Xe xếp hàng chờ vào trung tâm đăng kiểm trên đường Hồng Hà, TP.HCM - Ảnh: CÔNG TRUNG
Theo TS Khương Kim Tạo - chuyên gia kỹ thuật ô tô, nguyên Phó chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, ô tô trước khi xuất xưởng để bán ra thị trường đều được cấp chứng nhận chất lượng kiểu loại sản phẩm.
Chứng nhận này được cấp sau quá trình kiểm tra, thử nghiệm, đánh giá và chứng nhận sự phù hợp của một kiểu loại xe với các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, quy định hiện hành về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường.
Dựa trên chứng nhận này và giấy tờ mua xe, cơ quan công an cấp đăng ký cho xe đó rồi xe sẽ đi kiểm định tại trung tâm đăng kiểm để cấp sổ kiểm định, dán tem kiểm định trên kính lái mới đạt điều kiện lưu hành.
"Bên công an cấp giấy đăng ký và biển số xe nhằm để quản lý xe thì bên đăng kiểm cấp sổ, dán tem kiểm định lên kính lái để chứng nhận xe đạt tiêu chuẩn và qua thời hạn kiểm định trên tem, giúp cơ quan kiểm soát trên đường phát hiện xe còn thời hạn kiểm định hay không" - ông Tạo giải thích.
Do vậy, theo ông Tạo, có người nói phải kiểm định dán tem cả chu kỳ đầu với ô tô mới xuất xưởng cũng hợp lý, có người bảo không cần kiểm định cũng hợp lý. Nhưng không dán tem kiểm định cho chu kỳ đầu thì khó phát hiện xe quá hạn kiểm định vẫn chạy trên đường. Cơ quan chức năng cần phối hợp nghiên cứu để có giải pháp quản lý phù hợp nếu bỏ kiểm định lần đầu.
"Nên chăng với xe mới thì nghiên cứu bỏ một số hạng mục quy trình kiểm định lần đầu như kiểm tra các thông số phanh, đèn, khí thải… rồi dán tem kiểm định, đồng thời giảm chi phí kiểm định so với các chu kỳ kiểm định tiếp theo" - ông Tạo đề xuất.
Với đề xuất có thể cho các cơ sở bảo dưỡng chính hãng thực hiện chức năng kiểm định xe như các trung tâm đăng kiểm, ông Tạo cho rằng việc này cũng giống như chủ trương xã hội hóa đăng kiểm hiện nay. Nếu cơ sở bảo dưỡng chính hãng đăng ký chức năng là đơn vị đăng kiểm, đảm bảo đủ điều kiện về nhân lực, trang thiết bị thực hiện công tác đăng kiểm xe như một trung tâm đăng kiểm thì được cấp phép hoạt động. Việc này giống như các trung tâm đăng kiểm tư nhân hiện nay.
"Theo quy định hiện nay, phải cấp đăng ký xe rồi mới được đăng kiểm. Nếu chủ xe tại các huyện đảo được phép kiểm định lần đầu trước khi cấp đăng ký xe thì cần tương tác giữa cơ quan quản lý xe với cơ quan đăng kiểm để có giải pháp phù hợp.
Cơ quan đăng kiểm có thể làm đăng kiểm theo số khung, số máy của xe rồi thông báo cơ quan công an xe này đạt điều kiện. Khi công an cấp đăng ký thì điền thêm số biển kiểm soát vào tem đăng kiểm. Như vậy có thể tạo được cơ chế cho các huyện đảo vận hành mà không gây phiền hà tốn kém nhưng hợp pháp, tạo thuận lợi cho người dân" - TS Khương Kim Tạo đề xuất.
Theo ông Nguyễn Văn Quyền - Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam, đề xuất bỏ kiểm định lần đầu với ô tô mới xuất xưởng cũng hợp lý. Nhưng nếu những xe này không dán tem kiểm định trên kính xe thì cơ quan kiểm soát khó phát hiện xe đó đã quá thời hạn kiểm định hay chưa. Do đó cần tính giải pháp hợp lý.
Việc Cục Cảnh sát giao thông đề nghị Cục Đăng kiểm nghiên cứu quy định quy tránh nhiệm của chủ xe trong bảo dưỡng, sửa chữa xe của mình để tránh tình trạng xe bị trục trặc kỹ thuật dẫn đến tai nạn hoặc chết máy gây ùn tắc giao thông, ông Quyền cho biết các nhà sản xuất xe, quy trình quản lý kinh doanh vận tải, đào tạo lái xe đều có hướng dẫn việc này. Hiện nay pháp luật chưa quy định bắt buộc vì không có điều kiện để kiểm soát chặt chẽ nếu được luật hóa.
"Thực tế có xe 1 năm chạy vài chục ngàn km nhưng có xe 1 năm chạy 5.000 km. Do vậy khuyến cáo trách nhiệm của người sử dụng xe biết nguyên tắc bảo đảm xe ở trạng thái kỹ thuật tốt, an toàn trong vận hành cũng như bảo vệ tài sản là chiếc xe đó chứ kiểm soát triệt để thì sẽ khó" - ông Quyền nhận định.
Cục Cảnh sát giao thông đề nghị miễn đăng kiểm lần đầu với ôtô mới TTO - Theo Cục Cảnh sát giao thông, ôtô nhập khẩu, sản xuất, lắp ráp trong nước đã được kiểm tra an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường trước khi bán ra thị trường, do vậy cần xem xét để miễn kiểm tra an toàn kỹ thuật lần đầu.