Theo dữ liệu từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), giá dầu ô liu toàn cầu đã ghi nhận 5.989,8 USD/tấn, đánh dấu mức cao nhất trong 26 năm.

"Và giá cao có thể tiếp tục duy trì trong thời gian tới", Nhà phân tích dầu thực vật và hạt có dầu của Mintec Kyle Holland cho biết.

Thời tiết xấu ở Tây Ban Nha, đặc biệt là đợt khô hạn kéo dài, là nguyên nhân chính khiến giá cả tăng vọt.

"Các nguyên nhân khiến giá có xu hướng cao nhất trong 26 năm qua, hầu hết là do thời tiết xấu và khô hạn nghiêm trọng ở khu vực Địa Trung Hải, nhưng quan trọng nhất là ở Tây Ban Nha, nước sản xuất và xuất khẩu dầu ô liu lớn", ông Holland cho biết.

Do điều kiện thời tiết "cực kỳ xấu", vụ thu hoạch ô liu từ tháng 10 năm ngoái đến tháng 2 gần đây đã cho sản lượng thấp hơn 50% so với sản lượng thông thường, khiến nguồn cung toàn cầu thắt chặt và đẩy giá lên cao.

"Điều kiện thời tiết cực kỳ xấu có nghĩa là Tây Ban Nha đã sản xuất được khoảng 630.000 tấn dầu ô liu, giảm so với mức thu hoạch thông thường là 1,4 đến 1,5 triệu tấn", ông nói.

Cây ô liu phát triển ở vùng khí hậu khô ấm và nhiệt độ tối ưu nằm trong khoảng từ 60 đến 80 độ F. Theo Bộ Chuyển đổi Sinh thái, Tây Ban Nha có một đợt thời tiết "rất khô" vào tháng 3, chỉ ghi nhận 36% lượng mưa trung bình hàng tháng. Đất nước này cũng đã trải qua 36 tháng liên tiếp có lượng mưa dưới mức trung bình. Và nếu thời tiết không cải thiện, vụ thu hoạch sắp tới có thể phải đối mặt với năng suất thậm chí còn tồi tệ hơn.

"Dường như hạn hán đang diễn ra ở châu Âu - cũng xảy ra ở khu vực sản xuất dầu ô liu lớn nhất của Tây Ban Nha - đã gây ra sự thiếu hụt nguồn cung dầu ô liu toàn cầu," David Valmorbida, chủ tịch Hiệp hội Dầu ô liu Australia cho biết.

Áp lực nhu cầu

Áp lực trước nhu cầu lớn đang gây thêm căng thẳng cho chuỗi cung ứng vốn đã gặp thách thức. Ông Valmorbida cho biết nhu cầu về dầu ô liu tăng mạnh trong những năm gần đây – giá đã tăng mạnh kể từ năm 2020 do người tiêu dùng nấu ăn tại nhà thường xuyên hơn trong và sau đại dịch Covid-19.

Thêm vào đó là sự thiếu hụt dầu hướng dương sau căng thẳng leo thang giữa Nga và Ukraine. Những lý do này đã khiến thay đổi thói quen của người tiêu dùng có thể giảm bớt một số áp lực.

"Người tiêu dùng đã bắt đầu giảm tiêu thụ dầu ô liu một cách đáng kể, thứ nhất là do ít sử dụng rộng rãi hơn và thứ hai là do chuyển sang dùng dầu thực vật hoặc dầu hạt hoặc các loại dầu hỗn hợp khác nhau", ông Valmorbida nhấn mạnh.

Tuy nhiên, ông khẳng định dầu ô liu - một sản phẩm tự nhiên và tốt cho sức khỏe - sẽ "vẫn duy trì ở bất kỳ mức giá nào".

"Vì vậy, nếu không có sự gia tăng lượng mưa, chúng ta có thể tiếp tục chứng kiến giá tăng cao trong lịch sử trên 5 euro/kg cho đến năm thu hoạch 2023/24", ông Valmorbida nói./.