Ngày 3-5, một nguồn tin xác nhận Cục Thi hành án dân sự tỉnh Khánh Hòa vừa ban hành quyết định buộc VKSND tỉnh này phải bồi thường cho những người đồng thừa kế thứ nhất của ông Huỳnh Chiếm Phái (sinh năm 1931, mất năm 2015, quê phường Ninh Giang, thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa).
Những người thừa kế thứ nhất của ông Huỳnh Chiếm Phái tại TAND Cấp cao tại Đà Nẵng hồi tháng 5-2022. Ảnh: TẤM AN |
VKS phải bồi thường do làm oan
Theo quyết định nêu trên, Cục Thi hành án tỉnh Khánh Hòa quyết định thi hành án theo yêu cầu của nguyên đơn do ông Huỳnh Chiếm Hoạnh (con trai ông Phái) đại diện cho nguyên đơn là những người đồng thừa kế thứ nhất của ông Phái.
Quyết định nêu kể từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật, nếu bên được thi hành có đơn yêu cầu thi hành án, người phải thi hành án còn phải trả tiền lãi theo mức lãi suất 10%/năm trên số tiền chưa thi hành án.
Người phải thi hành án có trách nhiệm tự nguyện thi hành án trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được hoặc được thông báo hợp lệ quyết định trên.
Ông Huỳnh Chiếm Phái là người bị làm oan trong vụ án xảy ra cách đây 42 năm mà Pháp Luật TP.HCM đã nhiều lần phản ánh.
Theo hồ sơ, khi còn sống, ông Huỳnh Chiếm Phái liên tục kêu oan, yêu cầu trả lại danh dự nhưng không cơ quan tố tụng nào giải quyết. Sau đó, ông Phái ủy quyền cho con trai là ông Hoạnh gửi đơn yêu cầu bồi thường oan nhưng cũng không cơ quan nào giải quyết.
Ông Hoạnh khởi kiện ra TAND thị xã Ninh Hòa yêu cầu VKS tỉnh bồi thường nhưng tòa bảo để VKS giải quyết hành chính.
Trong hai năm 2011-2012, VKSND Tối cao đã có ba văn bản yêu cầu VKS tỉnh tiến hành các thủ tục để bồi thường cho ông Phái theo quy định nhưng VKS tỉnh không thực hiện. TAND thị xã Ninh Hòa thụ lý vụ kiện đòi bồi thường oan của ông Phái nhưng rồi đình chỉ.
Trong khi đó, VKSND tỉnh Khánh Hòa luôn cho rằng đã hết thời hiệu giải quyết nên không xin lỗi, bồi thường. Cục Bồi thường nhà nước - Bộ Tư pháp và một số cơ quan trung ương có nhiều công văn đề nghị VKSND Tối cao chỉ đạo VKS tỉnh giải quyết đơn khiếu nại của gia đình ông Phái.
Mãi đến tháng 8-2019, VKSND tỉnh Khánh Hòa mới cải chính, xin lỗi công khai ông Phái khi ông này đã chết gần bốn năm.
Sau đó, ông Hoạnh có đơn yêu cầu VKSND tỉnh bồi thường theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước. Tuy nhiên, do hai bên thương lượng không thành nên ông Hoạnh khởi kiện ra tòa.
Tháng 3-2022, TAND tỉnh Khánh Hòa xử sơ thẩm, tuyên chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, buộc VKSND tỉnh Khánh Hòa phải bồi thường cho những người đồng thừa kế của ông Phái hơn 1,6 tỉ đồng, gồm thiệt hại tinh thần và các chi phí khác.
Những người thừa kế thứ nhất của ông Huỳnh Chiếm Phái tại phiên tòa phúc thẩm hồi tháng 5-2022. Ảnh: TẤM AN |
Sau đó, VKSND tỉnh Khánh Hòa kháng cáo đối với phần giải quyết chấp nhận toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn về khoản yêu cầu bồi thường hơn 1,4 tỉ đồng thiệt hại về tinh thần. VKSND tỉnh cho rằng chỉ bồi thường khoản này hơn 136 triệu đồng.
Trong khi đó, ông Hoạnh cũng kháng cáo yêu cầu VKSND tỉnh Khánh Hòa phải bồi thường tổng cộng hơn 4,4 tỉ đồng.
Tại phiên tòa phúc thẩm hồi tháng 5-2022, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng quyết định giữ nguyên bản án sơ thẩm, buộc VKSND tỉnh Khánh Hòa phải bồi thường hơn 1,6 tỉ đồng.
Bị bắt giam oan từ 42 năm trước
Cách đây 42 năm, tối 18-10-1981, tại xã Ninh Giang (nay là phường Ninh Giang, thuộc thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa) xảy ra vụ chủ tịch UBND xã này bị bắn chết.
Hôm sau, Công an tỉnh Phú Khánh (nay là tỉnh Khánh Hòa) bắt giam ông Huỳnh Chiếm Phái cùng ba người khác để điều tra tội giết người. Sau hơn 13 tháng bị tạm giam, đến ngày 2-2-1983, ông Phái được VKSND tỉnh này ra lệnh tạm tha với lý do “xét thấy bị can tuổi già, sức khỏe bị sút kém nên không cần thiết phải giam giữ tiếp”.
Sau khi ông Phái liên tục kêu oan, tháng 12-2009, VKSND Khánh Hòa giao cho gia đình ông Phái bản sao quyết định đình chỉ điều tra do VKSND Phú Khánh ban hành ngày 25-9-1984. Quyết định nêu rõ: “Xét thấy không đủ bằng chứng để buộc tội Huỳnh Chiếm Phái phạm tội giết người”.
VKSND tỉnh Khánh Hòa đã bồi thường cho người bị oan khác
Tháng 11-2020, VKSND tỉnh Khánh Hòa đã bồi thường 511 triệu đồng cho ông Trần Bê (65 tuổi, ngụ phường Ninh Giang, thị xã Ninh Hòa). Ông Trần Bê cũng là người bị bắt giam oan trong vụ án mà ông Phái bị bắt giam oan hồi tháng 10-1981.
Ông Bê bị tạm giam gần ba năm. Đến ngày 25-9-1984, ông Bê được thả kèm theo quyết định đình chỉ điều tra của VKSND tỉnh Phú Khánh. Quyết định này ghi rõ: “Xét thấy không có đủ bằng chứng buộc tội Trần Bê về tội giết người”.
Liên tục trong nhiều năm, ông Trần Bê đi khiếu nại khắp nơi yêu cầu phục hồi danh dự cho ông do bị bắt giam oan. Mãi đến tháng 9-2019, VKSND tỉnh Khánh Hòa mới tổ chức xin lỗi công khai, phục hồi danh dự cho ông Bê. Sau đó, ông Bê có đơn khiếu nại, yêu cầu VKSND tỉnh bồi thường oan.
Giữa năm 2020, viện trưởng VKSND Tối cao có công văn chỉ đạo VKSND tỉnh Khánh Hòa phải thụ lý giải quyền bồi thường cho ông Bê theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.