Nguy kịch vì chủ quan sỏi nhỏ

Bệnh nhân nam 20 tuổi, đau bụng 2 ngày kèm sốt cao nhập viện được chẩn đoán viêm túi mật cấp do sỏi kẹt cổ túi mật. Bệnh nhân đã được mổ nội soi cấp cứu cắt túi mật tại Bệnh viện E nếu không sẽ nguy hiểm tính mạng.

Tương tự, bệnh nhân nữ 35 tuổi vào viện cân nặng 92kg, có tiền sử phát hiện sỏi túi mật 3 năm, lần này cách nhập viện 2 ngày đau âm ỉ vùng hạ sườn phải kèm sốt, khám sờ thấy túi mật căng to dưới hạ sườn phải.

Bệnh nhân được chỉ định mổ cấp cứu cắt túi nội soi, trong mổ túi mật được quây kín bởi mạc nối lớn và các tổ chức lân cận, mủ trắng đục trong túi mật, trong quá trình mổ bệnh nhân sốt 39 độ C...

Bác sĩ Đặng Quốc Ái, phó trưởng khoa ngoại Bệnh viện E, cho biết có ngày ông phải mổ 5 ca viêm túi mật cấp chủ yếu do sỏi. Đây là một cấp cứu ngoại khoa hàng đầu ở Việt Nam nhưng người dân không biết.

"Những viên sỏi nằm trong túi mật là những mầm mống tai họa, nhiều khi không được quan tâm đúng mức và có những trường hợp nó cướp đi chính sinh mệnh của chủ nhân. Ngoài ra, việc loại bỏ một túi mật trong tình trạng viêm cấp sẽ khó khăn hơn và nhiều nguy cơ tai biến, biến chứng hơn so với lúc chưa viêm cấp" - ông Ái nhấn mạnh.

Bác sĩ Ái phân tích quy luật thông thường trong tự nhiên "càng to thì càng lợi hại". Tuy nhiên quy luật ấy không còn đúng hoàn toàn trong chứng bệnh sỏi túi mật. Bởi chính viên sỏi nhỏ lại rất nguy hiểm, nó dễ dàng hơn trong việc chui vào ống cổ túi mật gây tắc.

Đặc biệt nếu viên sỏi rơi được ra khỏi ống túi mật và đi vào ống mật chủ thì lại càng tai hại hơn.

Phát hiện sớm tránh biến chứng nguy hiểm tính mạng

Theo bác sĩ Đỗ Tuấn Anh - trưởng khoa phẫu thuật gan mật, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, sỏi túi mật là căn bệnh thường gặp ở Việt Nam, có thể gặp ở bất kỳ ai. Sỏi túi mật phát hiện rất đơn giản qua siêu âm và làm một số xét nghiệm cận lâm sàng. 

Nếu thấy đau bụng, đặc biệt đau vùng gan, sốt, có dấu hiệu vàng da… thì cần phải đến cơ sở y tế thăm khám. Nếu người dân chủ quan, để bệnh trong tình trạng nặng sẽ dẫn tới nhiều biến chứng như viêm hoại tử túi mật hoặc sỏi rơi vào đường mật gây biến chứng viêm tụy cấp, tắc mật cấp.

Phát hiện sớm và điều trị sỏi mật kịp thời sẽ hỗ trợ chữa bệnh hiệu quả, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như:

Thấm mật phúc mạc và viêm phúc mạc mật: Tình trạng tắc đường mật và nhiễm trùng do sỏi dẫn đến làm tăng áp lực trong đường mật, làm tổn thương hệ thống đường mật, qua đó dịch mật nhiễm trùng có thể thấm vào ổ phúc mạc gây nên tình trạng nhiễm trùng ổ bụng, trường hợp nặng có thể hoại tử đường mật gây viêm phúc mạc mật.

Viêm tụy cấp do sỏi: Là biến chứng rất thường gặp, bao gồm viêm tụy cấp thể phù và thể hoại tử. Viêm tụy thể hoại tử rất dễ dẫn đến tình trạng sốc nhiễm trùng nhiễm độc, thậm chí có thể gây tử vong. Bệnh nhân đau dữ dội, nôn nhiều và co cứng vùng thượng vị kèm theo các triệu chứng trụy tim mạch trong trường hợp nặng.

Chảy máu đường mật: Bệnh nhân có các triệu chứng của sỏi mật đồng thời nôn ra máu và đi tiêu phân đen, điển hình là nôn ra máu cục có hình thỏi bút chì. Soi dạ dày tá tràng thấy có máu trong tá tràng nguồn gốc từ đường mật.

Viêm mủ đường mật và áp xe gan mật: Bệnh nhân đau nhiều ở vùng gan, tình trạng nhiễm trùng nặng nề: sốt cao, rét run, môi khô, lưỡi bẩn, thể trạng suy kiệt do thiếu nước và nhiễm độc.

Sốc nhiễm khuẩn đường mật: Là biến chứng nặng, chiếm từ 16 - 24%. Đa số gặp ở người lớn tuổi, 75% ở những người trên 50 tuổi. Sốc nhiễm trùng đường mật là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho bệnh nhân, hay gặp ở các bệnh nhân có sỏi mật, đau sốt nhiều nhưng không được điều trị kịp thời.

Ngoài ra người bị sỏi mật có thể gặp những biến chứng mạn tính của bệnh gan mật như: xơ gan mật, ung thư đường mật…