Sông Amazon nhìn từ trên cao - Ảnh: GETTY IMAGES

Amazon hiện là một trong những con sông dài nhất thế giới, đồng thời là tuyến đường thủy quan trọng hàng đầu khu vực Nam Mỹ.

Trữ lượng nước ngọt ở sông Amazon hiện cao nhất trong tổng số các con sông toàn cầu. Amazon cũng là nơi sinh sống của nhiều loài sinh vật độc đáo như cá heo sông, cá điện hay cá răng đao…

Dù vậy, một thứ không tìm thấy ở sông Amazon: những cây cầu.

Theo Tổ chức Quốc tế về bảo tồn thiên nhiên (WWF), hiện nay hầu như không có chiếc cầu nào bắc qua sông Amazon, đặc biệt trên lưu vực của 3 quốc gia chính Peru, Colombia và Brazil với 30 triệu người sinh sống.

Nếu so với những con sông lớn khác, trường hợp của sông Amazon là điều lạ kỳ. Với sông Nile, chỉ riêng ở thành phố Cairo (Ai Cập) đã có khoảng 9 cây cầu chạy ngang.

Hay bên sông Trường Giang (Trung Quốc) - con sông dài thứ 3 thế giới - có đến hơn 100 cây cầu lớn đã được xây dựng chỉ trong vòng 30 năm qua.

Sông Danube ở châu Âu dù chỉ dài bằng khoảng 1/3 sông Amazon cũng có tới 133 cây cầu bắc qua.

Cầu Imbaba bắc qua sông Nile - Ảnh: ENR

Ông Walter Kaufmann - chủ tịch bộ phận kỹ thuật kết cấu tại Viện Công nghệ liên bang Thụy Sĩ (ETH) ở Zurich - chia sẻ với tạp chí khoa học Live Science rằng con sông rộng lớn này dù chảy qua gần 7.000 cây số nhưng phần lớn đi ngang qua những khu vực dân cư thưa thớt. Có khá ít những nhánh chính của sông chạy trực tiếp qua các thành phố, thị trấn.

Bên cạnh đó, người dân ở gần sông lại có thói quen di chuyển, vận chuyển hàng hóa từ bờ này sang bờ khác bằng thuyền bè.

Theo ông Kaufmann, Amazon cũng không phải là một địa điểm lý tưởng để xây cầu vì có nhiều trở ngại về địa chất. Chẳng hạn, các đầm lầy rộng lớn, đất mềm ở lưu vực Amazon đòi hỏi phải có một nền móng cực sâu. 

Đồng thời, mạng lưới sông ngòi chằng chịt đòi hỏi phải xây dựng rất nhiều nhịp cầu để bắc sang một khoảng cách dài. "Điều này đòi hỏi nguồn tài chính khổng lồ", ông Kaufmann nói.

Thuyền bè vẫn là phương thức di chuyển chính của cư dân khu vực Amazon - Ảnh: NPR

Theo tổ chức Amazon Waters, một khó khăn khác là sự thay đổi lượng nước, độ sâu theo mùa vô cùng khác biệt của dòng sông. Nước sông lên xuống quanh năm, các bờ sông thường xuyên biến đổi bởi lượng phù sa rất lớn ở đây. Đó là một trong những thách thức lớn nhất khi xây cầu.

Khoảng cách giữa 2 bờ theo từng mùa cũng rất khác biệt. Bách khoa Britannica cho biết trong mùa khô từ tháng 6 đến tháng 11, các nhánh sông chính rộng khoảng 3,2-9,7km. Trong khi đó vào mùa mưa, 2 bờ cách nhau đến gần 50km. Mực nước sông giữa 2 mùa có thể dao động khoảng 15m.

Năm 2019, Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro tuyên bố ông muốn có một cây cầu bắc qua Amazon. Đến nay, dự án vẫn chưa triển khai vì kinh phí theo tính toán quá đắt so với lợi ích kinh tế mà cầu sẽ mang lại.

Rừng Amazon bị phá mạnh gần các tuyến đường mới mở

TTO - Năm 2021, trong tổng số diện tích rừng nhiệt đới bị mất toàn cầu, Brazil chiếm hơn 40%. Đáng chú ý, tình trạng mất rừng ở rừng nhiệt đới Amazon được ghi nhận chủ yếu xảy ra gần các con đường mới mở.