Ngày 27/11/2001, ông Bruce Firman, 72 tuổi, được vợ con tìm thấy nằm trên vũng máu cạnh xe đạp trong gara. Tại hiện trường, cảnh sát xác định ông tử vong do bị một chiếc cờ lê đập vào đầu. Hung khí dính tóc và máu bị bỏ lại bên cạnh thi thể.
Theo báo cáo, cảnh sát không tìm thấy dấu vân tay trên cờ lê nhưng tìm thấy một dấu giày còn mới ở sân sau của gara. Ban đầu cảnh sát suy đoán đây là vụ đột nhập trộm cướp dẫn đến giết người, nhưng không tìm thấy dấu hiệu xâm nhập ở bất cứ đâu trong nhà ngoại trừ gara, điều này cho thấy hung thủ thậm chí không bước vào nhà.
Vào tối bị sát hại, ông Bruce vẫn giữ thói quen đạp xe đi dạo quanh thị trấn rồi trở về nhà xem tin tức. Một số hàng xóm tiết lộ lịch trình hàng ngày của Bruce rất chuẩn xác.
Các điều tra viên cho rằng những kẻ tấn công có vẻ đã đợi nạn nhân trong gara sau khi tìm được đường vào hoặc được cho vào, sau đó tấn công ngay khi ông trở về, không cho cơ hội phản kháng.
Bruce Firman và vợ Margaret Benesch. Ảnh: Real Crime
Bruce là nhà môi giới bất động sản đã nghỉ hưu tại thị trấn St. Catharines ở Ontario, Canada. Vài năm qua, ông sống trong ngôi nhà một tầng trên phố Northend Tecumseh với người vợ tên Margaret Benesch. Dù không đăng ký kết hôn, họ vẫn được công nhận là vợ chồng do hôn nhân thực tế. Margaret có một con gái tên là Elizabeth Gatenby từ cuộc hôn nhân trước, Bruce cũng có một con trai tên Don Firman với vợ cũ.
Thẩm vấn con trai của Bruce sống cách đó vài giờ lái xe, cảnh sát được biết vợ chồng Bruce và Margaret đã ly thân vài năm nhưng vẫn sống dưới cùng mái nhà và đang trong cuộc chiến pháp lý về tài sản. Don mô tả Margaret là phụ nữ dữ dằn, từng ném gạt tàn về phía chồng khi cãi vã. Anh ta khẳng định Bruce đã nói nếu có điều gì xảy ra với ông, đó là do Margaret làm.
Margaret, nhân viên y tế đã nghỉ hưu, kể một câu chuyện khác. Bà mô tả chồng là kẻ lừa đảo, lấy đi mọi thứ của bà và sau đó trở nên lạnh nhạt khi thấy bà không còn gì để cho.
Margaret gặp Bruce vào đầu những năm 1990, khi đó chồng bà vừa qua đời. Margaret bị thu hút bởi nhà môi giới bất động sản thành công. Bruce thuyết phục bà bán nhà và chuyển đến St. Catharines, sau đó dùng tiền tiết kiệm để mua ngôi nhà một tầng. Margaret nói với cảnh sát rằng Bruce giúp làm các công việc giấy tờ và thuyết phục bà đưa tên mình vào giấy sở hữu nhà.
Sau những năm đầu chung sống, cuộc hôn nhân rạn nứt và họ quyết định ly hôn. Theo luật, Bruce sẽ được hưởng một nửa tài sản, nhưng Margaret không chịu. Cuộc tranh giành tài sản trở nên gay gắt. Margaret đưa Bruce ra tòa nhiều lần hòng lấy những gì bà cảm thấy chồng nợ mình. Họ không nói chuyện ngay cả khi chạm mặt trong nhà. Bruce ở dưới tầng hầm trong khi Margaret ở tầng một.
Elizabeth, con gái Margaret, ủng hộ mẹ. Giám đốc trung tâm tư vấn 42 tuổi sẽ đi xe buýt ba ngày một lần từ nhà ở British Columbia đến chăm sóc mẹ. Hôm xảy ra án mạng 27/11, Elizabeth đưa mẹ đến thác Niagra vào khoảng 15h30. Họ xem lễ hội ánh sáng, mua sắm và ăn tối trước khi trở về nhà vào khoảng 20h45 và phát hiện thi thể Bruce. Hai mẹ con chạy đến nhà hàng xóm nhờ gọi cảnh sát.
Thực tế, các tài liệu của tòa án về vụ ly hôn cho thấy Bruce chỉ muốn lấy lại một vài món đồ thuộc về mình, trong khi Margaret không chịu lùi bước.
Qua điều tra, Bruce đã làm quen người mới và muốn kết thúc mọi chuyện với Margaret trước khi tiến tới mối quan hệ khác. Margaret không muốn cho Bruce dễ dàng toại nguyện.
Vào tối xảy ra án mạng, Bruce phàn nàn về tất cả những điều này với bạn gái mới, Joan. Sau khi trở về từ nhà Joan, ông bị tấn công. Joan giải thích với cảnh sát rằng Bruce sợ Margaret và những gì vợ có thể làm với mình. Ông nói sợ một lúc nào đó vợ sẽ thay khóa nhà, không cho ông vào lấy đồ đạc cá nhân.
Margaret bị coi là nghi phạm chính trong cuộc điều tra giết người. Tuy nhiên, bà và con gái có bằng chứng ngoại phạm. Họ ăn tối tại một nhà hàng ở thác Niagara, sau đó lái xe về St. Catherines, không thể có mặt gần nhà khi Bruce bị sát hại.
Elizabeth Gatenby. Ảnh: Standard
Bước ngoặt xảy đến khi Elizabeth vô tình cung cấp manh mối cho cảnh sát trong quá trình thẩm vấn. Cô đề cập đến một chàng trai 19 tuổi tên là Dell, gặp trong chuyến xe buýt đến St. Catharines. Điều tra viên kiểm tra video giám sát ở bến xe buýt và tìm thấy Dell trùm chăn lên đầu, đi bộ cùng Elizabeth lên ôtô do cô thuê.
Elizabeth thừa nhận đã chở anh ta đến một khách sạn vào ngày 22/11/2001 và trả tiền cho anh ta ở lại đó còn cô rời đi. Elizabeth nói Dell là người vô gia cư nên chỉ muốn giúp đỡ.
Cảnh sát tìm ra khách sạn giá rẻ Dell ở. Nhân viên lễ tân nói vào ngày 27/11, một nam thanh niên khác đến khách sạn ở cùng với Dell, cả hai mới trả phòng. Trong phòng, cảnh sát tìm thấy những hộp đựng thức ăn tương tự như ở trong nhà của Bruce và Margaret.
Điều tra viên kiểm tra xe của Elizabeth và tìm thấy một dấu vân tay lạ trên cửa. Khi đối chiếu với kho dữ liệu, họ thấy nó trùng khớp với dấu vân tay của Tommy Nicol, 17 tuổi, từng có tiền án.
Tommy ở British Columbia, gần nhà Elizabeth. Khi bị bắt, Tommy phủ nhận có mặt ở St. Catherines vào tối xảy ra án mạng. Nhưng khi đối mặt với bằng chứng dấu vân tay, anh ta thú nhận mọi chuyện.
Tommy khai rằng có một đồng phạm tên Byron Gatenby, hay còn gọi là Dell, giúp thực hiện vụ giết người. Điều tra viên xác định được Byron chính là con trai 18 tuổi của Elizabeth. Byron bị bắt trên đường trở về nhà ở British Columbia.
Cảnh sát phát hiện Elizabeth không chỉ trả tiền phòng khách sạn cho hai thiếu niên mà còn trả tiền vé xe buýt của họ từ British Columbia đến St. Catherines. Họ đã có đủ căn cứ để buộc Elizabeth tội giết người cấp độ một, nhưng họ cần Byron khai ra cô trước.
Ban đầu, Byron miễn cưỡng bảo vệ mẹ. Tuy nhiên, đối mặt với mức độ nghiêm trọng của vụ án, Bryon nhanh chóng thú nhận Elizabeth trả cho anh ta và Tommy 400 USD để giết Bruce. Elizabeth đã thuyết phục con trai và bạn gây án trong khi tạo bằng chứng ngoại phạm cho mình và mẹ.
Ngày 22/11, Byron cùng mẹ tới thành phố St. Catharines bằng xe buýt. Elizabeth thuê khách sạn cho con trai. Vài hôm sau, Tommy tới ở cùng Byron. Ngày 27/11, Elizabeth lên kế hoạch đi chơi với mẹ, sau đó liên lạc với Byron, bảo hai thiếu niên đợi trong gara. Khi Bruce dắt xe vào gara, họ dùng cờ lê đánh vào đầu nạn nhân rồi bỏ trốn, lúc này Elizabeth mới đưa mẹ về nhà.
Theo Byron, Elizabeth muốn bố dượng chết để mẹ bớt khổ.
Sau khi bị bắt, Elizabeth không hợp tác, không trả lời thẩm vấn. Cô ta không bao giờ thú nhận vai trò của mình trong âm mưu hay tỏ vẻ hối hận.
Tháng 3/2004, Tommy nhận tội giết người cấp độ một và bị kết án 6 năm tù - mức cao nhất đối với tội phạm vị thành niên ở Canada. Byron nhận tội vào tháng 9/2004 với tội danh nhẹ hơn là âm mưu giết người sau khi đồng ý làm nhân chứng chống lại mẹ tại phiên tòa xét xử Elizabeth. Anh ta bị kết án 6 năm tù.
Elizabeth bị kết tội giết người cấp độ một vào ngày 17/5/2006, nhận án tù chung thân với thời hạn tối thiểu để được ân xá là 25 năm. Năm 2021, Elizabeth đệ đơn xin ân xá nhưng bị bác bỏ.
Vụ án được tái hiện qua phim tài liệu Crime Stories: A Deadly Divorce (2012), The Detectives (2018) và A Time to Kill: Death of a Lady's Man (2023).
Tuệ Anh (Theo Investigation Discovery, True Crime)
Xem thêm: lmth.9394064-em-iv-gnoud-ob-urt-teid-uum-ma/ten.sserpxenv