Theo báo cáo liên ngành tại Hội nghị chuyên đề về công tác giải quyết án hành chính ngày 11-5 của VKSND TP Hà Nội và TAND TP Hà Nội, hàng năm, Hà Nội thụ lý gần 1.000 vụ án hành chính, chiếm tỷ lệ 10% án hành chính của cả nước.

Số lượng án hành chính trên địa bàn ngày càng gia tăng, chủ yếu liên quan quản lý đất đai bởi thành phố có nhiều dự án xây dựng liên quan thu hồi đất.

Quang cảnh hội nghị

Nhiều vụ án khiếu kiện đông người như loạt vụ án liên quan Dự án mở rộng đường Phạm Văn Đồng (30 vụ); Dự án xây dựng phát triển khu công nghệ cao – quận Bắc Từ Liêm (17 vụ); Dự án xây dựng tuyến đường bộ trên cao dọc đường vành đai II đoạn từ Cầu Vĩnh Tuy đến Ngã Tư Sở (22 vụ).

VKS và tòa án triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, phối hợp liên ngành đưa ra phương thức nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả giải quyết các vụ án hành chính.

Tuy nhiên, việc giải quyết án hành chính vẫn còn chậm, số lượng án hành chính quá hạn, bị kéo dài còn nhiều.

Đối với án hành chính biệt phái, VKS và tòa án đã biệt phái thẩm phán trung cấp, kiểm sát viên trung cấp đang công tác tại cấp huyện giải quyết án hành chính cấp tỉnh nhưng tỷ lệ giải quyết chưa cao. Một số trường hợp chuyển lại án khó cho thành phố giải quyết.

Tính từ ngày 1-10-2016 đến ngày 30-3-2023, án hành chính sơ thẩm đã giải quyết được 1.717 vụ án, còn tồn đọng 664 vụ án. Cá biệt năm 2021, thụ lý 1.031 vụ án, nhưng mới giải quyết 274 vụ án, chỉ đạt tỷ lệ hơn 26%.

Đối với án phúc thẩm, tòa án đã giải quyết 315 vụ, còn tồn 19 vụ án. Cũng trong giai đoạn này, có 48 án bị hủy.

Trong 6 tháng đầu năm 2023, từ 1-10-2022 đến 30-3-2023, tòa án hai cấp Hà Nội thụ lý 823 vụ án hành chính nhưng mới giải quyết 143 vụ án; đạt tỷ lệ 17,38%.

Theo bà Nguyễn Thị Hoa, Trưởng phòng 10, VKSND TP Hà Nội, án hành chính là một loại án khó, liên quan đến tất cả các lĩnh vực quản lý Nhà nước. Phạm vi giải quyết của vụ án rộng, phải xem xét tính hợp pháp của tất cả các quyết định hành chính, quyết định giải quyết khiếu nại liên quan.

Bà Hoa lý giải các cơ quan tiến hành tố tụng gặp khó khăn trong việc giải quyết, cần thời gian để nghiên cứu văn bản pháp luật nên vụ án phải kéo dài, dẫn đến vi phạm thời hạn giải quyết.

Chưa kể, thủ trưởng cơ quan bị kiện thường không tham gia tố tụng mà ủy quyền cho cấp phó, cấp phó lại làm đơn xin xét xử vắng mặt. Vì vậy, vụ án không tổ chức đối thoại được mà phải đưa ra xét xử nên vụ án khó kết thúc sớm.

''Thời gian tới, VKS và tòa án sẽ tập trung giải quyết các vụ án bị kéo dài, quá thời hạn; tăng cường xét xử bằng hình thức trực tuyến nhằm thúc đẩy giải quyết nhanh án hành chính'' – bà Hoa cho biết.