Luật BHXH quy định BHXH là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động (NLĐ) khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào Quỹ BHXH.

Theo quy định hiện nay, không riêng gì NLĐ trong nước mà người nước ngoài khi làm việc tại Việt Nam cũng thuộc đối tượng tham gia BHXH.

Việc tham gia BHXH bắt buộc đối với người nước ngoài làm việc tại Việt Nam được quy định như thế nào? Khi tham gia BHXH bắt buộc, người nước ngoài sẽ được hưởng những quyền lợi ra sao?… Đây là những thắc mắc của một số doanh nghiệp tại Việt Nam có nhân sự là NLĐ nước ngoài.

Cơ quan BHXH TP.HCM đã có những giải đáp xoay quanh những thắc mắc trên.

Điều kiện đóng BHXH đối với người nước ngoài

. Phóng viên: NLĐ nước ngoài phải đáp ứng những điều kiện gì khi tham gia BHXH bắt buộc?

+ BHXH TP.HCM: Luật BHXH, Nghị định 143/2018 có quy định về đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đối với NLĐ nước ngoài làm việc tại Việt Nam.

Cụ thể, khoản 1 Điều 2 Nghị định 143/2018 quy định NLĐ là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc khi có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp. Có hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ một năm trở lên với người sử dụng lao động tại Việt Nam.

Chuyên gia nước ngoài làm việc tại BV Chỉnh hình và Phục hồi chức năng Hà Nội. Ảnh: TTXVN

NLĐ được quy định tại khoản 1 Điều 2 Nghị định 143/2018 không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc khi thuộc một trong các trường hợp sau: NLĐ di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Nghị định 11/2016 quy định chi tiết thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam. NLĐ đã đủ tuổi nghỉ hưu.

. NLĐ nước ngoài đóng BHXH tại Việt Nam sẽ được hưởng quyền lợi gì sau khi kết thúc công việc tại Việt Nam?

+ Khi tham gia BHXH bắt buộc, lao động là người nước ngoài được hưởng mọi chế độ như đối với NLĐ Việt Nam gồm có: Chế độ ốm đau; chế độ thai sản; chế độ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; chế độ hưu trí và tử tuất hoặc nhận BHXH một lần.

Điều kiện rút BHXH một lần

. NLĐ nước ngoài phải đáp ứng điều kiện nào để được hưởng BHXH một lần?

+ Theo khoản 6 Điều 9 Nghị định 143/2018, NLĐ là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam, tham gia đóng BHXH bắt buộc sẽ được hưởng BHXH một lần khi có yêu cầu nếu thuộc một trong bốn trường hợp sau:

Thứ nhất, NLĐ đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.

Thứ hai, NLĐ đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ trướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.

Thứ ba, NLĐ đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định nhưng không tiếp tục cư trú tại Việt Nam.

Thứ tư, NLĐ khi chấm dứt hợp đồng lao động, chứng chỉ hành nghề, giấy phép hành nghề hết hiệu lực mà không được gia hạn.

. Mức hưởng BHXH một lần đối với NLĐ nước ngoài làm việc tại Việt Nam được tính như thế nào?

+ Theo Luật BHXH, Nghị định 143/2018 thì mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau: Hai tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.

Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng hai tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

. NLĐ nước ngoài có thể ủy quyền cho người khác nhận BHXH một lần thay được không?

+ Trong trường hợp NLĐ không thể trực tiếp nộp hồ sơ và nhận tiền BHXH một lần thì có thể ủy quyền cho người khác nhận thay theo quy định của pháp luật về ủy quyền.

Cơ quan BHXH chỉ chi trả cho người được ủy quyền theo nội dung ủy quyền (nhận tiền mặt hoặc qua tài khoản cá nhân), không chuyển tiền vào tài khoản của công ty.