Thông tin trên được Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú nêu tại họp báo thường kỳ Chính phủ chiều 5/5. Ông cho biết vừa qua, các ngân hàng thương mại đã chủ động giảm lãi suất (huy động, cho vay) sau nhiều thúc giục từ cơ quan quản lý.

"Tới đây, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục chỉ đạo các ngân hàng giảm lãi suất, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận vốn và mở rộng tín dụng từ nay tới cuối năm", ông nói.

Động thái trên diễn ra trong bối cảnh mặt bằng lãi suất huy động tiền đồng của các nhà băng từ cuối tháng 3 neo mức cao quanh 8-9% một năm. Với mức đầu vào này, lãi suất cho vay của các ngân hàng phổ biến 10-12% một năm, có nhà băng kéo lên 13-14%. Lãi vay cao tạo gánh nặng cho người dân, doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường khó khăn, đơn hàng sụt giảm, sức mua yếu.

Để tạo dư địa cho các tổ chức tín dụng hạ lãi suất, Ngân hàng Nhà nước đã hai lần giảm lãi suất điều hành 0,3-1% một năm trong tháng 3 và 4. Nhờ đó, mặt bằng lãi suất thị trường dần ổn định.

"Tại cuộc họp gần đây, chúng tôi đã nhắc nhở các ngân hàng cho vay lãi suất cao cần hạ xuống để có mặt bằng thống nhất chung trong hệ thống. Gần đây các nhà băng đã chủ động giảm lãi suất", ông Tú chia sẻ.

Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, lãi suất huy động hiện nay giảm bình quân 1-1,2%; cho vay hạ 0,5-0,65% so cuối năm ngoái. Khối ngân hàng thương mại Nhà nước có mức giảm tốt hơn, từ 1-1,5% một năm với lãi suất huy động và 1,5-2% một năm với cho vay.

Trong khi đó, theo báo cáo của Bộ Kế hoạch & Đầu tư, hiện bình quân lãi suất cho vay giảm về khoảng 9,56% một năm, thấp hơn 0,41% so với cuối năm 2022.

Hôm 25/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp với các ngân hàng thương mại Nhà nước về các giải pháp giảm lãi suất cho vay, trái phiếu doanh nghiệp và tháo gỡ khó khăn cho các dự án bất động sản. Ông cũng đã yêu cầu ngành ngân hàng "bằng nhiều biện pháp giảm lãi suất huy động và cho vay", trên cơ sở đảm bảo cân đối lạm phát - tỷ giá để khuyến khích người dân gửi tiền. Việc ngân hàng hạ lãi suất đầu vào - đầu ra cũng sẽ tăng khả năng tiếp cận, hấp thụ vốn của người dân, doanh nghiệp.

Liên quan tới thuế tối thiểu toàn cầu, tại cuộc họp báo chiều nay, ông Nguyễn Đức Chi, Thứ trưởng Tài chính cho biết các tổ chức tư vấn, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đều khuyến nghị Việt Nam sớm chủ động giành quyền đánh thuế này.

Thuế tối thiểu toàn cầu là thoả thuận của các nước G7 đạt được vào tháng 6/2021 để chống lại các tập đoàn đa quốc gia né thuế, dự kiến áp dụng vào 2024. Mức thuế tối thiểu được áp dụng là 15% đối với các doanh nghiệp đa quốc gia có tổng doanh thu hợp nhất từ 750 triệu euro (khoảng 800 triệu USD) trở lên trong 2 năm của 4 năm liền kề nhất.

Theo thống kê của Bộ Tài chính, hơn 1.000 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài - FDI tại Việt Nam có công ty mẹ thuộc đối tượng áp thuế. Trong đó, hơn 70 doanh nghiệp có khả năng chịu ảnh hưởng của thuế này khi nó được áp dụng vào 2024. Những cái tên như Samsung, Intel, LG, Bosch, Sharp, Panasonic, Foxconn, Pegatron với vốn đầu tư đăng ký chiếm gần 30% tổng vốn FDI tại Việt Nam (khoảng 131,3 tỷ USD) là những dự án có khả năng sẽ chịu ảnh hưởng của thuế tối thiểu toàn cầu.

Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết có nhiều giải pháp hỗ trợ tài chính trực tiếp, gián tiếp được Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch & Đầu tư nghiên cứu, tham vấn cấp có thẩm quyền, như tăng đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng tại khu công nghiệp; hỗ trợ đào tạo nhân lực; hỗ trợ nghiên cứu và phát triển.

"Các giải pháp ứng phó, chính sách hỗ trợ ưu đãi tới đây sẽ đảm bảo tài chính, môi trường kinh doanh của Việt Nam, giữ chân và thu hút các nhà đầu tư lớn, công nghệ cao và phù hợp với cam kết quốc tế khi Việt Nam áp thuế tối thiểu toàn cầu", ông Chi chia sẻ.

Báo cáo về tình hình thu hút FDI Việt Nam 4 tháng đầu năm, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cảnh báo dấu hiệu các tập đoàn lớn cẩn trọng, xem xét kỹ việc đầu tư mạnh vào Việt Nam trong bối cảnh tác động của chính sách thuế tối thiểu toàn cầu. Các dự án có quy mô vốn đầu tư dưới 1 triệu USD chiếm gần 70% số dự án mới, song vốn đầu tư chỉ chiếm gần 2,2% tổng vốn đăng ký mới trong 4 tháng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính hôm 22/4 đã cam kết, Chính phủ sẽ sớm đưa ra giải pháp thu hút, hỗ trợ khác ngoài thuế để khuyến khích nhà đầu tư hiện hữu và dự án mới nếu áp loại thuế trên.

Anh Minh