thực hiện như vậy. Nếu sử dụng hóa chất của hãng khác cũng được nhưng độ chính xác và độ tin cậy không có, như vậy sẽ ảnh hưởng rất lớn đến người bệnh”, vị này nói.
Theo PGS-TS Lê Đình Thanh, Giám đốc BV Thống Nhất (TP.HCM), nếu nhà nước muốn BV có đủ trang thiết bị thì xuất tiền để BV mua sắm. Nhưng dù có mua máy XN tốt, máy của các hãng nổi tiếng thì càng giống như chỉ định thầu, vì mua máy nào phải đấu thầu hóa chất máy đó, mà đâu chỉ xài một năm, nguyên tắc đấu thầu hóa chất là hằng năm. Về giá hóa chất XN bán thống nhất trên toàn quốc, do đó cứ để cho BV đấu thầu, công ty nào trúng thầu hóa chất XN thì cho thuê hoặc cho mượn máy. Một lãnh đạo BV kiến nghị, trong y tế, đặc biệt là trong lĩnh vực XN, rất đặc thù, nên chăng cần chỉnh sửa, bổ sung thêm quy định cho đặt và mượn tài sản để phù hợp với thực tiễn hơn là đi mua và thuê tài sản trả tiền.