Trong báo cáo mới phát hành, ông Michael Kokalari, Kinh tế trưởng Tập đoàn VinaCapital cho biết, VN-Index đã giảm 11% vào tuần trước và giảm 21% so với đầu năm sau khi chỉ số này gần như đi ngang từ đầu năm cho đến cuối tháng 3.

"Trong khi đó, nền kinh tế Việt Nam đang trong giai đoạn phục hồi mạnh mẽ, điều đang thúc đẩy tăng trưởng lợi nhuận đầy ấn tượng, nên tác nhân chính cho việc giảm điểm của chỉ số VN-Index chính là sự sụt giảm liên tục trên thị trường chứng khoán toàn cầu", ông Michael Kokalari chỉ ra nguyên nhân chính dẫn đến đà lao dốc của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Thị trường chứng khoán toàn cầu sụt giảm

Kinh tế trưởng VinaCapital chỉ ra sự sụt giảm liên tục trên thị trường chứng khoán toàn cầu chủ yếu là do kế hoạch tăng lãi suất mạnh của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed). Bên cạnh đó, các thị trường chứng khoán mới nổi/cận biên sẽ gánh chịu áp lực từ mức tăng giá trị 15% so với cùng kỳ năm ngoái của đồng USD, bởi sự tăng giá của đồng USD thường không thúc đẩy các nhà đầu tư bỏ vốn vào các thị trường mới nổi/cận biên.

Bên cạnh vấn đề thị trường chứng khoán toàn cầu đang sụt giảm, ông Michael Kokalari chỉ ra việc các nhà đầu tư buộc phải bán các cổ phiếu liên quan đến cho vay ký quỹ đang tạo ra áp lực nặng nề lên thị trường chứng khoán Việt Nam.

"Số lượng các nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia vào thị trường chứng khoán tại Việt Nam đã tăng gần 70% trong 12 tháng qua, và hầu hết những người mới tham gia thị trường đều có xu hướng thích mở tài khoản giao dịch ký quỹ với hy vọng kiếm được lợi nhuận nhanh chóng trên thị trường chứng khoán", Kinh tế trưởng Tập đoàn VinaCapital nhận định.

"Chúng tôi ước tính rằng số dư ký quỹ đang lưu hành tại các công ty môi giới đã giảm khoảng 25% so với mức cao nhất từ vài tuần trước", ông cho hay.

Tuy nhiên, bên cạnh việc buộc phải bán cổ phiếu, điều được thúc đẩy bởi các lệnh dừng ký quỹ mà các nhà đầu tư cá nhân phải đối mặt, còn có thêm một nhân tố liên quan đến việc bán tháo chứng khoán khác. Một số công ty đã vay tiền với mục đích dành cho việc phát triển bất động sản và/hoặc các dự án khác, nhưng báo chí đã đưa tin rằng các công ty này sau đó đã đi ngược với lời cam kết của họ và sử dụng tiền để tham gia vào thị trường chứng khoán.

"Chúng tôi hiểu rằng Chính phủ hiện đang ngăn chặn tình trạng sử dụng nguồn vốn sai cách này, và đây chính là một nguyên nhân khác dẫn đến việc các nhà đầu tư buộc phải bán cổ phiếu", ông nhận định.

Kinh tế trưởng Tập đoàn VinaCapital nhận định, việc giảm điểm của thị trường chứng khoán Việt Nam là phù hợp với những gì đã diễn ra trên thị trường toàn cầu. Tuy nhiên, không điều gì trong số những lý do này có khả năng ảnh hưởng lớn đến tăng trưởng kinh tế của Việt Nam hoặc đến tổng lợi nhuận của các công ty niêm yết.

Các thế mạnh của thị trường chứng khoán Việt

Ông Michael Kokalari cho biết VN-Index đang giảm mạnh bất chấp nền kinh tế Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ cùng nhiều thế mạnh cơ bản của thị trường chứng khoán. Những điểm mạnh đó bao gồm tỉ lệ P/E kỳ vọng đạt 11.4x so với kỳ vọng tăng trưởng thu nhập đồng thuận đạt 21% đối với các cổ phiếu VN-Index trong năm nay, và mức chiết khấu định giá khoảng 30% so với các quốc gia cùng khu vực.

Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra, trên thị trường tồn tại sự phân hóa hiệu quả đầu tư khá rõ rệt giữa các ngành khác nhau do sự khác biệt giữa các yếu tố cơ bản, và điều này tạo ra cơ hội cho các nhà đầu tư tìm được chỗ trú ẩn trong các cổ phiếu phòng thủ.

Kinh tế trưởng Tập đoàn VinaCapital gợi ý 3 lĩnh vực nổi bật là: tiện ích, hàng tiêu dùng không thiết yếu và công nghệ thông tin. "Giá cổ phiếu của các lĩnh vực này vẫn tăng từ trước đến nay, được hỗ trợ bởi kết quả quý I/2022 tốt", ông cho hay.

Ngoài ba lĩnh vực trên, ông Michael Kokalari cũng nhấn mạnh rằng lợi nhuận của các công ty ngành vật liệu tăng gần 60% so với cùng kỳ năm ngoái trong quý I/2022, được thúc đẩy bởi mức tăng lợi nhuận khoảng 8 lần của các công ty phân bón. Lợi nhuận của các công ty hàng tiêu dùng thiết yếu tăng 45%.

Kinh tế trưởng VinaCapital cũng lưu ý thêm, lợi nhuận của các công ty ngành tài chính tăng gần 30% trong quý I/2022 và được kỳ vọng tăng trưởng 36% trong cả năm tài chính 2022, nguyên nhân chủ yếu bởi tăng trưởng tín dụng toàn ngành đạt 14% và mức tăng của biên lãi ròng tại các ngân hàng thương mại trong nước.