Sáng nay 10.5, TAND TP.Hà Nội mở phiên tòa xét xử 12 bị cáo trong vụ án giao đất giá rẻ, xảy ra tại tỉnh Bình Thuận.
11 người cùng bị truy tố tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí, gồm: Nguyễn Ngọc Hai, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận; Lương Văn Hải, cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận; Hồ Lâm, cựu Giám đốc Sở TN-MT Bình Thuận; Lê Nguyễn Thanh Danh, cựu Phó giám đốc Sở TN-MT Bình Thuận; Ngô Hiếu Toàn, cựu Phó giám đốc Sở Tài chính Bình Thuận...
Bị cáo duy nhất bị truy tố tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng là ông Nguyễn Văn Phong, cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận, cựu Giám đốc Sở Tài chính Bình Thuận.
Giao đất năm 2017 nhưng tính giá năm 2013
Theo cáo trạng của Viện KSND tối cao, năm 2013, UBND tỉnh Bình Thuận giao Trung tâm Phát triển quỹ đất tổ chức đấu giá quyền sử dụng khu đất 92.600 m2 thuộc P.Phú Hài, TP.Phan Thiết (tỉnh Bình Thuận) để thực hiện dự án xây dựng nhà ở thương mại, giá khởi điểm phê duyệt là 111,1 tỉ đồng. Tuy nhiên, đến tháng 11.2015, dù đã thông báo 6 lần nhưng không có tổ chức, cá nhân nào đăng ký hồ sơ đấu giá.
Tháng 1.2017, Công ty cổ phần Tân Việt Phát (gọi tắt là Công ty Tân Việt Phát) có công văn gửi UBND tỉnh và Sở TN-MT Bình Thuận, đề nghị được giao khu đất dưới hình thức không thông qua đấu giá. Nhận công văn, các bị cáo tại Sở TN-MT Bình Thuận và UBND tỉnh đã đề xuất, tham mưu, phê duyệt việc giao đất cho Công ty Tân Việt Phát, với giá trị 111,1 tỉ đồng.
4 tháng sau, Công ty Tân Việt Phát nộp đủ tiền vào ngân sách và được cấp 3 "sổ đỏ". Tiếp đó, công ty xin thực hiện dự án khu thương mại dịch vụ và dân cư, phân thành 500 lô đất, rồi được cấp mới 500 "sổ đỏ" tương ứng.
Viện kiểm sát xác định, tại thời điểm UBND tỉnh Bình Thuận quyết định giao đất, tức năm 2017, giá trị quyền sử dụng khu đất 92.600 m2 là hơn 156,4 tỉ đồng. Lẽ ra, UBND tỉnh phải áp dụng mức giá này để tính tiền sử dụng đất với Công ty Tân Việt Phát, nhưng thực tế lại áp dụng mức giá từ năm 2013 - thời điểm phê duyệt tổ chức đấu giá, với số tiền chỉ là 111,1 tỉ đồng. Hậu quả, ngân sách bị thiệt hại 45,3 tỉ đồng, là chênh lệch giá đất giữa các năm.
Cựu Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Ngọc Hai cùng một số thuộc cấp bị cáo buộc biết rõ các quy định về thời điểm và căn cứ tính tiền sử dụng đất, nhưng vẫn thống nhất tham mưu, đề xuất, ban hành chủ trương giao đất cho Công ty Tân Việt Phát, áp dụng giá đất không đúng pháp luật.
Riêng ông Nguyễn Văn Phong, lúc phạm tội là Giám đốc Sở Tài chính. Khi có ý kiến của lãnh đạo UBND tỉnh về kiểm tra việc giao đất, bị cáo không thực hiện đầy đủ trách nhiệm được giao, không chỉ đạo các bộ phận chuyên môn rà soát, đối chiếu quy định pháp luật, dẫn tới UBND tỉnh không có biện pháp thu hồi đất kịp thời.
Công ty Tân Việt Phát phải hoàn trả tiền cho ngân sách
Viện KSND tối cao xác định, UBND tỉnh Bình Thuận là nguyên đơn dân sự, Công ty Tân Việt Phát là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Hành vi phạm tội của các bị cáo dẫn đến công ty được hưởng lợi số tiền chênh lệch 45,3 tỉ đồng mà đáng ra phải nộp cho Nhà nước khi giao đất. Công ty đã được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật, làm cho Nhà nước bị thiệt hại số tiền này, nên phải hoàn trả.
Quá trình điều tra, Công ty Tân Việt Phát có công văn xin nộp bổ sung toàn bộ 45,3 tỉ đồng, nhưng đến nay chưa thực hiện. Một số bị cáo đã tác động gia đình khắc phục thiệt hại, trong đó cựu Chủ tịch Nguyễn Ngọc Hai nộp 300 triệu đồng, cựu Phó chủ tịch Lương Văn Hải nộp 500 triệu đồng, Lê Nguyễn Thanh Danh và Hồ Lâm mỗi người nộp 100 triệu đồng... Các bị can đều thành khẩn khai báo, có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác, được tặng thưởng nhiều giấy khen, bằng khen.
Vẫn theo cơ quan công tố, đây là vụ án gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, cần xét xử nghiêm minh nhằm răn đe, giáo dục và phòng ngừa chung. Dù vậy, viện kiểm sát cho rằng cần có sự phân hóa theo hướng trừng trị nghiêm khắc các bị cáo có vai trò chính, đồng thời có chính sách khoan hồng đối với những bị cáo có vai trò đồng phạm, thực hiện theo chỉ đạo của cấp trên, thành khẩn khai báo, tích cực khắc phục hậu quả.
Được biết, vụ án này là đầu tiên trong tổng số 9 dự án có dấu hiệu sai phạm trong việc giao đất, cho thuê đất tại Bình Thuận. Hiện nay, Bộ Công an đang tiếp tục xác minh, điều tra tại 8 dự án còn lại, gồm: dự án khu đô thị du lịch biển Phan Thiết (sân golf Phan Thiết), dự án lấn biển P.Đức Long (Hamubay), dự án Biển Quê Hương, dự án trường mầm non Lê Quý Đôn, dự án rừng dầu Hồng Liêm, dự án Bồng Lai Tiên Cảnh và du lịch sinh thái Xuân Quỳnh, dự án khu liên hiệp hồ điều hòa Hưng Long, dự án khu du lịch Hòn Lan.