Chiều 11-5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi).
Phương pháp định giá theo nguyên tắc thị trường chưa thực sự rõ ràng
Thẩm tra nội dung này, liên quan vấn đề định giá đất, Ủy ban Kinh tế cho biết dự thảo luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 4 đã quy định nguyên tắc, phương pháp định giá đất phù hợp với giá trị thị trường quyền sử dụng đất, trong điều kiện bình thường.
Dự thảo luật xin ý kiến nhân dân đã sửa quy định nguyên tắc, phương pháp định giá đất phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường trong điều kiện bình thường.
Đến nay, dự thảo mới nhất chỉnh sửa, bổ sung thành “phương pháp định giá đất theo nguyên tắc thị trường”.
Ủy ban Kinh tế cho rằng dự thảo luật quy định phương pháp định giá đất theo nguyên tắc thị trường là chưa thực sự rõ ràng, chưa bảo đảm thể chế đầy đủ, toàn diện yêu cầu của nghị quyết số 18.
Từ đó, cơ quan thẩm tra đề nghị cơ quan soạn thảo báo cáo, làm rõ và đánh giá tác động cụ thể, nhất là tính khả thi của quy định, trong đó đề nghị đánh giá tác động kinh tế - xã hội đến các đối tượng khác nhau nếu có sự thay đổi về phương pháp, cách thức định giá đất.
Cùng đó, làm rõ “giá đất” hay “giá quyền sử dụng đất”; mối quan hệ giữa “giá đất” và “bảng giá đất”. Quy định rõ ràng “các yếu tố khác ảnh hưởng đến giá đất”.
Cạnh đó, theo Ủy ban Kinh tế, một số ý kiến đề nghị cho rằng mặc dù dự thảo luật đã quy định nguyên tắc các phương pháp định giá đất và giao Chính phủ quy định chi tiết về nội dung này.
Tuy nhiên, để bảo đảm tính công khai, minh bạch trong định giá đất, đề nghị quy định rõ ràng, cụ thể trong dự thảo luật về nội dung các phương pháp định giá đất và trường hợp, nguyên tắc áp dụng phương pháp cụ thể để có căn cứ giao Chính phủ quy định chi tiết.
Tính toán điều tiết, phân phối phần địa tô chênh lệch
Liên quan bảng giá đất, tờ trình mới nhất của Chính phủ đã bỏ quy định về khung giá đất và quy định về bảng giá đất được xây dựng định kỳ hằng năm, được công bố công khai và áp dụng từ ngày 1-1 hằng năm.
Đồng thời quy định việc áp dụng bảng giá đất mới sẽ áp dụng từ 1-1-2026.
Theo cơ quan thẩm tra, một số ý kiến cho rằng ban hành bảng giá đất hằng năm sẽ làm tăng chi phí, thủ tục, thời gian và nhân lực khi không có biến động về giá đất.
Ủy ban Kinh tế cho rằng không phải tất cả các loại đất, khu vực nào cũng có biến động về giá, đồng thời đối với những khu vực có giá đất tăng cao sẽ không được điều chỉnh kịp thời.
Từ đó, các ý kiến này đề nghị nghiên cứu, cân nhắc quy định 2 - 3 năm ban hành bảng giá đất, hằng năm ban hành hệ số điều chỉnh giá đất.
Cũng có ý kiến đề nghị sau ngày 1-1-2026, xây dựng bảng giá đất ban đầu, hằng năm ban hành hệ số điều chỉnh giá đất. Trong mỗi năm áp dụng bảng giá và hệ số điều chỉnh, đối với các khu vực có biến động 20% trở lên thì điều chỉnh hệ số điều chỉnh.
Ngoài ra, Ủy ban Kinh tế đề nghị đánh giá kỹ tính khả thi của việc xây dựng bảng giá đất hằng năm để áp dụng từ ngày 1-1-2026, nghiên cứu để có lộ trình thích hợp.
Đồng thời, có phương án quy định linh hoạt hơn trong trường hợp đến thời hạn ngày 1-1-2026 vẫn chưa hoàn thành được việc xây dựng bảng giá đất hằng năm, nhất là đối với vùng sâu, vùng xa, khó xây dựng trường dữ liệu đầu vào.
Liên quan tới các quy định bồi thường, hỗ trợ tái định cư, cơ quan thẩm tra cho rằng dự thảo luật quy định theo hướng đa dạng các hình thức bồi thường.
Tuy nhiên, đề nghị nghiên cứu bảo đảm việc bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất thu hồi phải có giá trị tương đương với đất thu hồi để bảo đảm quyền lợi của người dân.
Trong xác định mức bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người có đất bị thu hồi, cần tính toán để điều tiết, phân phối phần địa tô chênh lệch do thay đổi quy hoạch, chuyển mục đích sử dụng đất, thực hiện các dự án tạo ra cho người có đất bị thu hồi, bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, người bị thu hồi đất và lợi ích của nhà đầu tư.
Kiến nghị TP.HCM được tách dự án bồi thường, tái định cư với dự án nhóm B. Đó là ý kiến được nêu tại hội thảo góp ý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), do Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM tổ chức sáng 10-5.