Bloomberg đã báo cáo hôm thứ Tư (3/5) rằng, PacWest Bancorp có trụ sở tại San Francisco đang cân nhắc việc bán mình và điều này đã khiến cổ phiếu ngân hàng này bị bán tháo và sau đó xu hướng này lan rộng ra một số ngân hàng khác.
Tuần trước, First Republic Bank đã trở thành ngân hàng thứ ba sụp đổ và là vụ phá sản ngân hàng lớn thứ hai trong lịch sử Mỹ sau Washington Mutual, sụp đổ trong bối cảnh khủng hoảng tài chính năm 2008.
Các ngân hàng khu vực đang thất bại vì việc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) tăng lãi suất mạnh mẽ để kiểm soát lạm phát đã làm xói mòn giá trị của các tài sản ngân hàng như trái phiếu chính phủ và chứng khoán đảm bảo bằng tài sản thế chấp.
Đâu là nguyên nhân 3 ngân hàng lớn phá sản, PacWest điêu đứng?
Khi Fed thắt chặt chính sách tiền tệ và tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát, giá trị của các tài sản dài hạn - chẳng hạn như chứng khoán đảm bảo bằng thế chấp và trái phiếu kho bạc Mỹ - do các ngân hàng nắm giữ đã giảm mạnh.
Hầu hết các trái phiếu trả lãi suất cố định sẽ trở nên hấp dẫn khi lãi suất giảm, thúc đẩy nhu cầu và tăng giá của trái phiếu. Mặt khác, nếu lãi suất tăng, các nhà đầu tư sẽ không còn ưa chuộng lãi suất cố định thấp hơn mà trái phiếu phải trả, do đó làm giảm giá trị trái phiếu.
Nhiều ngân hàng đã tăng nắm giữ trái phiếu trong thời kỳ đại dịch, khi tiền gửi dồi dào nhưng nhu cầu cho vay và lợi suất thấp.
Đối với một số ngân hàng, khoản lỗ chưa thực hiện do việc tăng lãi suất đột ngột của Fed sẽ chỉ nằm trên giấy và bút toán. Nhưng một vài ngân hàng khác có thể phải đối mặt với thiệt hại thực tế nếu họ phải bán chứng khoán vì thanh khoản hoặc các lý do khác. Đó là bởi vì những trái phiếu cũ có lãi suất thấp chỉ có thể được bán với giá thấp hơn nhiều so với trái phiếu mới có lãi suất cao hơn.
Tóm lại, đó là điều đã xảy ra với Silicon Valley Bank (SVB) khi tình trạng hỗn loạn trong lĩnh vực công nghệ buộc nhiều khách hàng của ngân hàng - phần lớn là các công ty công nghệ khởi nghiệp - rút tiền gửi của họ.
Ngoài ra, SVB có tỷ lệ tiền gửi không được bảo hiểm ở mức cao (bất kỳ số tiền nào vượt quá giới hạn 250.000 USD được coi là tiền gửi không được bảo hiểm bởi Tổng công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang - FDIC).
“SVB thất bại vì một trường hợp kinh điển về quản lý yếu kém của ngân hàng. Lãnh đạo cấp cao của ngân hàng đã thất bại trong việc quản lý rủi ro lãi suất cơ bản và thanh khoản. Hội đồng quản trị của ngân hàng đã thất bại trong việc giám sát lãnh đạo cấp cao và buộc họ phải chịu trách nhiệm. Và các giám sát viên của Fed đã không thực hiện đủ hành động mạnh mẽ”, theo báo cáo từ Fed được công bố vào tuần trước.
Điều gì đang được thực hiện để cố gắng khắc phục điều này?
Trong một báo cáo gần đây, Fed đã đưa ra các khuyến nghị nhằm tăng cường giám sát và điều tiết, đồng thời cho biết họ sẽ tập trung vào việc cải thiện tốc độ, lực lượng và sự linh hoạt của giám sát.
Fed đã bắt đầu xây dựng một nhóm giám sát chuyên dụng để tập trung vào các rủi ro của các hoạt động mới (chẳng hạn như hoạt động fintech hoặc tiền điện tử) như một sự bổ sung cho các nhóm giám sát hiện có.
Michael S Barr, Phó Chủ tịch Giám sát tại Fed cho biết: “Khi chúng tôi làm như vậy, chúng tôi sẽ xác định liệu có các yếu tố rủi ro khác hay không, chẳng hạn như tăng trưởng cao hoặc tập trung sẽ cần được chú ý giám sát nhiều hơn".
Hiện tại, Fed thường không yêu cầu bổ sung vốn hoặc thanh khoản ngoài các yêu cầu quy định đối với một ngân hàng có kế hoạch vốn, quản lý rủi ro thanh khoản hoặc quản trị và kiểm soát không đầy đủ.
“Chúng ta cần thay đổi điều đó trong những trường hợp thích hợp. Các yêu cầu về vốn hoặc thanh khoản cao hơn có thể đóng vai trò là biện pháp bảo vệ quan trọng cho đến khi các biện pháp kiểm soát rủi ro được cải thiện và chúng có thể tập trung sự chú ý của ban giám sát vào các vấn đề quan trọng nhất”, ông Michael S Barr cho biết.
Fed cũng sẽ đánh giá cách thức giám sát và điều chỉnh rủi ro thanh khoản, bắt đầu với rủi ro của các khoản tiền gửi không được bảo hiểm.
Bloomberg đã báo cáo vào đầu năm nay rằng một liên minh các ngân hàng quy mô trung bình đang thúc đẩy FDIC mở rộng bảo hiểm để chi trả cho tất cả các khoản tiền gửi trong hai năm tới.
FDIC đã công bố một báo cáo vào đầu tuần này rằng đang xem xét nhiều cách khác nhau để cải cách hệ thống bảo hiểm tiền gửi ngân hàng. Trong số ba lựa chọn được đưa ra trong báo cáo, FDIC ủng hộ một động thái sẽ tăng đáng kể phạm vi bảo hiểm tiền gửi đối với các tài khoản ngân hàng được sử dụng cho mục đích kinh doanh.
Báo cáo của FDIC cho biết, lựa chọn này là "lựa chọn hứa hẹn nhất để cải thiện sự ổn định tài chính so với những tác động của nó đối với việc chấp nhận rủi ro của ngân hàng, nguồn vốn ngân hàng và các thị trường rộng lớn hơn".
Có mối quan tâm của một vấn đề lớn hơn?
Liệu có khả năng mà nhiều ngân hàng hơn sẽ sụp đổ hay không? Câu trả lời là hoàn toàn có thể.
Một nghiên cứu về sự mong manh của hệ thống ngân hàng Mỹ được công bố trên Mạng Nghiên cứu Khoa học Xã hội vào tháng 3 cho thấy thêm 186 ngân hàng có nguy cơ phá sản, ngay cả khi chỉ 50% số người gửi tiền của ngân hàng quyết định rút tiền.
Các nhà kinh tế cho rằng việc rút tiền nhiều hơn có thể gây rủi ro cho cả những người gửi tiền được bảo hiểm có ít hơn 250.000 USD trong ngân hàng khi quỹ bảo hiểm tiền gửi của FDIC bắt đầu thua lỗ, nhưng chỉ khi chính phủ không can thiệp.
Tiền của người gửi tiết kiệm trong ngân hàng có an toàn không?
Nghiên cứu chỉ ra rằng người Mỹ đang ngày càng lo lắng về sự an toàn của tiền của họ trong ngân hàng. Một cuộc thăm dò gần đây của Gallup cho thấy 48% người trưởng thành ở Mỹ nói rằng họ lo ngại về sự an toàn của số tiền họ gửi vào ngân hàng và các tổ chức tài chính khác. Cuộc khảo sát được thực hiện trên một mẫu ngẫu nhiên gồm hơn 1.000 người Mỹ trưởng thành vào tháng 4 sau sự sụp đổ của SVB và Signature Bank nhưng trước khi First Republic Bank sụp đổ.
Các chuyên gia đã nói rằng không có lý do gì mà khách hàng phải lo lắng về số tiền được giữ trong các ngân hàng được bảo hiểm bởi FDIC, đặc biệt là vì rất ít người gửi tiền vượt quá giới hạn 250.000 USD.
Người gửi tiền lo ngại về giới hạn có thể mở nhiều tài khoản tại các ngân hàng khác nhau để giữ tài khoản dưới mức giới hạn 250.000 USD hoặc mở một tài khoản chung để đảm bảo tổng số tiền lên tới 500.000 USD trong tài khoản (250.000 USD mỗi người).
Các cơ quan quản lý liên bang đã báo hiệu rằng ngay cả đối với những người gửi tiền vượt quá giới hạn 250.000 USD, chính phủ có thể sẽ can thiệp và đảm bảo các khoản tiền gửi được bảo hiểm như họ đã làm sau khi SVB, Signature Bank và First Republic Bank sụp đổ.